Hôm nay, 4 Tháng Ba 2022, cựu Ngoại trưởng Mike Pompeo nói rằng những tổn thất của quân đội Nga tại chiến trường Ukraine cũng như loạt nhát búa trừng phạt áp đặt lên Tổng thống Nga Vladimir Putin khiến Tập Cận Bình phải “tạm dừng” tham vọng cuộc xâm lược tiềm tàng nhằm vào Đài Loan.
Trong cuộc họp báo tại Grand Hyatt ở Đài Bắc vào chiều Thứ Sáu 4 Tháng Ba, Pompeo được yêu cầu bình luận về quan điểm đang phổ biến vài ngày qua, rằng: “Hôm nay Ukraine, ngày mai Đài Loan”, Pompeo cho rằng hiển nhiên Tập phải cân nhắc lại kế hoạch xâm lược Đài Loan. Bất luận thế nào, “Hôm nay Ukraine, ngày mai Đài Loan” vẫn là chủ đề được quan tâm nhiều, đặc biệt đối với người Đài Loan. “Tôi tin rằng Ukraine của ngày hôm nay là Đài Loan của ngày mai,” Lung Wei-chen, một cựu binh 69 tuổi ở thành phố Cao Hùng, nói – “Các quốc gia khác, kể cả Hoa Kỳ, không đáng tin cậy và chúng tôi phải tự bảo vệ”.
Giới học giả lãnh thổ này đang kêu gọi sửa đổi học thuyết quân sự và nhiều tổ chức bắt đầu thực hiện các khóa đào tạo phòng thủ dân sự, huấn luyện sơ cấp cứu và mở hội thảo bàn về cách công dân cần thường xuyên làm gì để chuẩn bị cho chiến tranh. Học viện Kuma, một trung tâm nghiên cứu giáo dục, vừa thực hiện một khóa học hai ngày về chiến tranh mạng và khoa học quân sự truyền thống, nhấn mạnh rằng vụ tấn công Ukraine là một lời nhắc nhở rằng “chúng ta không thể nghỉ ngơi trong thời bình mà phải chuẩn bị cho điều tồi tệ nhất”.
Không khí lo lắng lên cao đến mức chính quyền Đài Loan phải trấn an người dân. Một ngày sau khi cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine, Tổng thống Thái Anh Văn (Tsai Ing-wen) nhắc rằng tình hình mà Đài Loan đã phải đối mặt “về cơ bản là khác biệt”; trong khi người phát ngôn Nội các Lo Ping-cheng cho biết sự hoang mang “Hôm nay Ukraine, ngày mai Đài Loan” là “không phù hợp” và chỉ gây “mất tinh thần”.
Tuy nhiên, trong thực tế, nếu không có sự kiện Ukraine thì Đài Loan vẫn luôn chuẩn bị cho “ngày mai”. Hôm Thứ Tư (2 Tháng Ba), quân đội đã tăng gấp đôi thời lượng khóa học bắt buộc hàng năm dành cho nam giới Đài Loan đối với những người được lựa chọn bằng hình thức xổ số. Tháng trước, các nhà lập pháp đã thông qua khoản bổ sung $8.6 tỷ vào ngân sách quốc phòng hàng năm $13 tỷ. Tại một hội thảo hôm Thứ Năm (3 Tháng Ba) về tác động của cuộc khủng hoảng Ukraine đối với Đài Loan, Kuo Yu-jen thuộc Đại học Quốc gia Tôn Dật Tiên (Sun Yat-sen) cho biết cuộc chiến “đã thống nhất châu Âu và khiến Đài Loan trở nên an toàn hơn bao giờ hết”; nhưng sự kiện Ukraine cũng cho thấy Đài Loan nên sửa đổi cách thức để có thể đối phó với việc Trung Quốc gia tăng sử dụng “chiến tranh vùng xám” nhằm hạ gục đối thủ thông qua đe dọa và áp lực kinh tế.
Người dân Đài Loan đang theo dõi sát phản ứng mạnh mẽ của quốc tế đối với cuộc khủng hoảng Ukraine để có thể hình dung họ được ủng hộ như thế nào nếu bị Trung Quốc tấn công. Tác động tâm lý của cuộc chiến ở Ukraine đang ảnh hưởng nặng đến Đài Loan. Tin tức từ mặt trận cách đó khoảng 5,000 dặm là mối quan tâm hàng đầu của người Đài Loan hiện nay. Không như Ukraine, quốc gia có đường biên dài trên bộ với Nga, Đài Loan bị ngăn cách với Trung Quốc bởi một vùng biển động mà giới chuyên gia an ninh cho rằng sẽ khiến một cuộc xâm lược toàn diện trở thành thách thức đối với Bắc Kinh. Đài Loan là nhà cung cấp chất bán dẫn hàng đầu thế giới nên người Đài Loan hy vọng họ ít nhiều được ủng hộ, đặc biệt từ các quốc gia có chuỗi cung ứng công nghệ phụ thuộc.
Bắc Kinh liên tục uy hiếp tinh thần Đài Loan bằng màn phô trương cơ bắp quân sự xung quanh hòn đảo. Chiến đấu cơ và oanh tạc cơ Trung Quốc xuất kích gần không phận Đài Loan gần như hàng ngày suốt hai năm qua. Mỹ dĩ nhiên cũng phản ứng, vừa trấn an Đài Loan vừa cảnh báo Bắc Kinh. Tàu khu trục USS Ralph Johnson của Hải quân Mỹ đã đi qua eo biển Đài Loan vào cuối tuần qua. Thứ Hai 28 Tháng Hai, một nhóm quan chức quốc phòng và an ninh Hoa Kỳ do Mike Mullen (cựu Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Hoa Kỳ) dẫn đầu, đã đến Đài Loan trong hai ngày họp với Tổng thống Thái cùng Bộ trưởng Quốc phòng Đài Loan Khâu Quốc Chính (Chiu Kuo-cheng).
Với giới trẻ Đài Loan, “những gì chúng tôi có thể làm ngay bây giờ là chuẩn bị sẵn sàng”, Chiang Chia-hung, một nghiên cứu sinh 25 tuổi nghiên cứu về quan hệ quốc tế, cho biết khi tham gia cuộc mít tinh nhỏ ủng hộ Ukraine bên ngoài một cơ quan đại diện Nga ở trung tâm Đài Bắc – “Chúng tôi muốn nói với thế giới rằng chúng tôi luôn ủng hộ các giá trị của tự do và dân chủ.”
