Nếu Trump bị kết án và phải ngồi tù, các quy định về sự bảo vệ của Sở Mật vụ (Secret Service-SS) dành cho các cựu tổng thống có thể là trở ngại lớn cho việc ngồi tù của ông.
Donald Trump vẫn được SS bảo vệ suốt đời, ngay cả khi ông bị kết án tù hoặc quản thúc tại gia. Nếu bị kết án trong một trong ba vụ án hình sự đang phải đối mặt, vị thế cựu Tổng thống của Trump có thể ảnh hưởng đến việc liệu ông có phải vào nhà tù không và thời gian ở đó của ông sẽ như thế nào khi luật cho phép các cựu tổng thống Mỹ được SS bảo vệ suốt đời?
Kể từ 1965, luật bảo vệ tổng thống suốt đời bắt đầu được áp dụng. Chỉ có Richard M. Nixon từ bỏ qui chế này để tiết kiệm chi phí cho người nộp thuế nhưng điều đó chỉ xảy ra vào 11 năm sau khi ông từ chức vì vụ nghe lén Watergate. Trừ khi theo gương Nixon, nếu không, việc Trump ngồi tù sẽ đặt ra những câu hỏi phức tạp: Liệu có các đặc vụ bảo vệ ông sau song sắt, nên giao việc đó cho ban quản giáo nhà tù hoặc sử dụng hình thức giam giữ tại gia?
Khi được hỏi Trump có thể phải đối mặt việc ngồi tù, Chuck Rosenberg, cựu công tố viên liên bang hàng đầu và là cố vấn của cựu giám đốc FBI James B. Comey nói: “Về mặt lý thuyết thì có, còn thực tế thì không!”. Rosenberg từng có thời gian ngắn đứng đầu Cơ quan phòng chống ma túy (DEA) trong chính quyền Trump. Ông giải thích: “Bất kỳ thẩm phán khu vực liên bang nào cũng phải hiểu rằng việc giam giữ một cựu tổng thống sẽ đặt ra những vấn đề hậu cần (logistical issues) lớn chưa từng có. Quản chế, phạt tiền, phục vụ cộng đồng và giam giữ tại nhà là những lựa chọn thay thế”.
Những cáo buộc mà Trump đối mặt về mặt kỹ thuật có thể khiến ông phải ngồi tù hàng chục năm, nhưng quá trình xử, phán quyết và bản án (nếu có) còn rất xa vời và không có gì là chắc chắn. Mary McCord, người từng là quyền trợ lý Bộ trưởng Tư pháp về an ninh quốc gia trong chính quyền Barack Obama và lãnh đạo Bộ này trong vài tháng đầu tiên dưới thời Trump, nhận xét: “Vụ Trump đã đặt ra những thách thức chưa từng có cho Bộ Tư pháp. Thực sự, đây sẽ là một gánh nặng khá lớn cho hệ thống nhà tù nếu phải tống giam ông ấy”.
Khi được tờ The Washington Post hỏi liệu một cựu tổng thống không từ bỏ quyền được bảo vệ có thể bị tống giam hay không, người phát ngôn cơ quan SS Anthony Guglielmi trả lời: “SS không có bình luận hay phản hồi nào vì không có chính sách hoặc thủ tục nào như thế”. Marsha Espinosa, phát ngôn viên Bộ An ninh Nội địa, cơ quan mẹ của Sở Mật vụ cũng không có bất kỳ bình luận nào.
Theo một số cựu và đương nhiệm nhân viên SS, dù chưa có tiền lệ, nhưng họ cảm thấy chắc chắn cơ quan sẽ cung cấp một số hình thức bảo vệ 24/7 cho một cựu tổng thống đang ngồi tù với luân phiên ba ca hàng ngày ở cự ly gần, với ít nhất một hoặc hai đặc vụ mỗi ca. Họ tin SS đang lên kế hoạch cho khả năng đó.
Jonathan Wackrow, cựu nhân viên SS hiện là giám đốc điều hành công ty tư vấn và truyền thông Teneo Risk, nhận định: “Chưa có câu trả lời chính thức nào từ SS nhưng chúng ta có thể suy ra cách thực hiện các biện pháp bảo vệ dựa trên những giao thức bảo vệ hiện có. Trừ khi có những thay đổi về luật pháp hoặc cựu tổng thống từ bỏ sự bảo vệ, SS phải duy trì một môi trường bảo vệ quanh tổng thống theo thông lệ hiện tại của họ”.
Một số cựu đặc vụ cho biết SS sẽ phối hợp với Cục Nhà tù Liên bang (Federal Bureau of Prisons) để đảm bảo không có xung đột về nhiệm vụ hoặc về cách xử lý các trường hợp khẩn cấp, cũng như hoạt động đi lại thường lệ của cựu tổng thống trong nhà tù, chẳng hạn như đến phòng tập thể dục hoặc bữa ăn.
SS sẽ duy trì một “bong bóng bảo vệ” xung quanh Trump trong mọi trường hợp và giữ khoảng cách với các tù nhân khác. Wackrow nói: “Về mặt lý thuyết, vành đai được củng cố tốt để không ai phải lo lắng về việc kẻ nào đó thâm nhập”. Cục Nhà tù (Bureau of Prisons) của Bộ Tư pháp từ chối trả lời câu hỏi liệu các cựu tổng thống được SS bảo vệ có thể bị tống giam không. Cục đã từng xử lý các tù nhân VIP trong quá khứ tại các trại giam an ninh tối thiểu như kiểu ký túc xá.
Một quan chức của Cục Nhà tù cho biết cơ quan không có chính sách hoặc thủ tục cho trường hợp như vậy. Các thẩm phán hầu như không bao giờ áp dụng các hình phạt tối đa cho những người phạm tội lần đầu như Trump và hiếm khi xử án chồng án.
Các chuyên gia ước tính một người phạm tội lần đầu bị kết án về nhiều tội danh, gồm cố ý lưu giữ thông tin quốc phòng; cản trở hoặc âm mưu cản trở một cuộc điều tra bằng cách che giấu bằng chứng có thể phải đối mặt với án phạt từ 51 đến 63 tháng ở mức thấp nhất đến 17½ đến 22 năm ở mức cao dành cho chủ mưu. Các bị cáo bạo động ngày 6 Tháng Một bị kết án về hai tội danh giống như Trump (âm mưu hoặc cản trở thủ tục tố tụng) đã phải chịu mức án cao từ 7 đến 11 năm và thấp nhất hai năm.
