Truyền thông nhà nước Trung Quốc đưa tin, Không quân Trung Quốc đã bắt đầu cử máy bay chiến đấu J-20 tiên tiến nhất để tuần tra Biển Đông. Các phiên bản đầu tiên của máy bay phản lực tàng hình J-20 này sử dụng động cơ của Nga nhưng sau đó chúng được thay thế bằng động cơ kép sản xuất trong nước và giới thiệu với công chúng vào năm ngoái tại cuộc trưng này hàng không Airshow China.
Theo tờ Global Times, loa tuyên truyền của đảng Cộng sản Trung Quốc, trích dẫn các chuyên gia quân sự thì việc huy động J-20 là nhằm mục đích “bảo vệ tốt hơn an ninh không phận và các lợi ích hàng hải của Trung Quốc”. Ren Yukun, người phát ngôn của tập đoàn sản xuất J-20, nói thêm: “Việc J-20 xuất kích là một hoạt động thường xuyên để J-20 bắt đầu thực hiện các tuần tra ngay từ bây giờ sau khi nó được trang bị động cơ của Trung Quốc”. Tin về J-20 được đưa ra chỉ vài tuần sau khi Tướng Kenneth Wilsbach, Tư lệnh Lực lượng Không quân Thái Bình Dương của Mỹ (US Pacific Air Forces) cảnh báo các máy bay F-35 của Mỹ và J-20 của Trung Quốc có lúc tiến gần nhau trên Biển Hoa Đông.
Biển Hoa Đông và Biển Đông đều là những khu vực tranh chấp từ lâu, với các yêu sách lãnh thổ chồng lấn của nhiều quốc gia. Trung Quốc ngang ngược tuyên bố gần như toàn bộ Biển Đông rộng lớn là “lãnh thổ có chủ quyền” của Bắc Kinh. Trung Quốc đã và đang xây dựng các cơ sở hạ tầng và biến các hòn đảo xâm chiếm được thành căn cứ quân sự có đường băng, đồng thời thành lập một lực lượng dân quân hàng hải lên tới hàng trăm thuyền. Trong khi đó ở Biển Hoa Đông, Trung Quốc tuyên bố chủ quyền đối với quần đảo Senkaku do Nhật Bản kiểm soát (còn được gọi là quần đảo Điếu Ngư).
Những năm gần đây, Mỹ đã nhắc lại lời hứa sẽ bảo vệ các đảo của Nhật Bản trong trường hợp bị nước ngoài xâm lược. Các chuyên gia cho rằng việc triển khai J-20 làm nổi lên hai điều: Trung Quốc ngày càng tự tin vào khả năng quân sự của mình và muốn cảnh báo các nước tranh chấp lãnh thổ với họ. “Khoảng 200 chiếc J-20 Trung Quốc đã được đưa vào phục vụ giúp Lực lượng Không quân Quân Giải phóng Nhân dân (PLAAF) có trong biên chế thường xuyên một đội máy bay chiến đấu tàng hình tiên tiến tốt như của Mỹ, vốn được xem là tiêu chuẩn – Peter Layton, hiện nghiên cứu tại Viện Griffith châu Á ở Úc nhận định – Thông điệp mà Trung Quốc muốn gửi đến thế giới: Bất kỳ máy bay quân sự nước ngoài nào xâm nhập vào vùng trời mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông và Biển Hoa Đông đều có thể bị J-20 đánh chặn”.
Không thể xem thường
Bán kính hoạt động rộng của J-20 có nghĩa là nó có thể tuần tra xa hơn trên biển hoặc ở lại lâu hơn. Các đội hình nhỏ với một số ít máy bay phản lực cũng có thể tiến hành các cuộc tuần tra sâu không thường xuyên vào Biển Đông, hạ cánh để tiếp nhiên liệu tại một trong những căn cứ không quân trên đảo của Trung Quốc, sau đó quay lại đất liền. Thậm chí, PLAAF có thể thực hiện các phi vụ đánh chặn bất kỳ nhóm tác chiến hàng không mẫu hạm nào của Mỹ đi vào Biển Đông.
Việc chuyển đổi từ động cơ Nga sang động cơ nội địa còn cho thấy sự độc lập ngày càng tăng của Trung Quốc trong công nghiệp quốc phòng. Không chỉ Trung Quốc không cần sự giúp đỡ của Nga nữa, mà các máy bay dùng động cơ do Trung Quốc chế tạo còn vượt trội so với máy bay Nga. Thực tế là J-20 với động cơ kép đáng tin cậy hơn máy bay Nga nên dùng chúng hợp lý hơn nhiều so với khi còn động cơ Nga (đây có thể là lý do J-20 không được cử đi tuần tra trước đây).
J-20 từ lâu đã được coi là đối thủ của F-22 Mỹ, máy bay chiến đấu tàng hình đầu tiên của thế giới, và F-35. Một báo cáo năm 2017 của Dự án Năng lượng Trung Quốc tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (Center for Strategic and International Studies) cho biết động cơ mới sẽ cho J-20 khả năng “low supercruise”, tức là có thể bay với tốc độ siêu thanh trong thời gian dài. Từ lâu, các quan chức Mỹ cho rằng J-20 không thể ngang tầm với các máy bay chiến đấu tàng hình của Mỹ, nhưng Wilsbach nhận xét vào tháng trước tại một hội nghị của Viện Nghiên cứu Hàng không Vũ trụ Mitchell:
“J-20 đã gây ấn tượng mạnh khi đương đầu với F-35 của Mỹ tại Biển Hoa Đông. Chúng tôi khá ấn tượng với khả năng chỉ huy và điều khiển của nó. Mỹ đã quan sát thấy khả năng chuyên nghiệp tương đối của các phi công Trung Quốc. Tuy nhiên, chúng tôi không chắc chắn Trung Quốc sẽ sử dụng J-20 như thế nào, đa nhiệm vụ giống như F-35 hay chỉ chiếm ưu thế trên không như F-22”. Mỹ, Nhật Bản và các quốc gia đồng minh sẽ tích cực thu thập dữ liệu tình báo điện tử về J-20 trong các chuyến tuần tra ven biển, với hy vọng có thêm thông tin về đặc điểm tàng hình của nó, cũng như bất kỳ đường truyền liên kết dữ liệu và vô tuyến nào.
