Lịch sử cho thấy, con tin luôn là “món hàng quý” để trao đổi, trong bất kỳ cuộc xung đột nào. Việc một số khá lớn binh sĩ và dân thường Israel bị Hamas bắt giữ và được đưa vào Dải Gaza là vấn đề cực kỳ nhạy cảm đối với Israel. Nó sẽ là vết thương nhức nhối đối với Israel, quốc gia có lịch sử tiến hành các cuộc trao đổi không cân xứng để đưa những người Israel bị giam giữ về nước và thả ra những kẻ thù cộm cán.
Con tin bị bắt như thế nào?
Quân đội Israel cho biết một số lượng đáng kể dân thường và binh lính Israel đã bị chiến binh khủng bố Hamas bắt làm con tin ở Dải Gaza. “Một số còn sống và một số đã chết, phát ngôn viên quân đội – Trung tá Jonathan Conricus cho biết – Có cả trẻ em, phụ nữ, người già và người khuyết tật”.
Theo người phát ngôn của cánh quân sự Hamas, Abu Obeida, nhóm này đang giữ hàng chục binh sĩ Israel tại “những nơi an toàn và các đường hầm ở Dải Gaza”. Nếu đúng như thế, tuyên bố này sẽ là tiền đề cho các cuộc đàm phán phức tạp về trao đổi tù nhân giữa Hamas và Israel, quốc gia đang giam giữ hàng ngàn người Palestine trong các nhà tù.
Một nhà quan sát nhận định: “Số người Israel bị Hamas bắt sẽ định hình tương lai của cuộc chiến này”. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu nói: “Hamas phải chịu trách nhiệm về số phận của những con tin và Israel sẽ không nhân nhượng với bất kỳ ai làm hại họ”. Nhưng kinh nghiệm cho thấy, khi giải bài toán con tin, quả bóng luôn nằm bên sân những kẻ khủng bố nói riêng và các chế độ độc tài nói chung.
Đổi con tin lấy lượng lớn tù nhân hay lấy số tiền lớn là chọn lựa ưu tiên. Có rất nhiều video lan truyền trên mạng quay cảnh con tin Israel bị các chiến binh Hamas làm nhục. Một đoạn video được BBC xác minh cho thấy một chiếc xe tải chở những người bị bắt lao qua đám đông ở Dải Gaza.
Một bức ảnh khác, cũng ở Dải Gaza, cho thấy một người phụ nữ chân trần bị kéo từ phía sau xe tải với đôi tay đẫm máu trói sau lưng. Một số con tin bị bắt trong một bữa tiệc ngoài trời ở Kibbutz Re’im, vùng ngoại ô thành phố Ofakim phía Nam Israel, cách không xa Gaza.
Việc vào sâu bên trong lãnh thổ Israel để bắt con tin như chốn không người là điều mà ngay cả những người bi quan nhất với hệ thống an ninh của Israel cũng không dám nghĩ đến. Nó nằm ngoài sức tưởng tượng, nhất là khi Israel biết rất rõ rằng việc bắt con tin luôn là ưu tiên hàng đầu của Hamas.
Các tay súng Hamas tiến vào 22 địa điểm gồm các thị trấn và cộng đồng cách xa biên giới Gaza tới 24 km. Ở một số nơi, chúng đi lang thang hàng giờ, bắn chết dân thường và binh lính cho đến khi quân đội Israel phản ứng. Các cuộc đấu súng vẫn tiếp tục diễn ra nhiều giờ sau đó ở một số địa điểm. Các video đăng trên mạng xã hội cho thấy một phụ nữ tham dự bữa tiệc đã bị hai người đàn ông bắt cóc và đưa lên xe gắn máy.
Người phụ nữ được Moshe Or, anh trai của người bạn trai của cô, xác định là Noa Argamani. Hai người cùng bị mất tích. Or nói trong một cuộc phỏng vấn kênh Israel Channel 12: “Tôi thấy Noa la hét hoảng loạn trên một chiếc xe gắn máy trong video và không thể biết điều gì đang diễn ra trong đầu cô ấy”.
Truyền thông Israel đưa tin, tại Kibbutz Be’eri, khoảng 50 con tin bị giữ trong phòng ăn đã được giải cứu sau 18 giờ. Phát biểu với hãng tin Reuters, một phụ nữ được xác định là Ella cho biết chị phải trú ẩn trong một hầm trú bom nhiều giờ. Chị nói: “Chúng tôi nghe rất nhiều tiếng súng và được thông báo những kẻ khủng bố đã vào được phòng ăn. Tôi mất liên lạc với gia đình. Tôi biết cha tôi đã bị bắt và không biết mẹ tôi còn sống không”.
Một đoạn video cho thấy các tay súng Hamas ở Be’eri dẫn các con tin chân trần đi dọc một con phố. Những bức ảnh của AP cho thấy một phụ nữ lớn tuổi được các tay súng Hamas đưa đến Gaza trên một chiếc xe golf và một phụ nữ khác bị ép giữa hai chiến binh đi xe máy.
