Tại phiên điều trần thứ hai, sáng 13 tháng Sáu 2022, Ủy ban Hạ viện điều tra vụ bạo loạn tấn công Quốc Hội Hoa Kỳ ngày 6 tháng Giêng (Ủy ban 6/1) tập trung làm rõ nguồn gốc phát sinh Lời Nói Dối Lớn (Big Lie) của cựu Tổng thống Donald Trump rằng cuộc bầu cử tổng thống tháng Mười Một 2020 đã bị gian lận và chiến thắng của ông ta đã bị đánh cắp.
Lời tuyên bố dối trá được ông Trump đưa ra ngay trong đêm bầu cử và liên tục lặp lại từ đó đến nay đã lôi kéo hàng chục triệu người ủng hộ ông đóng góp tiền bạc vào quỹ pháp lý giúp đưa ra tòa án những vụ kiện về gian lận bầu cử, tạo làn sóng phản đối trên các mạng xã hội về tính chính đáng của chính quyền Biden và trực tiếp kích động cuộc bạo loạn tấn công trụ sở Quốc Hội ngày 6 tháng Giêng 2021.
Phiên điều trần thứ hai đã trình bày lời khai hữu thệ, trực tiếp và qua video, của một số cố vấn của ông Trump, nổi bật là những lời khai của cựu Bộ trưởng Tư pháp William Barr, cựu giám đốc chiến dịch tái tranh cử của ông Trump, Bill Stepien, nhà báo Chris Stirewalt – cựu trưởng ban chính trị của đài Fox News và các quan chức bầu cử từ Georgia và Pennsylvania.
Will Barr: Ông Trump xa rời thực tế
Bộ trưởng Barr – qua nhiều đoạn video ghi lời khai – nói ông Trump ngày càng “xa rời thực tế” trong những ngày trước và sau cuộc bầu cử. Với cương vị người đứng đầu bộ Tư pháp và bạn thân của ông Trump, ông Barr đã nhiều lần nói với tổng thống rằng tuyên bố bầu cử gian lận mà ông ta đưa ra là vô căn cứ, rằng không có bằng chứng khả tín nào cho thấy cuộc bầu cử đã bị đánh cắp, những cáo buộc gian lận của ông Trump là “điên rồ” và “tầm bậy” (bullshit). Nhưng ông Trump “không bao giờ có dấu hiệu quan tâm đến sự thật thực tế là như thế nào”. Theo ông Barr, ông Trump biết những tuyên bố của mình về một cuộc bầu cử gian lận là không đúng sự thật nhưng tổng thống thực sự tin vào những lời nói dối mà ông ta đang nói.
Ông Bill Stepien, chỉ huy chiến dịch tranh cử của ông Trump, cho biết người làm cho ông Trump tin vào lời nói dối lớn không ai khác hơn là cựu luật sư Judy Giuliani. Ông Stepien dự kiến ra trình bày trực tiếp tại phiên điều trần sáng nay nhưng tới phút cuối vợ ông chuyển dạ sinh con nên ông không đến được, Ủy ban chỉ cho chiếu video những cuộc phỏng vấn ông ta có sự tham gia của luật sư của ông.
Theo ông Stepien, trong buổi tối ngày bầu cử (ngày 3 tháng Mười Một 2020) ông đã hối thúc tổng thống Trump đừng tuyên bố chiến thắng sớm vì có khả năng phiếu bầu của các cử tri đảng Dân Chủ được đếm sau đó có khả năng sẽ làm thay đổi kết quả. “Tôi nói với ông ấy rằng đây [bầu cử] là một tiến trình; bây giờ cần phải chờ đợi để xem không khí như thế nào,” ông Stepien nói. Nhưng ông Trump phớt lờ ông ta, tuyên bố thắng cử dù cuộc kiểm phiếu chỉ mới bắt đầu và tỏ ý muốn dừng hoạt động kiểm phiếu. Ông Stepien và những người khác cho biết, khi tuyên bố như vậy ông Trump đã làm theo lời của ông Rudy Giuliani, lúc đó đang say rượu và nói rằng cuộc bầu cử đang bị đánh cắp.
