Vấn đề cưỡng hiếp của quân lính Nga đang ngày càng nghiêm trọng. Tháng Ba, Lesia Vasylenko, một thành viên Quốc hội Ukraine, đã bay sang London cùng ba nhà lập pháp nữ khác kêu gọi Thủ tướng Boris Johnson giúp họ đánh động thế giới. Vài tuần sau, họ gửi thông điệp tương tự đến Tổng thống Pháp Emmanuel Macron. Rồi ngày 21 Tháng Tư, họ đến Brussels, trụ sở Liên minh châu Âu…
Trường hợp Karina Yershova
CNN thuật, khi quân Nga xâm lược Ukraine và đóng quân tại một số vùng ngoại ô thủ đô Kyiv, ông Andrii Dereko đã khuyên cô con gái riêng của vợ – Karina Yershova 22 tuổi – hãy sớm rời khỏi thị trấn Bucha, nơi cô sống. Nhưng Yershova muốn ở lại: “Cha đừng nói chuyện viển vông, mọi thứ sẽ ổn, sẽ không có chiến tranh!”. Có những hình xăm lạ mắt và với mái tóc dài nâu, Yershova luôn nổi bật trong đám đông. Cô làm việc tại một nhà hàng sushi ở Bucha, với hy vọng lấy bằng đại học…
Khi lính Nga bao vây Bucha vào đầu Tháng Ba, Yershova trốn trong một căn hộ với hai người bạn khác. Lần cuối cùng Dereko và vợ Olena nhận điện của con gái là nghe cô nói đã rời căn hộ để mua đồ ăn tại một siêu thị gần nhà. “Chúng tôi không nghĩ người Nga có thể tệ đến mức bắn cả thường dân, và hy vọng ít nhất họ cũng không chạm vào phụ nữ và trẻ em. Nhưng điều ngược lại đã xảy ra!” – Dereko nói. Khi nhiều tuần trôi qua mà không nhận được tin nào từ Yershova, gia đình bắt đầu lo lắng trong tuyệt vọng.
Bà Olena để lại lời nhắn trên Facebook, cầu xin bất cứ ai biết chuyện gì xảy ra với con gái bà hãy liên lạc với bà. Bạn bè bà cho biết có ảnh một phụ nữ chết với hình xăm tương tự của Yershova (một bông hồng trên cánh tay), được đăng trên tài khoản của một nhóm Telegram ở Bucha, khi họ cố xác định nhân thân hàng trăm thi thể được tìm thấy trong thị trấn sau khi quân Nga rút. Cảnh sát nói với gia đình rằng Yershova đã bị lính Nga giết. “Con bé bị tra tấn. Chúng bắn vào chân, cắt xẻo và sau đó bắn vào thái dương. Tôi tin nó đã bị quân Nga lạm dụng tình dục như cảnh sát nói”.
Dùng tình dục như vũ khí
Các nhóm nhân quyền và các nhà tâm lý học Ukraine hiện làm việc ngày đêm để làm sáng tỏ vấn đề. Một báo cáo của Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE) công bố ngày 13 Tháng Tư nêu rõ “Các lực lượng Nga ở Ukraine vi phạm luật nhân đạo quốc tế. Chúng tôi có các báo cáo về bạo lực giới như hiếp dâm, xâm hại tình dục hoặc quấy rối tình dục”. Nhà tâm lý học Vasylisa Levchenko, phụ trách một trung tâm tư vấn miễn phí cho những người Ukraine bị chấn thương vì chiến tranh nhận định: “Binh sĩ Nga làm mọi cách để thể hiện sự thống trị của họ, và cưỡng hiếp được dùng như một công cụ!”.
Trung tâm của Levchenko đã tiếp xúc với khoảng 50 phụ nữ quanh Kyiv bị lính Nga tấn công tình dục. Nổi bật là vụ một bé gái 15 tuổi và mẹ của em bị nhóm lính Chechnya thân Nga hãm hiếp; và một phụ nữ bị bảy lính Nga “hội đồng” trước mặt những người bị bắt giữ. Alyona Krivulyak, người đứng đầu đường dây nóng tại tổ chức La Strada-Ukraine, một nhóm vận động chống bạo lực giới, cho biết đường dây nóng đã nhận được báo cáo chín vụ hiếp dâm từ khắp Ukraine, phần lớn là cưỡng hiếp tập thể. Bà nói: “Hiếp dâm được quân Nga dùng làm công cụ chiến tranh chống lại dân thường với ý đồ thâm độc là hủy diệt đất nước Ukraine”.
