Mấy ngày rồi mình không lên sóng, các bạn lo, nhắn tin hỏi han ghê lắm. Như đã viết, mình không quá mong đợi đàm phán vì cả hai phía đều đưa ra các điều kiện hết sức khắc nghiệt. Phía Nga thì rõ ràng rồi, chẵng lẽ họ nhận là mình phi nghĩa. Phía Ukraine sẵn sàng với mọi điều kiện, trên cơ sở toàn vẹn lãnh thổ… Chính phía Nga đã yêu cầu đàm phán trước. Zelenski nói, tôi không tin tưởng vào kết quả từ đàm phán, nhưng dù sao ta cũng nên thử.
Hôm nay sẽ có đàm phán vòng ba, rất có thể đi đến thỏa thuận Ukraine trung lập? Trên thực tế, ngay sau khi đàm phán hai kết thúc với tạm ngưng bắn, chỉ 15 phút sau, Kiev liên tục báo động vì Nga bắn tên lửa vào các khu dân cư như nhà ga, hay khu Pechersky – trái tim của thủ đô… Hôm sau, chiến sự vẫn ác liệt như mọi khi. Còn hành lang xanh toàn là đường dẫn sang Belgorod và các thành phố trên lãnh thổ Nga.
Vậy là mình quyết định cùng các con sơ tán. Biên giới phía Tây thẳng tiến. Anh xã kiên định, Ukraine sẽ chiến thắng. Cô gái út không muốn đi vì “Tại sao? Đây là nhà con, là đất nước của con, con không đi đâu cả”.
Mình cũng tin vào chiến thắng, nhưng rõ ràng vẫn có nguy cơ “tên bay đạn lạc” khi kẻ thù hung ác bị dồn vào đường cùng, không còn minh mẫn nữa. Rồi vì bình yên và sức khỏe của mẹ, các con đi cùng với mình. Chặng Kiev-Lviv 550 km trước đây chạy cao tốc, hết khoảng 6 giờ. Nhưng bọn mình phải đi rất khó khăn, mất hết hai ngày. Xăng chỉ bán theo định mức, nên cứ gặp trạm xăng là dừng xe, xếp hàng mua, vì không biết trạm xăng kế sẽ ở nơi nào.
Phải tránh cao tốc Zhitumir – là đoạn có sân bay Vasilkov, thỉnh thoảng bị pháo hoặc thậm chí lính Nga bắn vu vơ vào mọi xe chạy qua – bất kể xe gì. Do đó, phải đi các đường cũ, chạy qua khu dân cư. Bây giờ, mỗi khu dân cư là một pháo đài, các trạm blockpost được đặt cả đầu làng lẫn cuối làng, chỉ cho phép xe chạy một chiều. Phải chờ điều tiết giao thông rất lâu, tắc đường có khi dài hàng chục kilomet.
Tuy nhiên, càng đi, càng thấy việc Nga phát động chiến tranh với Ukraine là điên rồ và muốn thâu tóm Ukraine trong vòng 72 giờ là hoang tưởng… Chỉ trong vòng năm ngày từ khi bắt đầu cuộc chiến, số thanh niên Ukraine – đang ở nước ngoài, trở về nước nhập ngũ lên tới hơn 80 ngàn. Cho đến nay, địa phương quân (теробороны) đã có hơn 100 ngàn người đăng ký. Tất cả các trạm kiểm soát đều là quân địa phương, mình chưa thấy đoàn quân chủ lực nào.
Đàn ông Ukraine đưa vợ con đến biên phòng để tạm lánh nạn, rồi lại quay trở về chuẩn bị cho những ngày khốc liệt tiếp theo, vì tổ quốc cần sự dấn thân của họ. Ngày hôm qua, ngay trước mắt mình, tại cửa khẩu Shegini, có một ông bố trẻ xách chiếc va ly lớn, dắt cô con gái chừng 6-7 tuổi, căn dặn em bé trong tay mẹ. Cúi xuống hôn vợ, hôn con, xong anh quay lại, đi ngược dòng người sơ tán. Mình buồn rơi nước mắt. Có lẽ chủ nghĩa anh hùng ở xứ sở này bắt đầu từ những hành vi – tưởng là nhỏ, mà đẹp đẽ nhường này.
Hiện tại, mẹ con mình đang ở Warszawa, trong vòng tay yêu thương chu đáo của bạn bè. Vài hôm tới, sẽ lại lên đường đến thành phố khác của châu Âu. Một chuyến đi mong rằng sẽ ngắn thôi, để sớm được về nhà, nơi có bao điều tầm thường mà kể từ hôm nay, mình mới biết nó trân quý đến nhường nào.
Warszawa, Ba Lan ngày 7.3.2022
Nguồn: FB Trần Quốc Quân
