Ngũ Giác Đài sẽ tổ chức cuộc họp cấp cao vào tuần tới để “thắp lửa” và tăng tốc phát triển vũ khí siêu thanh trong tình hình Nga và Trung Quốc đã đi trước một bước và đang dùng nó để đe doạ an ninh Mỹ và các đồng minh với tham vọng chiếm thế thượng phong trong cuộc chiến tranh tương lai.
Tăng tốc để đuổi kịp và vượt lên
Cuộc họp vào tuần tới với Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin được xem như một cú huých mạnh để thúc đẩy các giám đốc điều hành của các công ty quốc phòng lớn nhất nước Mỹ đẩy nhanh tốc độ nghiên cứu và phát triển vũ khí siêu thanh đủ sức đương đầu và vượt các quốc gia thù địch, vốn đang mang loại vũ khí này ra để “nắn gân” Mỹ.
Mục đích của cuộc họp là “nhóm lên ngọn lửa lớn hơn để ngành công nghiệp siêu thanh có động lực tập trung vào mục tiêu và tăng tốc để sớm có kết quả tốt nhất” – một đại diện công ty dự họp cho biết. Theo Tướng David Thompson thuộc Lực lượng Không gian Mỹ thì “còn nhiều việc phải làm và phải làm rất nhanh” sau khi các quan chức an ninh quốc gia Hoa Kỳ hết sức ngạc nhiên trước các vụ thử vũ khí siêu thanh thành công gần đây của Trung Quốc và Nga.
Thành công của hai quốc gia đối thủ địa-chính trị lâu đời cũng có nghĩa là Mỹ đang tụt hậu trong cuộc đua, mà một phần là do chủ quan, “sợ tốn kém” và xem trọng các lĩnh vực khác hơn. Trong khi Nga và Trung Quốc cấp tập phát triển các vũ khí siêu thanh có khả năng mang đầu đạn hạt nhân, Mỹ lại tập trung phát triển các đầu đạn thông thường, đòi hỏi mức độ chính xác cao hơn và khó hơn về công nghệ.
Tháng Mười Một, trong bài phát biểu tại Diễn đàn An ninh Quốc tế Halifax, Thompson là người nói thật đầu tiên về tính toán sai của Mỹ. Ông nhấn mạnh: “Thực tâm mà nói, chúng ta không đạt được tiến bộ như Trung Quốc và Nga trong các chương trình phát triển vũ khí siêu thanh”. Tướng Không quân về hưu John Hyten, khi đang giữ chức Phó Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân, nêu rõ: “Chính sự dị ứng với thất bại của Mỹ, xem thất bại là điều tồi tệ, đã làm chậm quá trình thử nghiệm vũ khi siêu thanh. Mỹ chỉ thực hiện khoảng 9 vụ thử siêu thanh trong 5 năm qua, trong khi Trung Quốc thực hiện hàng trăm vụ! Chúng ta nên hiểu thất bại là một phần của quá trình học hỏi. Nay, nếu muốn tăng tốc trở lại chúng ta phải chấp nhận thất bại, thất bại để rút kinh nghiệm và cuối cùng sẽ sớm thành công”.
Theo Ngũ Giác Đài, Bộ trưởng Quốc phòng Austin cũng dự họp và ông sẽ có bài phát biểu và chỉ thị ngắn gọn vào ngày đầu tiên của cuộc họp do Thứ trưởng Quốc phòng Kathleen Hicks chủ trì. Cuộc họp là một phần trong nhiều hội nghị có bà tham gia thường xuyên để thảo luận về “cách thúc đẩy sự phát triển vũ khí siêu thanh, mức độ tiên tiến và các khái niệm hoạt động mới của loại vũ khi này”.
Nhưng thận trọng là cần thiết
Được mời dự họp có các giám đốc điều hành hành của các công ty quốc phòng tư nhân tên tuổi Lockheed Martin, Raytheon Technologies, Northrop Grumman, Boeing, Leidos, Aerojet Rocketdyne, BAE Systems, L3Harris và khoảng nửa tá công ty quốc phòng nhỏ hơn khác.
Di chuyển với tốc độ Mach 5 hoặc nhanh hơn, vũ khí siêu thanh rất khó bị phát hiện đã đặt ra thách thức cho các hệ thống phòng thủ tên lửa có sẵn của Mỹ. Tên lửa siêu thanh có thể di chuyển ở quỹ đạo thấp hơn nhiều so với tên lửa đạn đạo phóng điện cao nên dễ dàng bị phát hiện đánh chặn. Khả năng cơ động và né tránh các hệ thống phòng thủ tên lửa của vũ khí siêu thanh cũng rất cao. Những tiến bộ của Trung Quốc và Nga về công nghệ siêu thanh cũng như các vụ thử thất bại gần đây của Mỹ đã khiến Ngũ Giác Đài phải tăng tốc chương trình siêu thanh và tăng cường nguồn kinh phí của chương trình.
Trong ngân sách năm tài chính 2022 có $3.8 tỷ dành cho nghiên cứu siêu thanh, tăng khá so với $3.2 tỷ của năm 2021. Trong khi các công ty quốc phòng lo phần nghiên cứu phát triển và sản xuất vũ khí và hệ thống vũ khí, quân đội Mỹ chịu trách nhiệm thử nghiệm và phóng chúng để đánh giá hiệu năng.
Cuộc họp khẩn cấp sẽ được điều hành bởi Heidi Shyu, phụ trách Nghiên cứu và Kỹ thuật của Bộ Quốc phòng. Ông từng khẳng định với các phóng viên vào đầu năm rằng “Tất cả sáu chi nhánh của quân đội Mỹ đang rất, rất tích cực trong việc thúc đẩy các nhà thầu phát triển vũ khí siêu thanh”. Shyu cũng lưu ý thêm “Sắp tới, với lịch trình làm việc mới và được tạo điều kiện thật tốt, tôi tin chương trình phát triển vũ khí siêu thanh sẽ diễn ra hoàn hảo mà không gặp vấn đề lớn nào”.
Thật vậy, ngành công nghiệp siêu thanh của Mỹ đã gặp phải nhiều vấn đề và thất bại trong những tháng gần đây. Vào Tháng Mười, Ngũ Giác Đài cho biết cuộc thử nghiệm một thân máy bay siêu thanh đã thất bại do trục trặc xảy ra với tên lửa đẩy nó lên tốc độ siêu âm. Tháng Tư qua, một tên lửa siêu thanh cũng không tách được khỏi máy bay ném bom B-52H Stratofortress trong một cuộc thử nghiệm tại Căn cứ Không quân Edwards.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Không quân Frank Kendall vừa đưa ra cảnh báo trong tuần trước là chương trình phát triển siêu thanh của Mỹ không nên là “phản chiếu” cách làm của Trung Quốc, vì Mỹ và Trung Quốc có công nghệ khác nhau và những mục tiêu khác nhau. “Tôi nghĩ chúng ta phải xem xét rất kỹ mục tiêu mà chúng ta quan tâm và tìm ra cách hiệu quả nhất về chi phí để đạt được mục tiêu đó. Tôi nghĩ đây vẫn là câu hỏi mở với nhiều chọn lựa khác nhau chứ không nên vội áp đặt” – Kendall nhận định với Trung tâm Mới An ninh Mỹ (Center for New American Security) trong một cuộc thảo luận trực tuyến.
