Tiết lộ kinh hoàng về Tân Cương, tội ác diệt chủng man rợ của Trung Quốc

Những năm gần đây, chính quyền Trung Quốc bị tố cáo đã giam giữ hàng triệu người Duy Ngô Nhĩ trong các trại tập trung trá hình. Hồ sơ Cảnh sát Tân Cương (The Xinjiang Police Files) mới rò rỉ có cả danh tính và khuôn mặt của nhiều nạn nhân trong hệ thống giám sát tàn bạo này. Nó cung cấp một cái nhìn chưa từng có đằng sau bức màn bí mật.

Bí mật được phơi bày

Ở độ tuổi ngoài 50, một nam thanh niên ngồi trong “Ghế hổ” (một thiết bị tra tấn bằng thép để ghim chặt tứ chi) chìa đôi tay bị trói cho một người phụ nữ mặc áo khoác trắng trong phòng thí nghiệm. Người canh gác đứng đằng sau anh ta, nụ cười nở trên môi. Một bức ảnh khác cho thấy một tù nhân ở trần từ lưng trở lên, với những vết thương do nhục hình. Người đàn ông và người phụ nữ này bị giam trong một trại cải tạo ở Tekes thuộc vùng Tây Bắc tỉnh Tân Cương, nơi phần lớn “cư dân” là người Duy Ngô Nhĩ (Uyghur).

Trên giấy tờ, họ mang quốc tịch Trung Quốc, một dân tộc thiểu số theo đạo Hồi. Tại quê nhà Tân Cương, chính quyền đã xây dựng một hệ thống giám sát tàn bạo để kiểm soát mọi khía cạnh trong cuộc sống hàng ngày của họ. Các nhà hoạt động nhân quyền tin rằng hơn một triệu người Duy Ngô Nhĩ đang bị giam trong các trại cải tạo, buộc phải học thuộc các bài hát cộng sản và phải chào cờ. Canada, Hà Lan và Hoa Kỳ đã xếp chính sách cai trị của Trung Quốc ở Tân Cương vào “tội diệt chủng”. Còn bộ máy tuyên truyền của Trung Quốc gọi các trại tập trung là “đào tạo nghề miễn phí” trên tinh thần hoàn toàn tự nguyện!

Vi phạm nhân quyền trắng trợn nhưng nguỵ tạo những lời nói dối và sai lệch là truyền thống của các chế độ cộng sản. Cho đến nay, Trung Quốc vẫn không cho các tổ chức nhân quyền độc lập từ nước ngoài tiếp cận các “cơ sở đào tạo nghề miễn phí” này. Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc Michelle Bachelet đã yêu cầu được tiếp cận từ năm 2018 nhưng tuần này bà mới được phép. Cho đến bây giờ, thông tin duy nhất về những gì thực sự diễn ra trong các trại tập trung đến từ số rất ít nhân chứng, những người đầu tiên được rời trại và sau đó trốn thành công khỏi Trung Quốc.

“Họ mở ra cánh cửa nhìn vào một nhà nước cảnh sát có rất ít thông tin lọt ra bên ngoài. Chúng tôi chưa bao giờ thấy bất cứ điều gì giống như vậy” – phát biểu của Adrian Zenz, nhà nhân chủng học Đức, người đầu tiên nhận được những thông tin rò rỉ từ các trại giam người Duy Ngô Nhĩ. Thoạt đầu, Adrian Zenz chú ý đến các thông báo gọi thầu trên mạng internet Trung Quốc để xây dựng các trại nghề mới. Quan sát ngân sách chính quyền địa phương, ông nhận thấy việc chi tiêu cho các trại nghề và các trung tâm cải huấn tăng vọt bất thường, một số tăng hơn 1,000%.

Kết hợp các hồ sơ hành chính công khai, Adrian Zenz chứng minh Tân Cương có lẽ đã trở thành trại nuôi trẻ mồ côi lớn nhất thế giới. Lý do hàng trăm ngàn trẻ em được giao cho nhà nước nuôi dưỡng vì cả cha lẫn mẹ chúng phải đi cải tạo trong các trại. Cách nay hai năm, Adrian Zenz nhận được Danh sách Karakax (Karakax List). Zenz nói: “Đây chắc chắn là một tội ác có hệ thống chống lại loài người. Mục đích là đồng hóa dân tộc Duy Ngô Nhĩ, phá vỡ tinh thần của họ, buộc họ phục tùng đảng và chính quyền”.

Hồ sơ Cảnh sát Tân Cương cung cấp gì?

Thông qua Zenz, Hồ sơ Cảnh sát Tân Cương (Xinjiang Police Files) bị rò rỉ đã đến được một tập đoàn truyền thông quốc tế gồm 14 đối tác – ở Đức, có đài truyền hình Bayerischer Rundfunk (BR) và tờ báo DER SPIEGEL (hồ sơ này được DER SPIEGEL đăng tải ngày 25 Tháng Năm 2022).

