Ba tháng sau cuộc chiến ở Ukraine, những cỗ M777 đầu tiên – vũ khí sát thương nhất mà phương Tây cung cấp cho đến nay – hiện được triển khai chiến đấu ở phía Đông Ukraine. Sự xuất hiện của những cỗ đại pháo M777 có thể giúp Ukraine đạt được ưu thế về pháo binh, ít nhất là ở một số khu vực tiền tuyến, một bước quan trọng để đạt được chiến thắng quân sự trong một cuộc chiến mà các cuộc đụng độ chủ yếu diễn ra trên thảo nguyên bằng phẳng và rộng.
M777 là những cỗ máy bằng thép và titan với các ống thủy lực và đặt trên bốn thanh giằng có thể gập lên và hạ xuống. Ukraine đã bắn hơn 1,000 phát đạn kể từ khi M777 được kéo vào chiến trường Ukraine vào khoảng ngày 8 Tháng Năm, phá hủy hàng loạt xe bọc thép Nga. “Vũ khí này đưa chúng ta đến gần hơn với chiến thắng”, phát biểu Đại tá Roman Kachur, chỉ huy Lữ đoàn Pháo binh số 55, đơn vị đầu tiên được triển khai loại M777.
Theo The New York Times (ngày 23-5-2022), giới phân tích quân sự nói rằng hiệu quả đầy đủ sẽ chỉ có thể ghi nhận trong ít nhất hai tuần nữa, vì Ukraine vẫn chưa đào tạo đủ pháo binh để sử dụng tất cả 90 khẩu pháo như vậy mà Hoa Kỳ và các đồng minh cam kết cung cấp. Hiện chỉ có khoảng một chục khẩu ở các mặt trận. Việc trang bị vũ khí mạnh hơn cho Ukraine là một vấn đề nhạy cảm về mặt chính trị.
Dù vậy, Mỹ, Pháp, Slovakia và các quốc gia phương Tây khác đã gấp rút trang bị pháo và các hệ thống hỗ trợ – chẳng hạn như máy bay không người lái, radar và xe bọc thép để kéo pháo. Các loại đại bác tầm xa mới được phương Tây cung cấp là loại có sức công phá mạnh nhất. Chúng bắn xa hơn ba dặm so với hệ thống pháo phổ biến nhất mà quân đội Nga đang sử dụng trên chiến trường Ukraine, trong đó có đại bác tự khai hỏa (self-propelled) Msta-S; và thậm chí xa hơn 10 dặm nếu bắn đạn chính xác dẫn đường bằng GPS.
Tổng thống Volodymyr Zelensky, trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình Ukraine cuối tuần qua, cho biết một giải pháp ngoại giao sẽ chỉ đến sau những chiến thắng quân sự bổ sung cho Ukraine. Quân đội Ukraine đã đẩy lùi quân đội Nga khỏi Kyiv và khỏi các vị trí gần thành phố lớn thứ hai của đất nước, Kharkiv, nhưng hiện chịu áp lực dữ dội trong cuộc giao tranh giành quyền kiểm soát tại vùng Donbas ở miền Đông Ukraine. Các cuộc đàm phán đã tạm dừng cách đây khoảng một tuần. Nga đang tiến gần đến thành phố Sievierodonetsk.
Kể từ khi M777 được triển khai cách đây hai tuần, khoảng hơn chục pháo binh trong hai khẩu đội pháo đã bắn 1,876 viên, phá hủy ít nhất ba xe bọc thép Nga, và giết chết ít nhất vài chục lính Nga. Mục đích của những khẩu đại bác khổng lồ này là tiêu diệt các vị trí và cơ sở hạ tầng quân sự của Nga, chẳng hạn kho đạn và các sở chỉ huy. Các loại pháo phương Tây được đưa vào Ukraine hiện có một số ưu điểm so với các hệ thống kế thừa của Liên Xô mà quân đội Ukraine sử dụng trước đó. Quan trọng nhất là khả năng tương thích của chúng với các loại đạn phù hợp cỡ nòng chuẩn của NATO, giảm bớt lo ngại rằng Ukraine bị cạn kiệt nguồn đạn có kích cỡ theo chuẩn Liên Xô được sản xuất chủ yếu ở Nga.
Ngoài những vũ khí mà Mỹ đang gửi, Pháp cũng hứa cung cấp đại bác Caesar, có khả năng nhanh chóng lái đi sau khi bắn trong một thao tác được gọi là “bắn và chuồn”. Slovakia cũng cam kết cung cấp đại bác. Tuy nhiên, M777 của Mỹ là đại pháo mạnh nhất, với hỏa lực tầm xa chính xác nhất. Vấn đề khó khăn là đào tạo. Tính đến nay, Mỹ đã huấn luyện khoảng 200 binh sĩ Ukraine trong các khóa học kéo dài sáu ngày tại các căn cứ ở Đức. Quân đội Ukraine chia đôi nhóm này, cử một số ra mặt trận và một số được phân công công tác huấn luyện thêm pháo binh.
____
M777
Với trọng lượng 4,200 kg (9,300 lb), M777 nhẹ hơn 41% so với đại bác M198 (trọng lượng giảm được là do việc sử dụng titan). M777 có thể được vận chuyển bằng trực thăng, vận tải cơ Lockheed C-130 Hercules, hoặc được kéo bằng các phương tiện khác. M777 sử dụng hệ thống điều khiển hỏa lực kỹ thuật số tương tự hệ thống điều khiển hỏa lực tự khai hỏa của M109A6 Paladin, để cung cấp khả năng điều hướng và tự định vị.
M777 có thể được kết hợp với đạn M982 Excalibur (dẫn đường bằng GPS), cho phép bắn chính xác ở phạm vi lên tới 40 km (25 mi). Điều này giúp tăng gần như gấp đôi diện tích pháo kích. Trong một thử nghiệm tại Bãi Yuma của Quân đội Mỹ, những viên đạn Excalibur được khạc ra từ M777, từ khoảng cách 24 km (15 mi), đã trúng mục tiêu, với sai số trung bình trong loạt bắn là 5 m (16 ft).
Tháng Sáu 2012, Golf Battery, Tiểu đoàn 2, Thủy quân lục chiến 11, đã bắn đạn M982 Excalibur từ M777 nhằm vào lực lượng nổi dậy địa phương, ở cự ly 36 km (22 mi), tại chiến trường Helmand, Afghanistan. Đây là lần bắn xa nhất trong lịch sử của đại pháo M777. Kỷ lục trước đó là 30 km (19 mi), ở chiến trường Iraq.
