Trung Quốc nói họ sẽ có biện pháp chống lại các thực thể của Hoa Kỳ liên quan đến vụ bắn hạ một khinh khí cầu do thám ngoài khơi Bờ Đông nước Mỹ. Trong một sự kiện liên quan, quân đội Ukraine cho biết họ đã bắn hạ ít nhất sáu khí cầu của Nga trên bầu trời thủ đô Kyiv của nước này.
Tại cuộc họp báo hàng ngày vào sáng thứ Tư 15 tháng Hai 2023, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân (Wang Wenbin) đã đưa ra tuyên bố sẽ trừng phạt các tổ chức và công ty của Mỹ có liên quan tới vụ bắn hạ khinh khí cầu do thám của Trung Quốc ngoài bờ biển tiểu bang South Carolina hôm 4 tháng Hai mà không thông tin chi tiết và không xác định danh sách các mục tiêu bị trừng phạt.
Cho đến nay Bắc Kinh vẫn nói khinh khí cầu của họ là một khí cầu thời tiết không người lái đã vô tình bị thổi bay và cáo buộc Mỹ đã phản ứng thái quá khi bắn hạ nó bằng một hỏa tiễn từ một chiến đấu cơ F-22.
Sau khi bắn hạ quả khinh khí cầu và thu hồi những mảnh vỡ – trong đó có những cảm biến và thiết bị điện tử quan trọng, Hoa Kỳ đã trừng phạt sáu thực thể Trung Quốc mà họ cho là có liên quan đến các chương trình hàng không vũ trụ của Bắc Kinh.
Hạ viện Mỹ sau đó đã bỏ phiếu nhất trí một nghị quyết lên án Trung Quốc vì “sự vi phạm trắng trợn” chủ quyền của Hoa Kỳ và nỗ lực “lừa dối cộng đồng quốc tế thông qua những tuyên bố sai sự thật về các chiến dịch thu thập thông tin tình báo của họ”. Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken cũng hủy chuyến thăm Bắc Kinh mà nhiều người hy vọng sẽ giúp ổn định mối quan hệ giữa hai nước vốn đã rạn nứt trong bối cảnh tranh chấp thương mại, nhân quyền, Đài Loan và yêu sách của Trung Quốc ở Biển Đông.
Trong khi Trung Quốc phủ nhận khinh khí cầu là tài sản quân sự, họ vẫn cho biết cơ quan chính phủ hoặc công ty nào sở hữu hoặc chịu trách nhiệm vận hành nó.
Lúc đầu Trung Quốc đã bày tỏ sự hối tiếc về việc khinh khí cầu đi vào không phận Hoa Kỳ, nhưng sau khi chính quyền Mỹ cảnh báo tới các đồng minh và đối tác trên khắp thế giới về chương trình do thám quân sự rộng lớn của Bắc Kinh bằng khinh khí cầu bay trên không phận nhiều nước thì Trung Quốc đã quay ngược trở lại, biến thủ phạm thành nạn nhân và cáo buộc gián điệp chống lại Washington, đồng thời đe dọa trả đũa.
“Trung Quốc kiên quyết phản đối và sẽ thực hiện các biện pháp đối phó theo luật pháp đối với các thực thể có liên quan của Hoa Kỳ làm suy yếu chủ quyền và an ninh của Trung Quốc,” ông Uông nói trong cuộc họp báo hôm thứ Tư. “Trung Quốc sẽ cương quyết bảo vệ chủ quyền quốc gia cũng như các quyền và lợi ích hợp pháp của mình”, ông Uông nói.
* Cũng trong ngày thứ Tư, Đại sứ Hoa Kỳ tại Nhật Bản Rahm Emanuel cho biết sự xâm nhập của khinh khí cầu Trung Quốc là một phần trong khuôn mẫu hành vi hung hăng của Bắc Kinh.
Ông Emanuel nhắc lại các sự việc Trung Quốc gần đây chiếu tia laser cấp độ quân sự vào một tàu tuần tra của lực lượng tuần duyên Philippines, việc máy bay phản lực Trung Quốc quấy rối máy bay Mỹ và việc Trung Quốc mở các đồn cảnh sát trái phép ở Mỹ, Ireland và các quốc gia khác như là những trường hợp thể hiện hành vi hung hăng đó.
“Đối với tôi, quả bóng bay không phải là một sự riêng lẻ,” ông Emmanuel nói. Theo ông, nếu Trung Quốc muốn trở thành một thành viên được tôn trọng của cộng đồng quốc tế, “thì họ phải hành động phù hợp với những nguyên tắc căn bản nhất định”.
Hôm thứ Ba 14 tháng Hai 2023, Bộ Quốc phòng Nhật Bản cho biết ít nhất ba vật thể bay được phát hiện trong không phận Nhật Bản kể từ năm 2019 được cho là bóng bay gián điệp của Trung Quốc. Các nhà lập pháp cấp cao trong đảng cầm quyền của Nhật Bản hôm thứ Tư cho biết họ đang xem xét mở rộng luật Lực lượng Phòng vệ để bao gồm cả việc khinh khí cầu nước ngoài vi phạm không phận Nhật Bản.
* Cũng hôm nay thứ Tư 15 tháng Hai, các quan chức Ukraine cho biết có ít nhất sáu quả khí cầu của Nga bay trên bầu trời thủ đô Kyiv, kích hoạt còi báo động không kích trước khi chúng bị quân đội Ukraine bắn hạ.
Ông Yuriy Ihnat, phát ngôn viên Không lực Ukraine nói trên đài truyền hình rằng Nga “sử dụng những vật thể bay này để do thám, trinh sát và để gây nhiễu cho hệ thống phòng không của Ukraine”. Ông Ihnat cho biết các quả khí cầu cũng đã bị phát hiện ở tỉnh Dnipropetrovsk ở miền Đông Ukraine hôm Chủ Nhật. Ông mô tả đó là những quả cầu nhỏ, đường kính từ 1 mét đến 1.5 mét, chứa đầy khinh khí và gắn những tấm kính phản chiếu (reflector) có mục đích làm lệch hướng các hỏa tiễn dùng radar để ngắm mục tiêu.
Quân đội Nga đã từng sử dụng các tấm phản chiếu như vậy để né tránh những hỏa tiễn tấn công vào cây cầu huyết mạch Kerch Bridge nối bán đảo Crimea với lãnh thổ Nga. Nhưng theo ông Ihnat, đây là lần đầu tiên các tấm phản chiếu được gắn lên các quả khí cầu thả vào không phận Ukraine.
Ngoài mục đích trinh sát và gây nhiễu, các quả khí cầu của Nga còn được cho là nhằm kích hoạt hệ thống phòng không của Ukraine, khiến phía Ukraine phải để lộ vị trí các giàn hỏa tiễn phòng không để Nga có thể xác định mục tiêu tấn công. Những quả cầu này còn có thể buộc Ukraine phải tiêu tốn nhiều hỏa tiễn đắt tiền để bắn hạ chúng.
Moldova, một nước nhỏ chung có biên giới với Ukraine, hôm qua thứ Ba đã phải tạm thời đóng không phận trong hơn ba tiếng đồng hồ sau khi phát hiện một quả khí cầu bay vào lãnh thổ của mình. Và Romania – một nước láng giềng khác của Ukraine, hôm qua cũng đã điều động chiến đấu cơ lên phòng vệ sau khi phát hiện một quả khí cầu bay vào không phận.
Đọc thêm loạt tin bài về sự kiện khinh khí cầu do thám ở đây
