Dmitri Mehlhorn, một trong những nhân vật vận động gây quỹ tranh cử nổi bật của đảng Dân Chủ, nói rằng Kamala Harris, nếu thay ông Joe Biden trên đường đua 2024, hoàn toàn có thể “xé xác” Donald Trump (“she will rip him apart,” Reuters ngày 7 Tháng Bảy, 2024). Và trên The New York Times, cây bút bình luận Lydia Polgreen viết rằng, Kamala Harris, “với bản năng sát thủ và sự đĩnh đạc, có thể xử đẹp Trump khi đối mặt những vấn đề quan trọng nhất đối với cử tri”…
Sức ép kêu gọi ông Joe Biden rời võ đài và trao lại găng cho Kamala Harris ngày càng tăng. Lãnh đạo phe thiểu số Hạ Viện Hakeem Jeffries (Dân Chủ-New York) thẳng thắn nói rằng Harris là lựa chọn tốt nhất nếu Biden bước sang một bên. Dân Biểu James E. Clyburn (Dân Chủ) sừng sỏ trong Hạ Viện (hiện 83 tuổi) và là một người bạn lâu năm của Biden, cũng công khai nói rằng ông sẽ ủng hộ Kamala Harris nếu Joe Biden lùi vào hậu trường.
Trong thực tế, vấn đề không đơn giản. Mới năm ngoái, tỷ lệ ủng hộ Kamala Harris còn rất thấp. Báo chí Mỹ từng chê Kamala Harris không tiếc lời. Trong cuộc thăm dò CBS News/YouGov được thực hiện từ ngày 5 đến ngày 8 Tháng Chín, 2023, với 2,335 đối tượng, có đến 42% ý kiến cho biết những gì mà Kamala Harris đang làm (với tư cách phó tổng thống) khiến họ nghĩ xấu về chính quyền Biden, so với chỉ 18% cho rằng những gì bà Harris làm giúp mang lại hình ảnh tích cực cho chính quyền Biden.
Trong khi 76% đảng viên đảng Cộng Hòa nói rằng chính Kamala Harris là người khiến họ suy nghĩ tệ hơn thì chỉ 41% đảng viên đảng Dân Chủ cho rằng bà Harris khiến họ suy nghĩ tốt hơn (về nội các Biden). Những cử tri độc lập (không thuộc đảng phái nào) nghiêng hẳn về phía “tệ hơn” với 48% không thích so với 9% ủng hộ. Tương tự, chỉ 30% đảng viên Dân Chủ cho biết họ cảm thấy “thích” Harris với tư cách là người đồng hành cùng Biden. Có 3/4 đảng viên Dân Chủ cho biết họ “hài lòng” Harris nhưng con số ủng hộ Harris đã giảm gần một nửa so với thời điểm ngay sau khi Biden chọn bà cho vị trí liên danh năm 2020. Thời điểm đó, 58% tỏ ra nhiệt tình ủng hộ bà.
Nhìn chung, hơn ba năm qua, những gì Kamala Harris để lại không mấy ấn tượng. Những nghi ngờ về Kamala Harris trong nội bộ đảng Dân Chủ phần lớn rơi vào hai loại. Một số đảng viên cho rằng dân Mỹ nói chung không sẵn sàng bầu một phụ nữ da màu làm tổng thống, đặc biệt trước tình trạng phân biệt chủng tộc và phân biệt giới tính rộ lên những năm gần đây. Những người chỉ trích Harris thì đặt câu hỏi về kỹ năng chính trị cơ bản của bà trên sân khấu quốc gia. Năm 2016, bà giành được ghế Thượng Viện sít sao. Năm 2019, cuộc tranh cử tổng thống của bà kết thúc trong bối cảnh tỷ lệ ủng hộ yếu, nguồn lực cạn kiệt và xảy ra tình trạng hiềm khích giữa các cố vấn.
Dù vậy, trước áp lực đang dồn vào vấn đề sức khỏe và tuổi tác của ông Biden, Kamala Harris trở thành lá bài chính trị sáng giá nhất và là vũ khí gần như duy nhất của Dân Chủ trong cuộc chiến với Cộng Hòa nói chung và với Donald Trump nói riêng.
Cuộc thăm dò CNN công bố ngày 2 Tháng Bảy, 2024, cho thấy cử tri ủng hộ Trump cao hơn Biden với sáu điểm phần trăm. Harris cũng theo sau Trump nhưng tỷ lệ ủng hộ Kamala Harris cao hơn Joe Biden. Khảo sát cho biết thêm, những người độc lập (không thuộc Cộng Hòa lẫn Dân Chủ) ủng hộ Harris và Trump lần lượt là 43% so với 40%. Cuộc thăm dò nội bộ được chiến dịch Biden chia sẻ sau cuộc tranh luận Biden-Trump ngày 27 Tháng Sáu, 2024 cũng cho thấy Harris có khả năng đánh bại Trump, với 45% cử tri nói rằng họ sẽ bỏ phiếu cho bà so với 48% cho Trump.
