Tang lễ Tổng Giám Mục Desmond Tutu bắt đầu lúc 10 giờ sáng hôm nay ngày 1 Tháng Một 2022 (giờ địa phương), dưới lớp màn mây dày và mưa phùn, khi những người đưa tang mặc đồ đen tiến vào nhà thờ và kính cẩn đi qua chiếc quan tài bằng gỗ đơn giản… So với đám tang tướng tá và “các nhà cách mạng lão thành” của cộng sản Việt Nam, đám tang Desmond Tutu khác biệt một trời một vực…
Là nhân vật lẫy lừng và tên tuổi vang danh toàn cầu, ông Desmond Tutu qua đời ngày 26 Tháng Mười Hai 2021 ở tuổi 90. Ông là một nhân vật khổng lồ trong lịch sử Nam Phi, được đánh giá như một “la bàn đạo đức” của một quốc gia từng vật lộn để điều hướng những hoang tàn chính trị từ tình trạng bất bình đẳng cũng như chia rẽ xã hội sâu sắc. Hàng trăm người thương tiếc đã tập trung nhiều ngày trước lễ viếng vào Thứ Bảy tại St. George’s, nhà thờ Anh giáo lâu đời nhất ở Nam Phi. Đương kim Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa, đã đọc điếu văn, nhấn mạnh thông điệp chung sống trong hòa bình của ông Tutu đối với đất nước, đặc biệt trong quá trình chuyển đổi hỗn loạn sang dân chủ tránh được cuộc đổ máu hàng loạt.
Sinh ngày 7 Tháng Mười 1931 tại Klerksdorp, một thị trấn thuộc tỉnh Transvaal của Nam Phi, Desmond Tutu là con của một giáo viên và một người giúp việc nhà. Từng mơ làm bác sĩ nhưng gia đình quá nghèo không đóng nổi học phí nên cuối cùng Desmond Tutu chuyển sang nghề dạy học vì thời điểm đó ngành sư phạm được nhà nước cấp học bổng. Đó là thời gian mà Nam Phi ngập chìm trong làn sóng phân biệt chủng tộc. Ông từ chức để lên tiếng phản đối nạn phân biệt chủng tộc trong học đường. Không lâu sau, Giám mục Johannesburg đồng ý nhận ông vào chức linh mục. Khi chính phủ ngày càng áp bức, giam giữ người da đen, Desmond Tutu bắt đầu lao vào cuộc chiến chống lại apartheid (chính sách phân biệt chủng tộc).
Được người dân Nam Phi kính trọng và quý mến, trước khi chết, ông Desmond Tutu đã yêu cầu tổ chức lễ tang cho ông một cách ít tốn kém nhất có thể. Những bông hoa duy nhất trong nhà thờ là một bó cẩm chướng từ gia đình ông. Thi hài ông được đặt trong chiếc quan tài bằng gỗ sơ sài – chiếc quan tài quá đơn giản so với cuộc đời bôn ba lừng lẫy năm châu của Desmond Tutu, người từng giành Nobel Hòa bình năm 1984, với hình ảnh là một “chiến binh” chống phân biệt chủng tộc được tôn kính như là một trong những tiếng nói quan trọng nhất thế kỷ 20. Sau tang lễ, thi hài ông Desmond Tutu sẽ được hỏa táng trong một buổi lễ riêng sau thánh lễ cầu nguyện hôm Thứ Bảy và sau đó được an táng phía sau nhà thờ.
Đơn giản vậy thôi. Một đám tang đơn giản của một người lẫy lừng. Một tang lễ giản dị của một người khổng lồ mà sự phức tạp của cuộc đời ông là những trang viết dài in dấu lịch sử thế kỷ 20. Đó là một tang lễ đơn giản nhưng sẽ được nhớ đến rất lâu. Đâu cần phải “hoành tráng” và rình rang mới được người ta nhớ đến. Đâu cần phải kèn trống ma chay quốc tang mới được lịch sử ghi nhận. Đâu nhất thiết phải xây lăng xây tẩm chỉ để người đời nguyền rủa…
