Một tòa phúc thẩm liên bang Hoa Kỳ đã ban hành “lệnh ngăn chặn tạm thời” kế hoạch của Tổng thống Joe Biden xóa hàng tỷ đô la các khoản nợ liên bang mà sinh viên đã vay, làm kế hoạch rơi vào tình trạng bất định chỉ vài ngày sau khi mọi người bắt đầu nộp đơn xin xóa nợ.
Hãng AP đưa tin, vào cuối ngày hôm nay Thứ Sáu 21 Tháng Mười, Tòa án Phúc thẩm liên bang khu vực số Tám (Eighth U.S. Circuit Court of Appeals) ở St. Louis (bang Missouri) đã ra quyết định tạm dừng chương trình xóa nợ trong thời gian tòa xem xét đơn kháng nghị từ sáu tiểu bang do đảng Cộng Hòa lãnh đạo đệ trình.
Quyết định tạm dừng của tòa Phúc thẩm khá bất ngờ. Đơn kháng nghị chỉ được nộp lên tòa vào chiều hôm qua Thứ Năm 20 Tháng Mười, vài tiếng đồng hồ sau khi một thẩm phán liên bang Hoa Kỳ ở tòa sơ thẩm quận St. Louis, ông Henry Autrey, từ chối yêu cầu ngăn chặn chương trình xóa nợ do bộ trưởng tư pháp sáu tiểu bang Hoa Kỳ Nebraska, Missouri, Arkansas, Iowa, Kansas và South Carolina đệ trình vì “thiếu thẩm quyền xét xử vụ việc này.”
Trong một sự kiện liên quan, một tổ chức đại diện người nộp thuế ở bang Wisconsin đã kiện lên Tối cao Pháp viện (TCPV), yêu cầu TCPV ra quyết định khẩn cấp đình chỉ chương trình xóa nợ của chính quyền Biden “vì nó gây tai hại cho họ”. Thẩm phán TCPV Amy Coney Barrett đã bác đơn đề nghị đó hôm Thứ Năm mà không bình luận gì. Bà Barrett – một thẩm phán do cựu Tổng thống Trump đề cử – là người chịu trách nhiệm giám sát các kháng nghị khẩn cấp từ bang Wisconsin và các tiểu bang lân cận.
Tình trạng các cấp tòa án thuộc nhánh tư pháp đưa ra những phán quyết trái ngược nhau về các chính sách và quyết định của chính phủ đã và đang gây trở ngại không nhỏ cho việc điều hành của nhánh hành pháp của chính quyền Biden.
***
Hồi Tháng Tám 2022, chính quyền Biden đã công bố một chương trình xóa nợ mà sinh viên đã vay của chính phủ liên bang để theo học đại học và cao học. Người vay, nếu hiện có thu nhập dưới $125,000/năm một cá nhân hoặc dưới $250,000/năm một gia đình sẽ được xóa bớt $10,000 trong khoản nợ họ đã vay thời sinh viên. Những sinh viên thành phần thu nhập thấp, được nhận trợ cấp liên bang Pell Grant khi còn đi học, sẽ được xóa thêm $10,000 nữa. Sinh viên đang còn đi học, nếu đã xin vay và được giải ngân trước ngày 1 Tháng Bảy năm nay cũng có thể nộp đơn xin xóa nợ.
Văn phòng Ngân sách Quốc Hội (CBO) – cơ quan tư vấn về chi tiêu công của Quốc Hội – tính ra rằng chương trình xóa nợ sinh viên sẽ tiêu tốn của ngân sách quốc gia khoảng $400 tỷ trong 30 năm. Có khoảng 43 triệu người Mỹ thuộc thành phần trung lưu sẽ được hưởng lợi từ chương trình xóa nợ này, theo CBO.
