Từ các cảng Biển Bắc (North Sea) của nước Đức đến Riviera của Pháp, mùa mở cửa hoạt động đã được công bố cho các siêu du thuyền. Nhưng trên khắp châu Âu, các cơ quan được giao nhiệm vụ đang săn lùng những con tàu sang trọng gắn liền với các nhà tài phiệt Nga trong nỗ lực “gây thương tích” cho các đồng minh của Putin. Ở cảng Marina di Carrara, một thị trấn nhỏ nằm trên bờ biển Tuscan của nước Ý hiện đậu một trong những siêu du thuyền lớn nhất, mới nhất và đắt nhất thế giới có tên Scheherazade. Nó đang bị cảnh sát Ý giám sát.
Lớn bằng một tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường của Mỹ, Scheherazade (được trang web SuperYachtFan ước tính trị giá khoảng $700 triệu) có hai sàn đáp trực thăng và mái vòm có chảo nhận tín hiệu vệ tinh. Các bức ảnh do một cựu thành viên thủy thủ đoàn cung cấp cho thấy bên trong có một hồ bơi với nắp di động để chuyển đổi thành sàn nhảy, một phòng tập thể dục đầy đủ trang thiết bị và phòng tắm có đồ mạ vàng.
Trong thế giới hiếm hoi của những siêu du thuyền (chỉ có 14 chiếc dài hơn 139 mét), Scheherazade đơn độc ở chỗ… không có chủ sở hữu rõ ràng. Điều đó làm dấy lên suy đoán chủ nhân có thể là một tỷ phú Trung Đông hoặc một người Nga có quan hệ rất rộng, thậm chí là… Putin! Thuyền trưởng của nó, Guy Bennett-Pearce, quốc tịch Anh, phủ nhận việc Putin sở hữu hoặc từng lên du thuyền. “Tôi chưa bao giờ thấy ông ta, cũng chưa bao giờ gặp” – ông trả lời một cuộc phỏng vấn qua điện thoại từ du thuyền và xác định chủ nhân của nó không nằm trong danh sách trừng phạt nào cả. Ông không loại trừ chủ sở hữu có thể là người Nga nhưng từ chối tiết lộ danh tính vì một thỏa thuận bí mật không cho phép làm như thế.
Bennett-Pearce xác nhận các nhà điều tra Ý đã lên tàu vào Thứ Sáu để kiểm tra một số tài liệu giấy tờ pháp lý. “Họ tìm kiếm rất kỹ và xem xét tất cả những gì liên quan con tàu. Chắc chắn không phải là cảnh sát địa phương vì họ mặc vest tối màu”. Một nguồn thạo tin giấu tên xác nhận đó là cảnh sát tài chính Ý. Tối Thứ Hai 7 Tháng Ba, Bennett-Pearce cho biết ông “không có lựa chọn nào khác” ngoài việc giao các tài liệu về con tàu cho cơ quan chức năng Ý. Tài liệu được giao vào ngày 8 Tháng Ba và bên nhận cam kết sẽ giữ bí mật.
Bí ẩn về chủ nhân của Scheherazade được quan tâm bởi có một mức độ bí mật bất thường xung quanh nó. Không chỉ phía công ty đóng tàu và thuyền viên phải ký cam kết không tiết lộ thông tin mà con tàu còn được che giấu rất kỹ. Ngay khi nó mới cập cảng, người ta đã dựng một hàng rào kim loại cao trên cầu tàu để che khuất một phần du thuyền khỏi những cặp mắt tò mò. Một số người dân địa phương cho biết họ chưa bao giờ thấy bất cứ thứ gì bí ẩn giống như vậy đối với những siêu du thuyền khác.
Tuần trước, Tổng thống Joe Biden công bố thành lập một lực lượng đặc biệt phối hợp với Anh và Liên hiệp châu Âu (EU) để truy lùng tài sản, gồm cả du thuyền, thuộc sở hữu của các nhà tài phiệt thân cận Putin và đang chịu lệnh trừng phạt. Danh sách trừng phạt lên đến hàng trăm và vẫn tiếp tục tăng. Tuần trước, cảnh sát Pháp đã tạm giữ du thuyền Amore Vero gần cảng Marseille khi nó chuẩn bị xuất bến. Du thuyền thuộc sở hữu của Igor Sechin, người đứng đầu công ty dầu khí quốc doanh Nga Rosneft. Tại Ý, cảnh sát Sanremo tạm giữ Lena, du thuyền của Gennady Timchenko, bạn của Putin, chủ một công ty xuất khẩu dầu.
Tại Imperia gần đó, cảnh sát cũng tạm giữ Lady M, du thuyền của Alexei Mordashov, người giàu nhất nước Nga. Số phận của Dilbar, một trong những du thuyền lớn nhất thế giới mà Mỹ cho rằng thuộc về nhà tài phiệt Alisher Usmanov, vẫn chưa rõ ràng. Nó đang đậu ở Hamburg (Đức) và chưa được phép ra khơi. Ngoài ra, còn một số siêu du thuyền lớn nhất thuộc sở hữu của những người Nga không nằm trong danh sách trừng phạt. Ví dụ siêu du thuyền Eclipse lớn thứ hai thế giới, có trang bị cả hệ thống phòng thủ tên lửa và tàu ngầm mini, thuộc sở hữu của Roman Abramovich, tỷ phú đang bán số cổ phần mình sở hữu trong câu lạc bộ bóng đá Anh Chelsea; và siêu du thuyền Sailing Yacht A của tỷ phú ngành than Andrey Melnichenko.
Việc xác định quyền sở hữu tài sản những kẻ giàu có thích giữ bí mật là rất khó, vì chúng được các chủ ngân hàng, được các luật sư tư nhân bảo vệ và thuộc về các công ty vỏ bọc có trụ sở tại các thiên đường trốn thuế. Scheherazade mang cờ Quần đảo Cayman và công ty Bielor Assets Ltd sở hữu nó đăng ký tại Quần đảo Marshall. Công ty quản lý chiếc siêu du thuyền mà Bennett-Pearce vận hành đăng ký ở Quần đảo Cayman và sử dụng biệt thự cho thuê ở Lucca gần bến đậu làm địa chỉ liên lạc. Một trang web thương mại, tự nhận là “có uy tín toàn cầu về siêu du thuyền” tuyên bố chủ sở hữu của con tàu bí ẩn là “một tỷ phú Trung Đông”.
Scheherazade từng có chuyến đi ngắn đến Biển Đỏ vào Tháng Chín 2020, ghé cảng Hurghada của Ai Cập. Nhưng chủ yếu nó neo đậu ở Marina di Carrara từ Tháng Chín năm ngoái. Người dân địa phương có giả thuyết riêng về quyền sở hữu con tàu. Một số từng nghe những người trên tàu nói tiếng Nga (theo Bennett-Pearce, khoảng 70% thủy thủ đoàn hiện nay của Scheherazade là người Nga). Scheherazade cũng là tên một bản giao hưởng của nhà soạn nhạc người Nga Nikolai Rimsky-Korsakov. “Mọi người đều gọi nó là du thuyền của Putin dù không biết chắc chắn – Ernesto Rossi, một thư ký đã nghỉ hưu nói – Tin đồn xuất hiện từ nhiều tháng qua”.
Ở Ý, “du thuyền của Putin” đã trở thành tên thứ hai của Scheherazade từ trước khi Putin đưa quân vào Ukraine. Một du thuyền khác, nhỏ hơn, Graceful, gắn liền từ lâu với Tổng thống Nga cũng được gọi là “du thuyền của Putin”. Nó được theo dõi rời Đức đến cảng Kaliningrad của Nga chỉ vài tuần trước ngày Nga xâm lược Ukraine. Putin thích những con thuyền lớn. Tháng Năm năm ngoái, Putin và Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko có chuyến du ngoạn biển trên chiếc du thuyền tại thành phố nghỉ mát Sochi ở Biển Đen. Một cựu thành viên thủy thủ đoàn cho biết Scheherazade được điều khiển bởi một thủy thủ đoàn quốc tế nhưng họ đã bị thay thế bởi toàn người Nga trước khi đến Biển Đen.
Công ty Lurssen Group đóng Scheherazade đã từ chối bình luận về người sở hữu. Tháng Sáu 2020, khi hoàn thành và xuất bến ở Bremen, Đức, nó có tên mã là “Tia chớp”. Cũng chính công ty này đóng chiếc Dilbar lớn hơn. Một siêu du thuyền khổng lồ khác có tên mã “Luminance” đang được đóng tại Lurssen, dự kiến hoàn thành vào năm tới. Trong hai mùa hè qua, Scheherazade đều đến Sochi, lần cuối cùng vào đầu Tháng Bảy 2021 (theo MarineTraffic, nhà theo dõi và phân tích hàng hải hàng đầu). Quá trình đóng Scheherazade được giám sát bởi Imperial Yachts, một công ty ở Monaco; nơi cũng giám sát Amore Vero, chiếc du thuyền bị tịch thu của Sechin.
Tổng hợp từ NYT, Politico, CNN
