Ngày 11 Tháng Ba, Mỹ và các đồng minh có thông tin tình báo rằng Nga có thể đang chuẩn bị sử dụng vũ khí hóa học tại Ukraine khi Moscow tìm cách tiếp thêm sức mạnh cho cuộc tấn công quân sự đang phải chùng lại và các cuộc pháo kích ngày càng tàn bạo trên nhiều thành phố của Ukraine mà vẫn không buộc được đối phương đầu hàng.
Sau hơn hai tuần gây chiến, quân đội Nga đã gánh chịu một tổn thất quá lớn nên phải có phương pháp khác, bất kể mức tàn độc của nó. Các quan chức an ninh và nhà ngoại giao phương Tây nói với điều kiện giấu tên, dù từ chối tiết lộ nguồn tin tình báo, nhưng họ tin rằng Putin đã bật đèn xanh triển khai vũ khí hóa học và sẽ sử dụng nó sau khi bày ra một cuộc tấn công giả của người Ukraine hoặc phương Tây để lấy cớ trả đũa. Màn dàn dựng này hoàn toàn khả thi vì trong những ngày gần đây, Nga lặp đi lặp lại lại cáo buộc Mỹ và Ukraine đang vận hành các phòng thí nghiệm vũ khí sinh học bí mật ở Đông Âu!
Theo tình báo phương Tây, ba năm qua, Nga, quốc gia sở hữu kho vũ khí hóa học và sinh học rất lớn trong Chiến tranh Lạnh, từng sử dụng phi pháp chất độc thần kinh trong ít nhất hai vụ ám sát nhằm vào kẻ thù chính trị của Putin, trong đó có ít nhất một lần ở ngoài biên giới Nga. Nhiều ngày qua, phía Mỹ đã tuyên bố công khai là Nga có thể thực hiện một cuộc tấn công giả vào người Nga để lấy cớ dùng vũ khí hóa học. Một quan chức châu Âu còn khẳng định “nguy cơ Nga tấn công hóa học là hoàn toàn khả thi và đây là một mối quan tâm khẩn cấp”. Rõ ràng đã có sự gia tăng về hiểm họa này khi Putin rơi vào thế bế tắc trên chiến trường đến nỗi phải dùng vũ khí giết người hàng loạt.
Lo ngại bắt đầu khi vào ngày 11 Tháng Ba, Vasily Nebenzya, Đại diện của Nga tại Liên Hiệp Quốc, thông báo rằng Nga đã phát hiện ra “sự thật gây sốc” về ít nhất 30 phòng thí nghiệm nghiên cứu các bệnh bệnh than, bệnh tả và các bệnh do chim, rận, bọ chét sinh ra ở Ukraine với sự tài trợ và giám sát của quân đội Mỹ. Đây là kiểu “nhai lại” những cáo buộc tương tự không có chứng cứ thường được Putin vận dụng từ lúc mới lên nắm quyền, và được các phương tiện truyền thông nhà nước của Nga khuyếch đại.
Sự thực là Mỹ chỉ giúp Ukraine củng cố an ninh tại một số cơ sở nghiên cứu sinh học thời Liên Xô sau Chiến tranh Lạnh theo Chương trình Hợp tác Giảm thiểu Đe dọa (Cooperative Threat Reduction Program) của Ngũ Giác Đài. Ukraine có năm trung tâm nghiên cứu sinh học tập trung vào việc phòng ngừa và điều trị dịch bệnh theo hướng dẫn của Công ước Vũ khí Sinh học (Biological Weapons Convention) được các nước trên thế giới, bao gồm cả Nga thông qua.
Ông Izumi Nakamitsu, Đại diện cấp cao của Liên Hiệp Quốc về giải trừ quân bị, khẳng định cơ quan ông không biết bất kỳ chương trình vũ khí sinh học nào ở Ukraine. Tuy nhiên, việc Nga đột ngột lặp lại cáo buộc đã làm dấy lên lo ngại rằng Moscow đã lên kế họach tạo cớ cho việc sử dụng vũ khí hóa học hoặc sinh học ở Ukraine. “Nga đang cố gắng sử dụng Hội đồng Bảo an để hợp pháp hóa thông tin sai lệch, lừa dối nhằm biện minh cho cuộc chiến chống người dân Ukraine” – bà Linda Thomas-Greenfield, Đại sứ Mỹ tại LHQ, nhận định tại cuộc họp Hội đồng Bảo an ngày 11 Tháng Ba. Bà cũng cáo buộc Trung Quốc đã lặp lại cáo buộc sai trái này để giúp Nga “truyền bá thông tin sai”. Đại diện của Anh tại LHQ, bà Lady Barbara Woodward, gọi tuyên bố về vũ khí sinh học của Nga là “hoàn toàn vô nghĩa”.
Trong cuộc nội chiến ở Syria, Nga nhiều lần cung cấp vỏ bọc ngoại giao và viện trợ tiếp vận cho Tổng thống Bashar al-Assad khi quân đội Syria sử dụng vũ khí hóa học giết người (gồm chất độc thần kinh và các hợp chất công nghiệp thông thường như clo) tại các khu vực do phe đối lập nắm giữ, nhằm lung lạc tinh thần phiến quân và đẩy quân nổi dậy ra khỏi các đô thị. Trong vụ tấn công tồi tệ nhất vào Tháng Tám 2013, khí sarin chết người đã thấm vào các tầng hầm trú ẩn của các gia đình khiến khoảng 1,400 người thiệt mạng. Các cuộc tấn công khí độc tại Syria thường đi kèm với màn dàn dựng phiến quân giết người hàng loạt và được phía Nga lặp đi lặp lại.
____________
Cơ quan cứu trợ quốc tế cho biết việc Nga phá hủy có hệ thống các trung tâm đô thị bằng tên lửa và pháo đã gây ra thảm họa nhân đạo ngày càng nghiêm trọng. Thị trưởng thành phố cảng Mariupol mô tả những gì đang diễn ra trong thành phố của ông là “Tận thế” (Armageddon). Văn phòng nhân quyền LHQ cho biết họ đã nhận được “những báo cáo đáng tin cậy” về việc Nga sử dụng bom chùm ở Kharkiv và một số nơi khác, và xem hành động này là tội ác chiến tranh. Gần 2.5 triệu người tị nạn đã chạy trốn khỏi Ukraine.
Ngày 11 Tháng Ba, Tổng thống Joe Biden kêu gọi Quốc hội chấm dứt qui chế “quan hệ thương mại bình thường” với Nga và công bố một loạt lệnh cấm mới đối với hàng hóa xuất nhập khẩu của Nga. Trong khi đó, YouTube đã chặn các kênh truyền thông nhà nước Nga trên toàn thế giới. Động thái này diễn ra sau khi Nga cho biết định chặn mạng xã hội Instagram và tuyên bố Facebook là một tổ chức cực đoan.
Ukraine khẩn cấp kêu gọi có thêm hỗ trợ, gồm cả các vũ khí tiên tiến. Phần mình, Putin nói trong cuộc họp Hội đồng An ninh Nga trên truyền hình hôm Thứ Sáu 11 Tháng Ba rằng ông ta đồng ý tuyển dụng quân tình nguyện nước ngoài để giúp quân đội Nga xâm lược. Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu khoe rằng Nga đã nhận được số lượng lớn đơn đăng ký từ khắp nơi tham gia cái gọi là “phong trào giải phóng Ukraine”, với khoảng 16,000 đơn, phần lớn đến từ Trung Đông.