Các đối tác quốc tế khác có cả Le Monde, BBC, USA Today, El País và Hiệp hội các nhà báo điều tra quốc tế (ICIJ). Nhóm nghiên cứu quốc tế đã dành nhiều tuần để xác minh tính xác thực của hồ sơ và dữ liệu trong đó. Ảnh chụp các trại tập trung được đối chiếu với ảnh vệ tinh. Một số bức ảnh xác minh vị trí chính xác được chụp bằng GPS. Các tài liệu và ảnh cá nhân trong hồ sơ được gửi đến các chuyên gia pháp y nổi tiếng để kiểm tra. Các bài phát biểu và chỉ thị chính thức được so sánh với những rò rỉ và tuyên bố trước đó của các quan chức Trung Quốc.

Cuối cùng, một nhóm nhà báo từ DER SPIEGEL và BBC đã đến Thổ Nhĩ Kỳ và Hà Lan để gặp gỡ thành viên gia đình của các tù nhân có tên và ảnh tìm thấy trong dữ liệu, mà hầu hết là cư dân vùng Konasheher, nằm ở phía Nam thành phố Kashgar của Tân Cương. Hàng trăm ngàn người được liệt kê với đầy đủ tên, ngày sinh và số ID.

Hồ sơ Cảnh sát Tân Cương cho thấy có hơn 22,000 người được cải tạo vào năm 2018, chiếm hơn 12% dân số trưởng thành. Họ phải mất ít nhất một năm để hoàn tất một chương trình cải tạo, bắt đầu từ năm 2017. Có người mất nhiều thời gian hơn. Ít nhất một trong những trại tập trung gần khu công nghiệp Konasheher có cả phòng biệt giam được thể hiện trên sơ đồ trại trong Hồ sơ Cảnh sát Tân Cương. Theo hồ sơ, cứ 10 ngày các tù nhân được phép gọi video 10 phút với gia đình và được ghi âm. Nếu nội dung cuộc trò truyện hoặc tâm trạng của tù nhân được đánh giá là “bất thường”, các quản giáo sẽ thực hiện “những biện pháp thích hợp”. Do đó, hầu hết gia đình không biết những gì người thân họ đang phải chịu đựng, kể cả án phạt thể hiện trong các tệp dữ liệu Excel dài vô tận do các quan chức an ninh thành lập, đôi khi có hình ảnh đính kèm.

Tháng Ba 2012, một người Duy Ngô Nhĩ (đang thụ án tù) và mẹ bị cáo buộc lén nghe đoạn ghi âm kéo dài một giờ mà cha anh ta đã ghi trên điện thoại di động. Các quan chức an ninh cho biết đoạn ghi âm nói về thuế tôn giáo, phụ nữ che mặt và đàn ông để râu. Anh ta bị kết án 20 năm tù vào ngày 25 Tháng Mười Hai 2017 vì tội “lên kế hoạch thực hiện một hành động khủng bố”. Hành vi phạm tội:

Khi mới 18 tuổi đã được huấn luyện hai tuần trong một phòng tập thể hình ở thủ phủ Urumqi của Tân Cương. Ngày 28 Tháng Mười 2017, nạn nhân bị bắt và hai tháng sau bị kết tội “lên kế hoạch cho một hành động khủng bố” với bản án 12 năm tù. Quá trình phạm tội: Tháng Một 2002, khi mới bảy tuổi đã nhận được sự hướng dẫn tôn giáo bất hợp pháp từ người cha; và Tháng Một 2004, học đạo Hồi từ một người đàn ông khác. Từ 2016 đến 2017, đã sử dụng dịch vụ VPN trên điện thoại di động để né kiểm duyệt.

Trần Toàn Quốc (Chen Quanguo), tên đồ tể Tân Cương và Tây Tạng

Hàng trăm ngàn người Trung Quốc cũng làm thế mỗi ngày nhưng ở Tân Cương, cảnh sát thường xuyên chặn người ngoài đường để kiểm tra điện thoại thông minh, kiểm tra dữ liệu cá nhân và xem họ có cài ứng dụng “bất hợp pháp” nào không. Những người có ứng dụng nhắn tin được mã hóa như WhatsApp trên điện thoại sẽ bị đưa vào trại tập trung vì “ý đồ xấu”. Việc Tân Cương biến thành địa ngục đối với người Duy Ngô Nhĩ là “công lớn” của  Trần Toàn Quốc (Trần Quanguo), cựu bí thư Tân Cương và hiện là uỷ viên Bộ Chính trị đầy quyền lực ở Bắc Kinh.

Từ năm 2016 đến 2021, tên đầu sỏ 66 tuổi này đứng đầu chính quyền Tân Cương. Ngay sau khi hắn đến đây, mọi người dân bị buộc phải cài đặt ứng dụng giám sát trên điện thoại thông minh của họ. Đàn ông không được phép để râu và các chợ thịt buộc phải xích những con dao dùng chặt thịt lại với mã QR được dán trên lưỡi dao. Trước khi Trần đến Tân Cương, hắn là bí thư đảng ủy ở Tây Tạng từ năm 2011 và cai trị bằng nắm đấm sắt ở đó, nơi hàng chục ngàn đảng viên được gửi đến vùng nông thôn, làng mạc, ngủ trong nhà các gia đình và cùng với các nhà sư để kiểm soát và cải tạo họ. Các tu viện có chi bộ đảng và treo cờ Trung Quốc.

