H.C.
Tổng thống Donald Trump đang xem xét một đề nghị mới về di trú, theo đó các viên chức biên phòng được tạm thời cấm nhập cảnh một số công dân Mỹ và thường trú nhân (LPR) từ nước ngoài trở về nếu chính quyền có lý do để tin rằng những người này đã hoặc đang bị nhiễm coronavirus.
Trong những tháng từ khi dịch coronavirus bùng phát, Tổng thống Trump đã ban hành những quy định bao quát cấm người nước ngoài nhập cảnh vào Mỹ, với lý do đề phòng virus xâm nhập từ các điểm nóng dịch bệnh ở nước ngoài. Nhưng những quy định đó không áp dụng với công dân Mỹ và người nước ngoài có quy chế thường trú hợp pháp (thẻ xanh) ở Mỹ.
Nhưng bây giờ, theo tin từ báo The New York Times, chính phủ đang dự thảo một quy định mới, trao thêm nhiều quyền hạn cho các cơ quan biên phòng, cho phép cấm nhập cảnh cả với công dân Mỹ và thường trú nhân, tùy theo từng trường hợp cụ thể. Các cơ quan chính quyền liên bang được yêu cầu gửi ý kiến góp ý dự thảo quy định này về Tòa Bạch ốc trước chiều thứ Ba 11-08 và chưa rõ quy định có được phê chuẩn và thực hiện hay không.
Nhóm soạn thảo quy định cho rằng, dựa trên những thẩm quyền pháp lý hiện tồn của Trung tâm Kiểm soát và Phòng bệnh (CDC), chính phủ được phép ngăn chặn một công dân hoặc một thường trú nhân đi qua biên giới để vào Mỹ nếu một quan chức “tin tưởng một cách hợp lý rằng cá nhân đó hoặc đã tiếp xúc hoặc bị nhiễm một chứng bệnh truyền nhiễm”.
Dự thảo của quy định mới, mà báo The New York Times có được, nói rõ rằng bất cứ lệnh nào cấm công dân Mỹ và thường trú nhân nhập cảnh vào Mỹ “phải bao gồm những biện pháp bảo vệ thích hợp nhằm bảo đảm quyền hiến định của họ không bị vi phạm”. Dự thảo cũng nói quy định này chỉ áp dụng cho từng cá nhân, từng trường hợp cụ thể chứ không áp dụng chung cho một thành phần dân chúng nào.
“CDC kỳ vọng rằng mọi biện pháp cấm công dân Mỹ và thường trú nhân sẽ chỉ áp dụng trong một số tình huống rất hiếm hoi, vì lợi ích của sức khỏe cộng đồng và thời gian cấm sẽ rất hạn chế”, dự thảo viết.
Dự thảo không nói chi tiết trong trường hợp bị tạm cấm nhập cảnh thì công dân Mỹ hoặc thường trú nhân bị buộc phải ở ngoài nước Mỹ bao nhiêu thời gian thì mới được quay về.
Nếu được Tổng thống Trump phê chuẩn thì quy định mới sẽ được áp dụng tại tất cả các điểm ra vào Hoa Kỳ, bao gồm các phi trường, hải cảng và dọc theo biên giới phía bắc (với Canada) và phía nam (với Mexico). Dự thảo quy định đặc biệt nhấn mạnh tới biên giới Mexico, nơi công dân Mỹ và thường trú nhân thường xuyên qua lại vì công việc và đời sống. Dự thảo nêu tình trạng Covid-19 hoành hành ở Mexico, chẳng hạn như cái chết gần đây vì bị nhiễm coronavirus của bộ trưởng y tế bang Chihuahua giáp biên giới với Mỹ, như là một bằng chứng để khẳng định cần phải thay đổi quy định về nhập cảnh Mỹ. “Như đã lưu ý, áp lực mà dịch Covid-19 đặt lên hệ thống y tế của Mexico đã thôi thúc các công dân Mỹ, thường trú nhân và những người khác từ Mexico đi vào Mỹ để tìm cách điều trị”, dự thảo viết.
Nếu được phê chuẩn thì quy định mới là một bước leo thang nữa trong cố gắng lâu dài của ông Trump nhằm kiểm soát chặt biên giới chống lại những điều mà ông cho là mối đe dọa, sử dụng đại dịch coronavirus như một cái cớ để biện minh cho những hành động có thể coi là hà khắc.
Đã từng có những trường hợp công dân Mỹ, thường trú nhân bị tạm thời cấm vào Mỹ vì an ninh quốc gia, nhưng không rõ có luật lệ hiện hành nào tạm thời cấm họ về nhà vì dịch bệnh hay không.
Một số tổ chức bảo vệ quyền công dân như ACLU (American Civil Liberties Union) nói rằng, quy định như dự thảo là vi hiến và dự tính sẽ kiện ra tòa nếu dự thảo quy định này được tổng thống phê chuẩn.
(NYT)