Hình ảnh trên mạng xã hội cho thấy các chiến binh diễu hành trên một chiếc xe quân sự của Israel qua đường phố ở Gaza. Một binh sĩ Israel thiệt mạng bị đám đông người Palestine kéo lê và giẫm đạp. Trong khi đó, tại Kibbutz Urim, ngoại ô thành phố Ofakim, hai cư dân Israel bị bốn chiến binh Hamas bắt họ làm con tin trước khi bị lực lượng Israel tiêu diệt.
Bài toán khó cho Israel
Hiện Lực lượng Quốc phòng Israel (IDF) vẫn tiến hành các cuộc không kích vào Dải Gaza. Thủ tướng Benjamin Netanyahu thề “kẻ thù sẽ phải trả một cái giá chưa từng có” và “sẽ bị phản công với cường độ chúng chưa từng biết đến”.
Trong số mục tiêu bị không kích Israel hủy diệt có một tòa tháp 14 tầng với hàng chục căn hộ và các văn phòng của Hamas ở trung tâm thành phố Gaza. Các cuộc xung đột trước đây giữa Israel và Hamas ở Gaza đã gây ra cái chết và sự tàn phá trên diện rộng ở Gaza. Nay, cuộc tổng tấn công trên bộ, trên không và đất liền của Hamas báo hiệu sẽ còn khốc liệt hơn, nhất là khi chính phủ cực hữu nắm quyền tại Israel có xu hướng lấn đất tranh chấp và người Palestine tuyệt vọng vì sự chiếm đóng không biết bao giờ mới kết thúc.
Mohammed Deif, thủ lĩnh bóng tối của cánh quân sự Hamas gọi cuộc tấn công tổng lực của Hamas là phản ứng cần thiết trước lệnh phong tỏa Gaza kéo dài 16 năm, bởi các cuộc đột kích của Israel vào các thành phố Bờ Tây, cũng như tình trạng bạo lực tại Al-Aqsa (thánh địa Jerusalem tranh chấp mà người Do Thái gọi là Núi Đền-Temple Mount) nhắm vào người Palestine; cùng với chiến dịch xây dựng phát triển các khu định cư của người Israel.
“Quá đủ rồi! – Mohammed Deif nói trong thông điệp được ghi âm – Cuộc tấn công này chỉ là bước khởi đầu cho ‘Chiến dịch Bão Al-Aqsa’. Tôi kêu gọi người Palestine từ Đông Jerusalem đến miền Bắc Israel tham gia cuộc chiến. Hôm nay người dân (Palestine) đang lấy lại cuộc cách mạng của mình”.
Cuộc tấn công của Hamas đúng vào ngày Simchat Torah (ngày người Do Thái hoàn thành chu kỳ đọc cuộn sách Torah hàng năm), khơi lại những ký ức đau buồn về cuộc chiến Trung Đông năm 1973 đúng vào ngày Yom Kippur, ngày linh thiêng nhất trong lịch Do Thái.
Sự liên tưởng đã làm tăng thêm sự chỉ trích đối với Netanyahu và các đồng minh cực hữu của ông. Trong năm qua, chính phủ cực hữu của Israel đã tăng cường xây dựng các khu định cư ở Bờ Tây bị chiếm đóng. Sự đàn áp bạo lực của người định cư Israel đã khiến hàng trăm người Palestine phải di dời và căng thẳng bùng lên xung quanh thánh địa Jerusalem.
Các nhà bình luận chính trị chỉ trích chính phủ Israel không lường trước khả năng của Hamas trong việc lập kế hoạch và phối hợp tấn công. Trong bài phát biểu trên truyền hình, Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant cảnh báo “Hamas đã phạm phải sai lầm nghiêm trọng và nhà nước Israel sẽ chiến thắng cuộc chiến này”.
Quân đội Israel đã điều bốn sư đoàn và xe tăng tới biên giới Gaza, bổ sung cho 31 tiểu đoàn đã có mặt trong khu vực. Câu hỏi lớn hiện nay là, liệu Israel có tiến hành một cuộc tấn công trên bộ vào Gaza, khu vực đông dân với hơn hai triệu người không, một động thái đã gây ra nhiều thương vong trong quá khứ.
Phần mình, Hamas đã lên kế hoạch cho một cuộc chiến kéo dài. Saleh al-Arouri, phó trưởng phòng chính trị của Hamas, nói với kênh Al-Jazeera: “Chúng tôi đã chuẩn bị cho mọi lựa chọn, gồm cả chiến tranh tổng lực và sẵn sàng làm bất cứ điều gì cần vì phẩm giá và tự do của người dân chúng tôi”. Israel phong tỏa Gaza kể từ khi Hamas nắm quyền kiểm soát lãnh thổ này vào năm 2007 và “những kẻ thù không đội trời chung” đã trải qua bốn cuộc chiến tranh kể từ đó.