Như ở Tây Tạng, Trần đưa những người trung thành với đảng đến sống và ngủ trong nhà các gia đình Duy Ngô Nhĩ và hoạt động như cán bộ tuyên giáo. Hồ sơ Cảnh sát Tân Cương lần đầu tiên tiết lộ sự tàn bạo của các mệnh lệnh mà Trần đề ra cho cấp dưới. Tài liệu bị rò rỉ cung cấp một cái nhìn về tư duy tàn nhẫn của các cơ quan an ninh Trung Quốc. Trong một bài phát biểu vào mùa Hè năm 2018 (bản thảo có trong hồ sơ), Trần ra lệnh cho thuộc cấp “không lơ là cảnh giác, tiếp tục cuộc chiến chống những người ly khai, tăng cường an ninh cho các trại tập trung, nhà tù và cho phép bắn chết những người tìm cách đào thoát hoặc tấn công nơi giam giữ”.

“Tiền trảm, hậu tấu!” – thông điệp của Trần nhấn mạnh. Trần cũng kích động tương tự trong một bài phát biểu bí mật năm 2017. Lính canh được trang bị vũ khí mạnh. Một tệp PowerPoint từ Hồ sơ Cảnh sát Tân Cương đánh dấu mật cho biết lực lượng an ninh trong trại Tekes sử dụng súng trường tấn công QBZ-95, loại súng tiêu chuẩn được cấp cho các binh sĩ trong Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Hoa. Trần cũng yêu cầu sử dụng vũ lực chống lại những dân thường “phản động”. Hắn ra lệnh cho cảnh sát phải bắt giữ những người trở về từ nước ngoài ngay khi nhìn thấy và xử lý họ như những tội phạm nghiêm trọng bằng cách còng tay, xích mắt cá chân và chụp trùm mũ đen lên đầu.

Câu chuyện của Abdurahman Hasan

Vì công việc, Abdurahman Hasan thường xuyên đến Cộng hoà Kyrgyzstan giáp giới từ Kashgar, nơi anh sống cùng vợ và hai con, hiện sáu và bảy tuổi. Khi Trần đến Tân Cương, có lệnh rằng những ai từng đi du lịch nước ngoài phải từ bỏ hộ chiếu. Abdurahman dự cảm điều tồi tệ nên lập tức đi trốn. “Tôi đã mất cuộc sống hạnh phúc của tôi” – người đàn ông 47 tuổi trả lời phỏng vấn vào đầu Tháng Năm tại một nhà hàng ở thị trấn Alkmaar, Hà Lan, nơi anh sống cùng những người tị nạn khác.

Anh không biết gì về số phận vợ con mình nhưng dữ liệu từ Hồ sơ cảnh sát Tân Cương đã cung cấp cho Abdurahman một số thông tin về họ, qua dự án mật gọi là Nền tảng Hoạt động Chung Tích hợp (IJOP) được phát triển dưới sự bảo trợ của Trần Toàn Quốc. IJOP về cơ bản là một cơ sở dữ liệu chứa mọi loại thông tin, từ việc đến phòng tập thể hình khi nào và ở đâu, ai đó vừa ngừng hút thuốc hoặc uống rượu, hoặc nhịn ăn trong tháng Ramadan. Dấu vân tay, quét mống mắt và dữ liệu DNA cũng được thu thập. Với lý do khám sức khỏe miễn phí, nhà nước Trung Quốc đã thu thập các mẫu gen của hầu hết người dân Tân Cương để giám sát.

Sử dụng tất cả dữ liệu thu thập được, IJOP phát triển các thuật toán để phát hiện mức độ nguy hiểm của một công dân theo thang điểm đề ra. Ít nhất 10,000 người trong Hồ sơ Cảnh sát Tân Cương bị tập trung dựa trên các thuật toán này. Một trong số họ là vợ của Abdurahman. Vào ngày 25 Tháng Sáu 2017, khi hệ thống đưa ra cảnh báo lần đầu tiên về người vợ, các quan chức tạm để cô ta yên. Nhưng hai tháng sau, ngày 24 Tháng Mười Hai 2017, cô bị kết án 16 năm tù vì tội kích động xung đột và gây rối trật tự công cộng do tụ tập đông người. Số phận hiện tại của cô không rõ.

Hiện nay, bốn năm rưỡi trôi qua, một số trại cải tạo đã đóng cửa. Nhưng ảnh vệ tinh cho thấy các trại tù mới được xây dựng ở những vùng núi và sa mạc hẻo lánh, khuất tầm nhìn và khó tiếp cận. Các cơ sở khác biến thành “nhà máy sản xuất” với hàng rào thép gai bị dỡ bỏ nên nhìn từ bên ngoài trông rất giống các nhà máy thông thường. Cùng với sự che chắn kỹ hơn trước để đánh lừa thế giới, số lượng tù nhân dân thường ở Tân Cương tiếp tục tăng.