“Trong chuyến thăm cấp nhà nước mang tính lịch sử tới Hà Nội, Tổng thống Biden và Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nâng quan hệ Hoa Kỳ-Việt Nam lên tầm Đối tác Chiến lược Toàn diện, qua đó tiếp tục củng cố sự bền chặt và tính năng động của mối quan hệ Hoa Kỳ-Việt Nam khi cùng hợp tác để đạt được những mục tiêu chung của cả hai quốc gia: Hòa bình, thịnh vượng và phát triển bền vững.”
Đó là lời dẫn trên trang web chính thức của Đại sứ quán và Lãnh sự quán Hoa kỳ tại Việt Nam loan tải những thông tin mà Hoa Kỳ và Việt Nam đạt được những thỏa thuận cụ thể cho thấy một bước ngoặt thật sự có thể gây chấn động đối với Trung Quốc, một nước cộng sản anh em với Việt Nam, tuy giàu có nhưng lại chưa bao giờ đưa tay ra giúp cho Việt Nam bất cứ lãnh vực nào, trong khi Hoa Kỳ là nước cựu thù, từng đổ máu chống lại chủ nghĩa Cộng sản với 58 ngàn sinh mệnh cùng biết bao mồ hôi nước mắt của người Việt trong suốt cuộc chiến tranh mà Trung Quốc luôn đứng phía sau thúc đẩy.
Với những thông tin cụ thể mà hai nước đạt được có lẽ lịch sử sẽ ghi nhận như một trang sách mới, chuyển đổi đất nước Việt Nam thoát khỏi ám ảnh vì bóng ma Đại hán suốt bao nhiêu năm nay có thể tách biệt ra khỏi sự lệ thuộc lưu cữu để có thể tự lực tự cường bên cạnh sự hợp tác với đất nước giàu mạnh nhất thế giới.
Đọc bản ghi nhận, người ta khó tưởng tượng ra được tại sao Mỹ lại hào phóng đến như thế, khi cam kết hợp tác hầu như trong mọi lãnh vực từ công nghiệp hiện đại đến phát triển nông nghiệp, từ biến đổi khí hậu tới giáo dục quốc dân. Những con số viện trợ không hoàn lại biết nói cho thấy bước đầu của giai đoạn hợp tác với những kế hoạch cụ thể và đầy triển vọng đối với một đất nước có tiềm năng thiên nhiên và nhân lực nhưng bị trì kéo suốt mấy chục năm không thể phát triển.
Dĩ nhiên Hoa Kỳ không phải là tay nhà giàu chơi nổi, từng danh mục hợp tác trong bản tin cho thấy mấu chốt của vấn đề vẫn là đang tập trung tiền bạc, công nghiệp, kiến thức lẫn quân sự để chống lại Trung Quốc, một quốc gia đang bị Mỹ bao vây vì đe dọa nước Mỹ cũng như đồng minh qua hành vi chống Mỹ.
Nếu Trung Quốc đe dọa ngưng cung cấp đất hiếm (REE) cho Mỹ và các nước đồng minh của Mỹ, loại khoáng sản cao cấp được xem là khoáng sản chiến lược, có giá trị và đóng vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực như điện tử, kỹ thuật nguyên tử hay chế tạo máy kể cả lĩnh vực quốc phòng thì trong chuyến công du lần này TT Biden đã bắt tay với Việt Nam sẽ trợ giúp kỹ thuật và chuyên gia để khai thác đất hiếm với trữ lượng đất hiếm lớn thứ hai thế giới với khoảng 22 triệu tấn – chỉ đứng sau Trung Quốc, tính đến năm 2022, theo thống kê của Bộ Tài nguyên và Môi trường đưa ra hồi năm ngoái. Còn theo Cơ quan Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ (USGS), sản lượng đất hiếm của Việt Nam đã tăng hơn 10 lần trong vòng 1 năm, từ 400 tấn vào năm 2021 lên 4,300 tấn vào năm ngoái.