Nhà tâm lý Alexan Dra Kvitko, hiện cộng tác với một đường dây nóng dành cho các nạn nhân được UNICEF hỗ trợ, cho biết bà đã nghe hàng chục vụ xâm hại tình dục với mức độ tàn nhẫn chưa từng xảy ra trước đây. “Trong năm năm hành nghề, tôi chỉ thấy có 10 trường hợp tấn công tình dục, nay, mỗi tuần có 50 nạn nhân tìm gặp, không chỉ phụ nữ mà còn bé trai và cả đàn ông. Cưỡng hiếp được lính Nga sử dụng để hủy diệt tinh thần người Ukraine” – Alexan Dra Kvitko nói. Kvitko kể lại một trường hợp người chị chạy ra đường để ngăn lính Nga hãm hiếp cô em gái 19 tuổi. “Một gã tiến đến túm lấy cô ấy và nói: Mi hãy nói với mọi người điều này sẽ xảy ra với mọi con điếm phát xít!”.
Các nhà nhân quyền cho biết mọi hành vi bạo lực tình dục liên quan đến xung đột như cưỡng hiếp, ép buộc mại dâm, nô lệ tình dục, cưỡng bức mang thai đều bị xem là tội ác chiến tranh và vi phạm luật nhân quyền quốc tế. Tuy nhiên, khi các công tố Ukraine và quốc tế từ Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) đang thu thập bằng chứng tội ác chiến tranh của Nga, nhiều nạn nhân lạm dụng tình dục hiện chưa sẵn sàng kể lại. Theo các nhóm nhân quyền, các nạn nhân sẽ phải gánh chịu những tổn thương do lạm dụng tình dục trong suốt quãng đời còn lại, trong khi gia đình những người đã chết, như Karina Yershova, khao khát tìm câu trả lời cho nỗi kinh hoàng xảy ra với người thân của họ.
Thi thể của Yershova được tìm thấy trong một ngôi mộ nông ở Bucha, cùng với thi thể bà Natalia Mazokha, 65 tuổi và Victor Mazokha, 64 tuổi, chồng bà. Những người hàng xóm nói với Julia, con gái của bà Mazokha, rằng bọn lính Nga đã kéo cô Yershova bị thương vào sân nhà cha mẹ cô vào giữa Tháng Ba. “Họ quay trở lại hai phút sau đó, khi mẹ tôi ở cạnh Yershova để an ủi cô ấy, họ bất ngờ bắn chết cả hai – Julia Mazokha kể lại – Còn cha tôi bị giết ở lối đi khi ông đến xem điều gì xảy ra”.
Tờ TIME cho biết, hiếp dâm lần đầu tiên được công nhận là một tội ác chiến tranh vào năm 1919, nhưng phải qua rất nhiều cuộc chiến khác nhau trên thế giới suốt nhiều thập niên, người ta mới lần đầu tiên truy tố tội hiếp dâm như một tội ác chiến tranh. Đó là lần xử một chính trị gia Rwanda năm 1998. Với Liên Hiệp Quốc, vụ truy tố đầu tiên là xử bọn Serbia khi chúng lập các “trại hãm hiếp”… Trở lại Ukraine, đến nay, Kremlin vẫn chối đây đẩy. “Toàn dối trá” – phát ngôn viên Kremlin Dmitry Peskov nói với báo chí Nga vào cuối Tháng Ba. Một tuần sau, Vladimir Soloviev – kẻ được gọi là “tuyên truyền viên” to mồm nhất của chính quyền Nga – tổ chức cuộc thảo luận với năm đàn ông khác trên truyền hình nhà nước, nói rằng những cáo buộc hiếp dâm là “trò tâm lý chiến của bọn Anh”.
Điều cực kỳ đốn mạt và tồi tệ là vợ của lính Nga đã ủng hộ việc cưỡng hiếp phụ nữ Ukraine. Trong một cuộc điện thoại được an ninh Ukraine nghe được giữa tên lính Nga và vợ hắn, người ta nghe được câu từ người vợ: “Anh đến đó, cứ việc hiếp bọn đàn bà Ukraine. Chẳng cần nói với em đâu. Hiểu chưa? Đúng, em đồng ý đấy. Chỉ cần mang bao cao su” – theo tường thuật từ Đài châu Âu Tự do (RFE/RL).
___________
