Một khinh khí cầu do thám của Trung Quốc được phát hiện đang lảng vảng trên bầu trời tiểu bang Montana – nơi đặt các hầm chứa tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Minuteman III của Mỹ. Tuy nó không gây ra mối đe dọa nghiêm trọng nào nhưng có thể đặt ra một số vấn đề cho quan hệ giữa hai nước.
Khinh khí cầu được người dân trên một chuyến bay thương mại phát hiện vào thứ Tư 1 Tháng Hai 2023. Các chiến đấu cơ F-22 của Không quân Hoa Kỳ đã được cử đến nơi quả cầu đang bay nhưng sau đó chính quyền quyết định không bắn hạ nó.
Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin đã thông báo cho Tổng thống Joe Biden, nhưng đề nghị để nó yên vì nếu bắn hạ nó, nguy cơ mảnh vỡ có thể rơi xuống gây hại cho người trên mặt đất.
Chuẩn tướng Pat Ryder, Phát ngôn viên Ngũ Giác Đài, nói với các phóng viên: “Mỹ đã phát hiện và đang theo dõi một khinh khí cầu do thám tầm cao đang bay qua lục địa Mỹ ngay bây giờ. Nó hiện đang di chuyển ở độ cao cao hơn nhiều so với phi cơ thương mại và không gây ra mối đe dọa quân sự hay vật chất nào đối với những người trên mặt đất.” Một quan chức cao cấp khác cho biết nó đang di chuyển về phía Đông Nam và có thể ở trên bầu trời nước Mỹ trong vài ngày nữa.
Quan chức Mỹ cũng từ chối trả lời một số câu hỏi về khinh khí cầu, bao gồm mục tiêu giám sát, kích thước hoặc các thông số kỹ thuật của nó mà chỉ cho biết nó bay cao hơn nhiều so với độ cao của phi cơ dân dụng – khoảng 40,000 feet (12,000 mét). Tuy vậy, các chuyến bay đến và đi từ phi trường Billings ở Montana đã tạm thời bị dừng trong hai giờ vào hôm qua thứ Tư trong khi chờ Bộ Quốc phòng xem xét các lựa chọn.
Đây không phải là lần đầu tiên một khinh khí cầu gián điệp được phát hiện trên lãnh thổ Hoa Kỳ, mặc dù lần này nó lảng vảng lâu hơn các trường hợp trước đây. Quan chức này từ chối cho biết lý do tại sao Mỹ tin rằng quả bóng thuộc về Trung Quốc, chỉ nói rằng Mỹ tin tưởng cao vào nhận định này. “Chúng tôi không nghi ngờ gì về việc đây là khinh khí cầu của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, và đó là đánh giá được chia sẻ trong cộng đồng phân tích và tình báo của chúng tôi,” một quan chức quốc phòng cấp cao nói.
Trung Quốc trước đây đã thả khinh khí do thám tầm cao qua lục địa Hoa Kỳ nhưng lần này là một trong những hoạt động thu thập thông tin tình báo hung hăng nhất của Trung Quốc trong những năm gần đây.
Chính quyền Biden đã thông báo tóm tắt tình hình cho các nhà lãnh đạo Quốc hội, chủ tịch và thành viên cấp cao của ủy ban tình báo Hạ viện và Thượng viện.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cũng đã triệu tập đại biện lâm thời Trung Quốc tại Washington,“để đưa ra một thông điệp rất rõ ràng và dứt khoát,” theo báo The Wall Street Journal. Cả Bộ Ngoại giao Trung Quốc lẫn đại sứ quán nước này tại Washington đều không phản hồi ngay lập tức yêu cầu bình luận.
Khinh khí cầu do thám bị phát hiện chỉ vài ngày trước khi Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken thực hiện chuyến đi dự kiến tới thủ đô Trung Quốc trong một nỗ lực hàn gắn mối quan hệ mâu thuẫn giữa hai cường quốc về một loạt vấn đề toàn cầu và khu vực. Hoa Kỳ muốn sử dụng chuyến thăm của ông Blinken để giải quyết các tranh chấp dai dẳng và, các quan chức cho biết, có ý định nhấn mạnh mối quan tâm của chính quyền Biden trong việc tìm kiếm các lĩnh vực hợp tác tiềm năng.
Bộ Ngoại giao hôm thứ Năm từ chối cho biết liệu họ có hủy chuyến đi của ông Blinken hay không. Nếu chuyến đi của ông Blinken diễn ra, ông sẽ là quan chức cấp cao nhất của Hoa Kỳ đến thăm Bắc Kinh trong hơn bốn năm. Mục tiêu hàng đầu của chuyến thăm là khôi phục liên lạc giữa các quan chức cấp cao, vốn đã bị suy giảm trong bối cảnh đại dịch và những bất đồng về việc Hoa Kỳ ủng hộ Đài Loan, mối quan hệ chặt chẽ của Bắc Kinh với Moscow, sự cạnh tranh giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc trong việc kiểm soát các công nghệ hàng đầu và một cuộc cạnh tranh rộng lớn hơn cho tầm ảnh hưởng toàn cầu.
Không có phản ứng ngay lập tức từ Trung Quốc và không rõ tại sao khinh khí cầu gián điệp của họ lại bay qua Mỹ vào thời điểm cụ thể này. Vẫn chưa rõ tại sao người Trung Quốc lại thả khinh khí cầu tầm cao qua nước Mỹ trong khi nước này có các phương tiện thu thập thông tin tình báo kín đáo hơn.
Người Trung Quốc trong nhiều thập niên đã phàn nàn về việc phi cơ và máy bay do thám của Mỹ giám sát gần lãnh thổ của họ, dẫn đến các cuộc đối đầu trong nhiều năm.
Các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa yêu cầu chính quyền Biden hành động và nêu bật mối đe dọa từ Trung Quốc. Dân biểu Mike Gallagher (Cộng hòa – Wisconsin), Chủ tịch ủy ban mới thành lập của Hạ viện chuyên trách vấn đề Trung Quốc, nói rằng sự hiện diện của khinh khí cầu “cho thấy rõ ràng rằng các đề nghị ngoại giao gần đây của đảng Cộng sản Trung Quốc không có sự thay đổi đáng kể về chính sách.”
“Sự coi thường trắng trợn của Trung Quốc đối với chủ quyền của Hoa Kỳ là một hành động gây bất ổn cần phải được giải quyết và Tổng thống Biden không thể im lặng,” Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy (Cộng hòa – California), lên tiếng.
Đọc thêm:
