Phân tích: Tổng thống Trump có thể bị xử tội không?

Dân Chủ và Cộng Hòa có ý kiến trái ngược nhau sâu sắc về Vụ bạo loạn ở trụ sở Quốc Hội trên đồi Capitol Hill ngày 6-1-2021 (Hình: Cát Linh)

H.C.

Một số chuyên gia pháp lý cho biết Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump sẽ không phải đối mặt với các cáo buộc hình sự liên quan đến cuộc nổi loạn ở Điện Capitol tuần trước vì Mỹ có sự bảo vệ quyền tự do ngôn luận rất rộng rãi.

Bài dưới đây của Reuters giải thích lý do tại sao các luật sư, gồm cả những người cho rằng ông Trump nên bị Quốc hội luận tội, nói rằng trường hợp xét xử ông Trump sẽ là một cuộc chiến khó khăn cho các công tố viên.

Ông Trump đã nói gì?

Trong hơn hai tháng, ông Trump liên tục tuyên bố sai sự thật rằng cuộc bầu cử ngày 3-11 đã bị hủy hoại bởi gian lận trên diện rộng và ông đã cố gắng lật ngược quá trình bầu cử.

Ngày 6-1, khi các nhà lập pháp đang họp để chứng nhận chiến thắng của ứng cử viên đảng Dân chủ Joe Biden thì ông Trump của đảng Cộng hòa đã lên sân khấu gần Nhà Trắng và liên tục kêu gọi đám đông ủng hộ viên của ông “chiến đấu” – ông sử dụng từ fight hơn 20 lần – và “không thể chần chừ nữa”. Trump nói với đám đông rằng họ phải “mạnh mẽ” rồi chỉ đạo “những người yêu nước” tuần hành đến Điện Capitol. “Sau đây, chúng tôi sẽ đi bộ xuống và tôi sẽ ở đó với các bạn,” ông Trump nói.

Tại một thời điểm trong bài phát biểu, ông nói với đám đông rằng họ nên “làm cho tiếng nói của các bạn được lắng nghe một cách hòa bình và yêu nước.”

Sau khi phát biểu, ông Trump đã trở vào Tòa Bạch ốc và xem vụ tấn công trên truyền hình.

Kể từ đó, ông ta từ chối mọi trách nhiệm về vụ đám đông tràn vào Điện Capitol; ông nói với báo chí rằng những lời phát biểu của ông đã được phân tích “và mọi người … nghĩ rằng nó hoàn toàn phù hợp.”

Ông Trump có thể bị buộc tội gì?

Có một chương của luật Hoa Kỳ đề cập đến “các hoạt động lật đổ”. Một luật liên bang quy định tham gia vào “cuộc nổi loạn hoặc nổi dậy” chống lại chính phủ liên bang là một trọng tội. Một điều luật khác, gọi là âm mưu nổi loạn, nghiêm cấm các âm mưu“lật đổ” chính phủ Hoa Kỳ hoặc cưỡng đoạt tài sản của chính phủ bằng vũ lực.

Đặc khu Columbia có bộ luật hình sự riêng, quy định bất kỳ ai “cố ý xúi giục hoặc lôi kéo người khác tham gia vào một cuộc bạo động” sẽ phải đối mặt với án phạt tiền hoặc phạt tù lên đến 180 ngày tù giam.

Ông Trump sẽ bào chữa như thế nào?

Các chuyên gia pháp lý cho biết ông Trump sẽ lập luận rằng ông phát biểu theo quyền ngôn luận tự do được Tu chính án thứ Nhất của Hiến pháp Hoa Kỳ bảo vệ. Ông Trump có thể cho rằng lời hùng biện của ông ấy đủ mơ hồ và khi ông ấy nói “chiến đấu”, ông ấy không có ý tấn công Điện Capitol.

Tổng thống đắc cử Joe Biden nói rằng việc truy tố ông Trump sẽ có hại cho đất nước, nhưng ông sẽ không can thiệp vào việc ra quyết định của Bộ Tư pháp.