Chính quyền Biden đã thông báo chưa xóa bất kỳ khoản nợ nào trước ngày 23 Tháng Mười, trước khi chính quyền giải quyết xong những thách thức pháp lý, nên quyết định tạm dừng của tòa có thể chưa ảnh hưởng nhiều. Tuy nhiên, nó có thể buộc chính quyền phải lùi thời hạn bắt đầu xóa nợ tới giữa Tháng Mười Một.
Thư ký Báo chí Nhà Trắng Karine Jean-Pierre vẫn khuyến khích người vay tiếp tục nộp đơn xin xóa nợ. Bà nói rằng lệnh dừng tạm thời của tòa không ngăn cản người vay nộp đơn hoặc việc xem xét các đơn đã nộp và cho biết chính quyền Biden sẽ tiếp tục đấu tranh với các quan chức Cộng Hòa để thực hiện chương trình xóa nợ cho các gia đình lao động.
Nhà Trắng đã lập một trang web riêng để người vay nộp đơn xin xóa nợ qua mạng internet và trong vài ngày qua đã có tới 22 triệu người nộp đơn, Tổng thống Biden cho biết trong bài phát biểu hôm nay Thứ Sáu tại trường Đại học Bang Delaware – một trường đại học có lịch sử dành cho người da đen.
Câu hỏi quan trọng bây giờ là liệu vấn đề có được giải quyết trước ngày đầu năm mới 2023 hay không. Tới ngày 1 Tháng Giêng 2023 việc trả nợ vay của sinh viên sẽ được tái tục sau thời gian được đình hoãn do đại dịch COVID. Hàng triệu người Mỹ hy vọng sẽ được xóa nợ theo kế hoạch của Biden, giờ đây không rõ liệu họ có cần bắt đầu trả nợ vào Tháng Giêng hay không.
Đơn kiện của sáu tiểu bang Cộng Hòa nói rằng, chính quyền Biden đã vượt quá thẩm quyền khi ban hành kế hoạch xóa nợ mà không có sự phê chuẩn của Quốc Hội, và tạo ra một sự bất công cho những người đóng thuế nghèo chưa từng học đại học hoặc những người đi học bằng tiền của gia đình họ.
Các chính trị gia Cộng Hòa còn tố cáo chương trình xóa nợ sinh viên của chính quyền Biden là thủ đoạn chính trị nhằm lấy cảm tình của các cử tri trẻ trước mùa bầu cử giữa kỳ sẽ diễn ra vào đầu Tháng Mười Một.
Đáp lại, các luật sư của chính quyền lập luận rằng Bộ Giáo dục Hoa Kỳ có “thẩm quyền rộng rãi trong việc quản lý các chương trình hỗ trợ tài chính cho sinh viên liên bang.” Đạo luật Cứu trợ Giáo dục Đại học cho sinh viên, gọi tắt là Đạo luật HEROES, ban hành năm 2003, cho phép bộ trưởng giáo dục xóa bỏ hoặc sửa đổi các điều khoản của các khoản vay dành cho sinh viên liên bang trong thời gian chiến tranh hoặc tình trạng khẩn cấp của quốc gia. “COVID-19 là một trường hợp khẩn cấp” như vậy. Các đảng viên Cộng Hòa cho rằng chính quyền đang giải thích sai luật, một phần vì đại dịch không còn đủ tiêu chuẩn là tình trạng khẩn cấp quốc gia.
Nói chuyện với sinh viên Delaware hôm Thứ Sáu, Tổng thống Biden đã chỉ trích các đảng viên Cộng Hòa muốn ngăn chặn kế hoạch của ông; ông nói rằng “sự phẫn nộ của họ là sai và đó là đạo đức giả.” Ông lưu ý một số quan chức đảng Cộng Hòa có doanh nghiệp riêng đã vay nợ hàng chục triệu đô la từ chương trình hỗ trợ việc làm thời đại dịch COVID-19 và đã được xóa nợ và các khoản vay cứu trợ đại dịch.
Đọc thêm:
