Tránh lặp lại kịch bản Crimea và Afghanistan
“Tiger Team” gồm các quan chức chính phủ liên bang đã dành nhiều tháng qua để chuẩn bị cho một loạt phản ứng rõ ràng và nhóm đã xây dựng xong “cuốn sách ứng phó” (Playbook) cho các kịch bản Nga xâm lược Ukraine, từ tấn công mạng đến can thiệp hạn chế và chiếm toàn bộ lãnh thổ.
Lo ngại về nguy cơ Nga tấn công Ukraine, nhóm tác chiến Tòa Bạch Ốc gồm các chuyên viên trong nhiều lĩnh vực đã hoạch định cách nước Mỹ phản ứng trước mọi hình thái chiến tranh do Nga tiến hành. Từ Tháng Mười Hai 2021, “Tiger Team” đã tổ chức hai cuộc tập trận trên sa bàn ảo nhiều giờ (Tổng thống Biden và nội các theo dõi một cuộc) để đánh giá các tình huống giả định trên thực tế và phản ứng thích đáng, từ ngày thứ nhất đến hết hai tuần đầu của cuộc chiến. Một quan chức cấp cao biết về hoạt động này nhận định: “Phân tích và dự đoán không chỉ giúp lường trước những phức tạp có thể xảy ra mà còn giúp chuẩn bị các hành động ngăn chặn, chẳng hạn như phá vỡ chiến tranh thông tin của Nga trước khi nó được khởi động để giảm tác động của nó”.
Ví dụ thông tin sai lệch rằng Ukraine, với sự hỗ trợ của phương Tây, đang chuẩn bị tiến hành một cuộc tấn công ở miền Đông Ukraine và Nga là… nạn nhân. Vài tuần gần đây, thông tin tình báo cho thấy có một âm mưu trong đó Moscow tạo ra một vụ nổ giết chết người Nga ở Ukraine hoặc ở Nga, sau đó đổ lỗi cho Kyiv như một cái cớ xâm lược. Phía Mỹ tin rằng thông tin giả là một phần quan trọng trong chiến lược của Nga và Mỹ cáo buộc Kremlin đang lên kế hoạch tạo video về một cuộc tấn công bịa đặt.
Tiger Team và Playbook
Tiger Team được thành lập vào Tháng Mười 2021 khi giới chức Hội đồng An ninh Quốc gia (NSC) phát hiện những dấu hiệu đáng lo ngại về việc quân đội Nga tập trung lực lượng lớn và khí tài tại biên giới Ukraine. Một quan chức NSC giải thích: “Chúng ta không bao giờ lường trước được chính xác âm mưu của Vladimir Putin và các lãnh đạo quân sự của ông ta. Vì vậy, chuẩn bị trước là không bao giờ thừa. Không thể chính xác 100% trong mọi dự đoán, đặc biệt đối với ban lãnh đạo Nga hiện nay nhưng càng chuẩn bị kỹ, càng giảm được nhiều thời gian cho một phản ứng”. Cuộc tấn công tiềm tàng của Nga vào Ukraine là cuộc khủng hoảng chính sách đối ngoại lớn nhất mà chính quyền Biden đối mặt kể từ khi Mỹ rút khỏi Afghanistan vào năm ngoái, lúc mà sự sụp đổ nhanh chóng của chính phủ Kabul khiến giới chức Mỹ đứng ngồi không yên.
Một cuộc tấn công liều chết tại cổng sân bay Kabul đã giết chết 13 lính Mỹ và khoảng 170 người bản địa. Sau khi vất vả rút quân khỏi Afghanistan, chính quyền Biden đối mặt với áp lực gia tăng để tránh kết quả tổn hại tương tự nếu Nga đẩy Ukraine vào sự hỗn loạn và đổ máu. Andrea Kendall-Taylor, cựu chuyên viên phân tích của CIA về Nga, hiện là thành viên cấp cao tại Center for a New American Security nói: “Khác với thời điểm Nga chiếm bán đảo Crimea, lần này, chúng ta đã đưa ra nhiều cảnh báo và chuẩn bị kỹ hơn nhiều. Năm 2014, đầu tư của Mỹ vào việc thu thập thông tin tình báo về Nga bị giảm mạnh sau khi Chiến tranh Lạnh kết thúc để tập trung vào cuộc chiến chống khủng bố. Vì vậy, khi Nga xâm lược Crimea, chúng ta hoàn toàn bất ngờ”.
Chính quyền Biden đang tiến hành hai biện pháp song song, ngoại giao và răn đe. Sau hậu trường là dự báo, lên kế hoạch và lập chiến lược do Tiger Team đảm nhiệm, sao cho không chỉ Tòa Bạch Ốc mà tất cả cơ quan khác cũng sẵn sàng ứng phó khi Nga phát động cuộc chiến. Tiger Team chính thức ra đời khi cố vấn an ninh quốc gia Jake Sullivan yêu cầu Alex Bick, Giám đốc về hoạch định chiến lược của NSC lập kế hoạch ứng phó phối hợp với nhiều cơ quan đầu não liên bang. Bick đã huy động Bộ Quốc phòng, Ngoại giao, Năng lượng, Kho bạc và An ninh Nội địa, cùng với Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (U.S. Agency for International Development-USAID) để nghiên cứu về một cuộc khủng hoảng nhân đạo có thể xảy ra.
Cộng đồng tình báo cũng tham gia bằng cách tiên đoán những manh động của người Nga với lợi ích lẫn rủi ro đi kèm; từ một cuộc tấn công hạn chế chỉ chiếm một phần lãnh thổ Ukraine đến một cuộc xâm lược quy mô nhằm thay thế chính phủ của Tổng thống Volodymyr Zelensky. Cuốn playbook còn đi xa hơn các kịch bản chiến trường, khi đề cập đến các vấn đề như người tị nạn Ukraine có thể tràn vào Ba Lan, Romania; cách bảo vệ Sứ quán Mỹ ở Kyiv; loại trừng phạt nào cần áp đặt ngay với Moscow và cách đối phó hiệu quả với một cuộc tấn công mạng tinh vi của Nga.
Cuốn “cẩm nang” gồm ba chục bản đánh giá tình báo được phân phát cho các quan chức lãnh đạo quân sự và dân sự tại Ngũ Giác Đài. Nó cũng xem xét các hậu quả, chẳng hạn sự trả đũa của Nga đối với bất kỳ hình phạt nào, đặc biệt là bảo đảm Tây Âu có nguồn cung cấp khí đốt tự nhiên nếu Nga tìm cách cắt. Bick và nhóm của ông cũng xem xét các sự kiện “bất ngờ”, ví dụ có một chủng coronavirus mới lây truyền cao hơn hoặc một cuộc khủng hoảng năng lượng lớn phát sinh độc lập với tình hình Ukraine. Các cơ quan liên bang quan trọng cũng có bước chuẩn bị riêng như Bộ Tài chính đã xây dựng các gói trừng phạt tiềm năng; trong khi Tòa Bạch Ốc lên kế hoạch triển khai thêm quân khi cần thiết.