Trong một án lệ năm 1969, Tòa án Tối cao đã lật ngược bản án kết tội Clarence Brandenburg, một người lãnh đạo tổ chức khủng bố chủng tộc Ku Klux Klan ở Ohio. Bản án của tòa dưới kết tội ông Brandenburg vì bài phát biểu ngắn của ông ta tại một cuộc mít tinh kêu gọi hàng chục tín đồ KKK đến Washington và tấn công các chính trị gia.

Nhưng Tòa án Tối cao cho rằng các công tố viên phải chứng minh được phát biểu của ông Brandenburg nhằm kích động một “hành động phi pháp sắp xảy ra” và nó phải có khả năng tạo ra hành động đó.

“Quan điểm dự kiến ​​của riêng tôi cho rằng bài phát biểu của ông Trump được bảo vệ trong Tu chính án thứ Nhất và do đó nó không phải chịu trách nhiệm hình sự,” giáo sư Ilya Somin, khoa Luật Đại học George Mason, nói và thêm rằng lời hùng biện của ông Trump vẫn là cơ sở để Quốc hội luận tội do vị trí của ông ấy là một quan chức dân cử.

Paul Smith, một luật sư đã tranh luận cho quan niệm cấp tiến tại Tòa án Tối cao Hoa Kỳ, nhận xét án lệ Brandenburg cho thấy bài phát biểu của Trump được bảo vệ theo hiến pháp. “Nếu ông ta cầm một chiếc kèn xung trận (bullhorn) ở sân ngoài của Điện Capitol và thúc giục mọi người phá cửa sổ, bắt Quốc hội làm con tin, thì trong tình huống đó, ông ta phải chịu trách nhiệm về những gì đám đông đã làm”, ông Smith nói.

Một văn phòng FBI ở Virginia cảnh báo những kẻ cực đoan có kế hoạch đến Washington đã nói về “chiến tranh” (war), theo tường thuật trên báo Washington Post. Nếu ông Trump biết về vụ việc này hoặc bỏ qua nó một cách bất cẩn thì điều đó sẽ làm tăng khả năng công tố viên buộc tội ông ta, giáo sư Alexander Tsesis, trường Luật Đại học Loyola ở Chicago, cho biết.

Các công tố viên vẫn sẽ phải chứng minh chắc chắn rằng ông Trump có ý định kích động đám đông bạo lực và hành động phi pháp sắp xảy ra và có khả năng xảy ra.

Các chuyên gia pháp lý cho biết, để đưa ra một vụ án âm mưu lật đổ ra tòa, các công tố viên sẽ cần thêm thông tin về hoạt động của tổng thống trước, trong và sau vụ bạo lực để xác định xem liệu ông ta có biết về một cuộc tấn công đã lên kế hoạch trước hay không, có hỗ trợ cuộc tấn công đó hay không.

Liệu có vụ xử tội không?

Dựa trên thông tin công khai hiện tại, các chuyên gia pháp lý nghi ngờ chính quyền Biden sắp tới sẽ đuổi theo ông cựu tổng thống. Hành động đó có thể có nguy cơ khiến chính phủ mới mất tập trung và gây ra một cơn bão chính trị ở một nước Mỹ đang bị chia rẽ.

Ông Biden trước đây nói rằng việc truy tố ông Trump sẽ có hại cho đất nước, nhưng ông sẽ không can thiệp vào việc ra quyết định của Bộ Tư pháp.

Một công tố viên hàng đầu ở quận hạt Columbia, ông Ken Kohl, hôm 8-1 nói với các phóng viên rằng ông không mong đợi sẽ thấy một vụ án hình sự chống lại ông Trump vì kích động bạo lực. 

Còn luật sư Smith nói, ông nghĩ Chính quyền Biden sẽ cẩn thận trong việc đưa ra một “vụ truy tố đẩy luật hiến pháp tới ranh giới” ngay sau khi tiếp quản chính quyền từ Trump. “Điều đó là quá hung hăng,” ông Smith nói.

(theo Reuters)

 

Share:

Ý kiến độc giả
Quảng Cáo

Có thể bạn chưa đọc

Quảng Cáo
Quảng Cáo
Quảng Cáo
Quảng Cáo
Quảng Cáo
Quảng Cáo
Share trang này:
Facebook
Twitter
Telegram
WhatsApp
LinkedIn
Email
Kênh Saigon Nhỏ: