Mọi người dân Hàn Quốc (HQ) vừa được trẻ hơn một hoặc hai tuổi khi quốc gia này từ bỏ hệ thống đếm tuổi quá lạc hậu tồn tại nhiều thế kỷ. Như vậy, ba mươi tuổi trở lại tuổi đôi mươi; tuổi 40 xuống tuổi dưới trung niên.
Theo tiêu chuẩn quốc tế
Giống như nhiều người, Kim Hae-yeon đã phải vật lộn để thích nghi với thực tế mới. Thật “không may”, bà bị giảm đến hai tuổi. “Tôi đã 50 tuổi nhưng nay mới bước sang tuổi 48!” – bà nói. Vào thứ Tư, 28 Tháng Sáu, bà Kim và phần còn lại của HQ sẽ trẻ hơn một hoặc hai tuổi khi luật quốc gia mới bãi bỏ cách tính tuổi “bất thường” đã áp dụng từ lâu.
Trong nhiều thế kỷ, người HQ bị “thổi” tuổi thật lên lên so với phần còn lại của thế giới. Khi chào đời họ được tặng ngay một tuổi và sẽ thêm một tuổi ngày đầu năm mới. Như vậy, một em bé sinh vào đêm Giao thừa sẽ tròn hai tuổi khi thức dậy vào ngày 1 Tháng Một, tức chỉ sau một ngày! Luật mới sẽ chuyển tất cả người dân sang tiêu chuẩn tuổi quốc tế, tức 0 tuổi vào ngày sinh ra chứ không phải một tuổi như trước. Như vậy, mọi người HQ sẽ trẻ lại một hai tuổi, tuỳ ngày sinh. Các giấy tờ cá nhân cũng sử dụng tiêu chuẩn quốc tế. Như vậy bà Kim vẫn 50 tuổi vào năm 2024 dù theo tiêu chuẩn cũ bà đã 50 tuổi cách nay… hai năm.
Chịu thêm tuổi do năm sinh thay vì ngày ra đời là tàn tích của nền văn hóa cổ đại ở các nước Đông Á, nơi thường xem thời gian trong bụng mẹ là một phần của tuổi tác (tuổi mụ). Trung Quốc và Nhật Bản đã chuyển sang tiêu chuẩn toàn cầu từ nhiều thập niên trước. Ngay trong cuộc vận động tranh cử, Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol đã tuyên bố sẽ thay đổi nét văn hóa lạc hậu này. “Chúng ta sẽ trẻ hơn” – thông cáo báo chí của chính phủ nói về luật mới tính lại tuổi.
Việc quá quan tâm đến tuổi tác của HQ cũng phát sinh lắm vấn đề. Trong một xã hội trọng thứ bậc, tuổi tác ảnh hưởng đến vị thế và sự tôn trọng. Nhưng trong các nền văn hóa khác, việc quan tâm đến tuổi tác của người khác (dù là lành tính hay xã giao đơn thuần) có thể bị xem là bất lịch sự hay “bất bình thường”. Người HQ thường vô tư hỏi cả những người xa lạ câu hỏi mà các nước phương Tây luôn tránh: “Bạn bao nhiêu tuổi?”. Câu hỏi phổ biến đến mức trước Thế vận hội mùa Đông Pyeongchang 2018, chính phủ khuyến cáo người dân địa phương không nên đặt câu hỏi này với người nước ngoài vì họ có thể nghĩ là “thô lỗ”.
Sun Hyun-woo, người sáng lập trang web dạy ngôn ngữ trực tuyến Talk to Me in Korean nói: “Trẻ em mới biết nhau ở sân chơi cũng hỏi tuổi trước khi hỏi tên!”. Lấy trường hợp của Lee Jin-soo, từ 15 tuổi lùi xuống còn 13 theo tiêu chuẩn mới. Một số bạn cùng lớp từ 15 giảm xuống 14 bảo Lee hãy gọi chúng bằng “hyung” (anh).
Kẻ vui người buồn
Theo hướng dẫn của Bộ Giáo dục HQ, học sinh không nên tập trung vào sự thay đổi về tuổi sau khi điều chỉnh. “Lúc đầu, điều này có vẻ khó xử nhưng rồi sẽ quen”, hướng dẫn viết. Kim Ji-soo, một nhân viên văn phòng đã bước sang tuổi 30 vào Tháng Một và nay sụt xuống còn 29 tuổi dự định sẽ tiếp tục thể hiện tuổi 30 trước bạn bè vì “nó cho tôi cảm giác chín chắn hơn, đặc biệt là tại nơi làm việc. Cấp dưới sẽ xem thường tôi nếu tôi lùi xuống lứa tuổi 20. Tôi sẽ gắn bó với tuổi 30”.
Nhưng Park Jeong-yeon, một nhân viên văn phòng khác rất vui khi biết được “sống lại” tuổi 28 thay vì 30 tuổi. “Trẻ hơn tức là tôi có thêm thời gian để đáp ứng mục tiêu của cha mẹ: Kết hôn ở độ tuổi 30 tuổi. Cha mẹ tôi luôn cảm thấy cấp bách khi bảo tôi tôi đã quá già để cư xử như một đứa trẻ. Chà, bây giờ họ sẽ phải chấp nhận rằng tôi còn hai năm nữa mới 30!” -anh hào hứng nói.
Để phòng ngừa các rắc rối xảy ra, luật mới có một số trường hợp ngoại lệ như sẽ giữ nguyên cách đếm tuổi cũ để xác định thời điểm trẻ em vào bậc tiểu học và thời điểm nam thanh niên phải khám sức khỏe nhập ngũ. Độ tuổi uống rượu hợp pháp là 20 sẽ xuống còn 19 để “vũ như cẩn” trên thực tế!
Điều chỉnh giảm tuổi đã giúp những nước ngoài sống ở HQ thở phào nhẹ nhõm. Ví dụ Sasha Smirnova, từ Nga chuyển đến sống tại Seoul cuối năm 2021 khi cô 30 tuổi đã hoảng hồn khi biết tuổi HQ của mình là 32! Làm việc cho một công ty công nghệ thông tin, cô rất vui khi nghe có luật mới. Vì nhiều người HQ không biết cách tính tuổi toàn cầu nên một số công ty đã đưa ra chương trình khuyến mãi tính toán. Chính phủ cũng mở chiến dịch tương tự.
Nhà bán lẻ trực tuyến Eleven Street có chương trình tặng quà cho những người mua máy “tính tuổi quốc tế” của họ. Các giải thưởng gồm sản phẩm chống lão hóa, thiết bị chăm sóc da nhãn hiệu LG trị giá $1,200 kích thích tăng trưởng collagen và kem Estée Lauder dưỡng da ban đêm. Nhà điều hành công viên giải trí Lotte World thông báo, những người sinh vào Tháng Sáu hoặc Tháng Bảy sẽ nhận được vé giảm giá vào các công viên giải trí sau hai giờ chiều. Quảng cáo giảm giá có câu: “Tạm biệt tuổi già của tôi!”