Bên cạnh đất hiếm là cam kết giúp Việt Nam trang bị chống lại “giặc đánh cá lậu” từ Trung Quốc. Động thái này có thể châm ngòi cho việc Trung Quốc leo thang các hành vi khiêu khích ở Biển Đông nhưng khi Hoa Kỳ đã nhúng tay trực tiếp vào thì đã chuẩn bị mọi phản ứng của Bắc Kinh, kể cả phản ứng quân sự nếu Trung Quốc xuống tay đối với Việt Nam một lần nữa.
Chưa hết, trong vấn đề sông Mekong, Việt Nam và Mỹ đã tính trước nên công khai lên tiếng bảo vệ con sông huyết mạch đối với nhiều nước mà Việt Nam là nước cuối cùng lúc nào cũng bị thượng nguồn là Trung Quốc sách nhiễu. Những thủ đoạn của Trung Quốc không những đối phó với riêng Việt Nam mà những nước trong khu vực đều chia sẻ nỗi cay đắng chung từ Miến Điện, Thái Lan, Lào, Campuchia… luôn trong tình trạng bị động trước dã tâm của nước lớn trên thượng nguồn.
Về lĩnh vực chuỗi cung ứng toàn cầu Mỹ sẽ giúp Việt Nam giải đáp bài toán nan giải về chất lượng chuyên viên qua kế hoạch đào tạo và tiếp sức cho Việt Nam trong những năm tới. Vừa huấn luyện chuyên viên, vừa thúc đẩy các nhà máy bán dẫn Việt Nam đứng trước cơ hội khó kiếm đối với nhiều nước đang phát triển.
Hoa Kỳ sẽ giúp Việt Nam về phát triển nguồn nhân lực toàn diện tại Việt Nam, theo đó cả hai bên sẽ phát triển các phòng thí nghiệm giảng dạy thực hành và các khóa đào tạo về lắp ráp, kiểm thử và đóng gói bán dẫn. Chính phủ Hoa Kỳ sẽ cung cấp khoản đầu tư hạt giống ban đầu trị giá $2 triệu để triển khai các sáng kiến này cùng với hỗ trợ trong tương lai từ Chính phủ Việt Nam và khu vực tư nhân. Nỗ lực này sẽ giúp mở rộng các cơ hội việc làm tốt cho tầng lớp trung lưu Mỹ để tiếp tục phát triển chuỗi giá trị ngành công nghiệp bán dẫn.
Tất cả các cơ hội này chỉ vì một lý do duy nhất: Ngăn cản ý đồ bành trướng của Trung Quốc trong khu vực.
Thật vậy, mặc dù rất lo ngại trước chuyến đi của Tổng thống Joe Biden nên một tuần lễ trước, Bắc Kinh cho Lưu Kiến Siêu, Trưởng ban Liên lạc Đối ngoại của đảng Cộng sản Trung Quốc sang gặp Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng có thể để dằn mặt, có thể điều đình hay ve vãn nhưng lần này Mỹ đã thắng lớn trong việc lật ngược thế cờ mà xưa nay Trung Quốc luôn luôn thắng thế đối với Việt Nam.
Quyết định của ông Nguyễn Phú Trọng khiến cho cả nước ngạc nhiên, nhất là những thành phần thân Trung Quốc. Những ký kết trong “Đối tác Chiến lược Toàn diện” cho thấy mục đích rõ rệt mà hai nước đều hướng tới. Với Mỹ, ngăn Trung Quốc, với Việt Nam, tránh Trung Quốc. Hai mục đích tuy khác nhau nhưng cùng chung ý tưởng: Bóng ma Trung Quốc phải biến mất trên mảnh đất hình chữ S.
Trang sách mới đã lật qua nhưng chớ tự mãn và hy vọng tuyệt đối, tất cả còn nằm phía trước. Những phản ứng của Trung Quốc chưa đưa ra bằng hành động cụ thể nên chén rượu mừng trong tay Bộ Chính trị chưa nên uống hết mà hãy thay vào đó là bình trà Tàu nguyên chất, vừa uống vừa nghiền ngẫm cách đối phó với ông bạn vàng luôn trừng trừng nhìn xuống phương Nam…