Thời điểm hiện tại, nhiều thành viên Dân Chủ sừng sỏ, trong đó có Jim Clyburn, người đóng vai trò then chốt trong chiến thắng năm 2020 của Biden; Dân Biểu Gregory Meeks (New York) từng ngồi ghế chủ tịch Ủy Ban Đối Ngoại Hạ Viện Hoa Kỳ từ 2021-2023; và Summer Lee, một thành viên Dân Chủ từ Pennsylvania, đều bày tỏ rằng Kamala Harris là lựa chọn tốt nhất. Thậm chí hai nhà tài trợ lớn của Cộng Hòa cũng nói với Reuters rằng họ muốn Trump đối đầu với Biden hơn với Kamala Harris. Một số nhân vật sừng sỏ của Wall Street cũng ủng hộ Kamala Harris. Sonu Varghese, chiến lược gia vĩ mô của tập đoàn Carson Group, nói rằng Biden đã bị Trump đánh bại và khó có thể vượt qua, và chỉ Kamala Harris mới mang lại hy vọng cho Dân Chủ vào Tòa Bạch Ốc.
Từ khi Tối Cao Pháp Viện bãi bỏ quyền phá thai vào năm 2022, Kamala Harris đã trở thành tiếng nói hàng đầu của chính quyền Biden về quyền sinh sản, một vấn đề mà đảng Dân Chủ đang đặt cược giúp họ giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2024. Một số đảng viên Dân Chủ tin rằng Harris có thể tiếp thêm sinh lực cho các nhóm cử tri vốn thân Dân Chủ nhưng sự nhiệt tình của họ dành cho Biden đang bị phai nhạt, đặc biệt nhóm da đen, giới trí thức trẻ và những người không tán thành cách Biden xử lý cuộc chiến Israel-Hamas.
Nếu được Biden trao đuốc, Kamala Harris có lợi thế là tiếp quản số tiền quyên góp được từ chiến dịch Biden cũng như tiếp nhận cơ sở hạ tầng của bộ máy tranh cử. Đó là một lợi thế quan trọng khi chỉ còn bốn tháng là đến ngày bầu cử 5 Tháng Mười Một, 2024. Dù vậy, các chiến lược gia cho biết bất kỳ chiến dịch tranh cử nào của Dân Chủ vẫn phải huy động thêm hàng trăm triệu đôla từ nay đến Tháng Mười Một. Với Kamala Harris, đó là một gánh nặng.
Một nhân vật thuộc Ủy Ban Quốc Gia Dân Chủ cho biết: “Chúng tôi thực sự gặp khó khăn trong việc quyên góp tiền tranh cử cho bà ấy.” Cần nhắc lại, với tư cách ứng cử viên tổng thống mùa bầu cử 2020, Kamala Harris đã kém hơn Joe Biden rất nhiều trong việc huy động tiền. Đuối sức, bà phải bỏ cuộc vào Tháng Mười Hai, 2019, thời điểm mà bộ máy vận động tranh cử của bà quyên góp được $39.3 triệu so với $60.9 triệu của Biden trong cùng thời gian.
Nếu thay thế Joe Biden, Kamala Harris gần như chắc chắn giành được phiếu từ nhóm cử tri nữ da màu. Một cuộc thăm dò của Washington Post-Ipsos được thực hiện vào Tháng Tư, 2024 với hơn 1,300 người trưởng thành da đen cho thấy 62% người Mỹ da đen cho biết họ “hoàn toàn chắc chắn sẽ bỏ phiếu,” giảm từ mức 74% vào Tháng Sáu, 2020. Nói cách khác, Biden đang mất phiếu nghiêm trọng từ nhóm cử tri nữ da đen, vốn là những người từng giúp ông vào Tòa Bạch Ốc bốn năm trước.
Trở lại với nhận định của Dmitri Mehlhorn, rằng Kamala Harris có thể “xé xác” Donald Trump hay không. Có thể Kamala Harris không thể cản đà tiến như vũ bão của Trump nhưng chắc chắn rằng bà dư sức đối đầu Trump trên sàn tranh luận. Ít ra bà cũng có thể cho thấy sự sung sức của một người 59 tuổi so với một ông già 78 tuổi.
Xét về mức độ lọc lõi chính trị và có kinh nghiệm đấm đá trên chiến trường, Kamala Harris cũng không phải tay mơ. Nếu được thay thế, Kamala Harris ít nhiều chứng minh được rằng Dân Chủ không phải đang “hết người.”
Kamala Harris có thể cho thấy bà là cơ hội của một khởi đầu mới. Cử tri cần phải được nhắc về những hành vi sai trái của Trump, và Harris có nhiều khả năng xử lý điều này tốt hơn Biden. Bà đã không thể hiện tốt trong hơn ba năm qua nhưng vai trò phó tổng thống thường là hữu danh vô thực. Mike Pence cũng mờ nhạt không kém khi ông ngồi ghế phó tổng thống.
Kamala Harris có thể không là một lựa chọn hoàn hảo nhưng rõ ràng bà là một “rủi ro” ít tổn thất hơn so với khả năng thất bại gần như không thể tránh khỏi của Dân Chủ nếu người đối đầu Trump tiếp tục là Biden.