Hai đội cố vấn
Theo tường thuật của ông Stepien, thời gian đó trong Tòa Bạch ốc có “hai đội” cố vấn bầu cử vây quanh ông Trump mà ông Stepien gọi là Đội Bình Thường (Normal Team) – là các cố vấn đã và đang điều hành chiến dịch tranh cử của ông Trump; và Đội Giuliani (Giuliani Team) hay Đội Điên Khùng (Crazy Team) do luật sư riêng của ông Trump dẫn đầu. Trong khi Đội Bình Thường thúc giục ông Trump từ bỏ những cáo buộc gian lận vô căn cứ thì đội của ông Giuliani đang nuôi dưỡng sự hoang tưởng của tổng thống và thúc đẩy ông ta đưa ra những tuyên bố vô căn cứ và viển vông về “lá phiếu của người chết”, làm sai lạc máy bỏ phiếu và nhiều cáo buộc sai sự thật khác. Các diễn biến thực tế cho thấy ông Trump đã lắng nghe đội do ông Giuliani lãnh đạo thay vì nghe những người điều hành chiến dịch tranh cử và làm việc trong chính quyền của ông. Con rể và cố vấn cao cấp của tổng thống, ông Jared Kushner, khai rằng chính ông cũng khuyến cáo ông Trump không làm theo lời khuyên của luật sư Giuliani. “Về căn bản, đó không phải là cách của tôi,” ông Kushner nói.
Trong lúc cuộc kiểm phiếu đang diễn ra thì đài Fox News – đài truyền hình cánh hữu thân thiết với ông Trump – trở thành cơ quan truyền thông đầu tiên loan báo ông Joe Biden chiến thắng ở tiểu bang Arizona. Nhà báo Chris Stirewalt, biên tập viên chính trị của Fox News, đã bị sa thải ngay sau đó, được biết là do áp lực của ông Trump và ông Giuliani. Tại phiên điều trần, ông Stirewalt khẳng định ông đưa ra thông tin thất bại của ông Trump ở Arizona căn cứ trên dữ kiện bầu cử mà không thiên vị; đến bây giờ ông vẫn tự hào rằng nhóm của ông là người đầu tiên gọi chính xác kết quả của Arizona và nói rằng ông Trump “không có cơ hội” giành chiến thắng ở đó.
Cú Lừa Lớn (Big Rip-off)
Lời tuyên bố sai sự thật của ông Trump về gian lận bầu cử không chỉ có tác động chính trị khủng khiếp, làm chia rẽ nước Mỹ mà còn nhằm thuyết phục người ủng hộ tổng thống đóng góp hàng trăm triệu đô la cho một quỹ được gọi là “Quỹ Phòng vệ Bầu cử” (Election Defense Fund).
Dân Biểu Zoe Lofgren (Dân Chủ – California), người điều phối phiên điều trần thứ hai vào sáng nay 13 tháng Sáu – nhận định rằng Lời Nói Dối Lớn cũng là Cú Lừa Lớn (Big-Rip-off). Trong phát biểu tóm tắt phiên điều trần, bà Lofgren đã mô tả cách ông Trump và các trợ lý của ông sử dụng những tuyên bố vô căn cứ về gian lận bầu cử để vận động người ủng hộ ông Trump đóng góp $100 triệu trong tuần đầu tiên sau bầu cử và tổng cộng khoảng $250 triệu, với niềm tin rằng tiền của họ sẽ giúp tổng thống chiến đấu để “đòi lại kết quả bị đánh cắp”.
Nhưng cuộc điều tra của ủy ban cho biết không có bằng chứng cho thấy một quỹ như vậy từng tồn tại. Thay vào đó, hàng triệu đô la đã đổ vào một siêu PAC (Ủy ban Hành động Chính trị) mà tổng thống lập ra ngày 9 tháng Mười Một, chỉ vài ngày sau cuộc bầu cử. Theo ủy ban, PAC đã gửi $1 triệu cho một quỹ từ thiện do Mark Meadows, cựu giám đốc nhân sự của ông Trump điều hành và $1 triệu khác cho một nhóm chính trị do một số nhân viên cũ của ông điều hành, bao gồm cả cố vấn Stephen Miller, người thiết kế chính sách chống nhập cư của ông Trump.
“Trong suốt cuộc điều tra của ủy ban, chúng tôi đã tìm được bằng chứng cho thấy chiến dịch của ông Trump đã đánh lừa các nhà tài trợ về nguồn tiền của họ sẽ đi đâu và được sử dụng vào việc gì. Vì vậy, không chỉ có Lời nói dối lớn, còn có Sự lừa dối lớn. Các nhà tài trợ xứng đáng được biết nguồn tiền của họ đang thực sự đi đến đâu. Họ xứng đáng nhận được nhiều hơn những gì Tổng thống Trump và đội của ông ấy đã làm ”, bà Lofgren nói.
Đọc thêm:
