MINH ĐĂNG
Chiều ngày 27-12-2020 (giờ VN), thi thể ông Nguyễn Phước Bảo Tài, cháu nội vua Thành Thái, đã được đưa về xã Nhơn Nghĩa, Phong Điền, Cần Thơ để gia đình lo hậu sự sau chín ngày điều trị tại bệnh viện Phạm Ngọc Thạch, Sài Gòn. Ông Bảo Tài bị ápxe phổi, tiểu đường, tăng huyết áp nặng. Sinh năm 1964, là con út của hoàng tử Vĩnh Giu, cháu nội của vua Thành Thái, ông Nguyễn Phước Bảo Tài đã sống trong cảnh nghèo khổ cùng cực suốt nhiều năm nay, nếu không nói là bần hàn túng thiếu từ lúc mới chào đời. Không chỉ vậy, vợ chồng ông còn có một cô con gái bị bệnh bại não!
Theo báo Pháp Luật Tp.HCM, ông nội của Bảo Tài là vua Thành Thái, vua thứ 10 triều đại Nhà Nguyễn. Thành Thái lên ngôi năm 1889, là một vị vua yêu nước, vì chống Pháp nên bị đày sang đảo Réunion cùng vợ và các con. Năm 1947, nhà vua được Pháp cho trở về Việt Nam, ở tại Vũng Tàu, nhưng các con ông bị chia tách mỗi người mỗi ngả. Hoàng tử Vĩnh Giu, một trong chín người con của Vua Thành Thái và hoàng phi Chí Lạc, bị người Pháp đưa về Cần Thơ làm ngành công chánh. Tại Cần Thơ, năm 1951, hoàng tử Vĩnh Giu kết hôn với bà Lý Ngọc Hóa sinh ra bảy người con. Trong đó Nguyễn Phước Bảo Tài là con trai út. Ngay từ nhỏ, ông Bảo Tài đã sống trong cảnh khốn khó, khi ba của ông – Hoàng tử Vĩnh Giu – cũng rất nhọc nhằn kiếm sống. Ông Vĩnh Giu làm đủ nghề, từ công nhân cầu đường, sửa xe đạp, đóng bàn ghế, đến nhân viên phòng trà, quán bar. Năm 2007, ông Vĩnh Giu qua đời.
Hoàng tử Vĩnh Giu có bảy con (sáu trai và một gái). Con trai trưởng là Nguyễn Phước Bảo Bời. Người được học nhiều nhất là con gái thứ hai Công Tôn Nữ Thanh Các. Trước năm 1975, cô là sinh viên Văn khoa. Sau ngày “giải phóng”, cô phải bươn chải bằng nghề phụ bếp. Người con thứ ba, ông Nguyễn Phước Bảo Thọ, mưu sinh bằng nghề xe ôm. Anh kế của Thọ là Nguyễn Phước Bảo Cao cũng chạy xe ôm. Kế đến ông Nguyễn Phước Bảo Lộc làm bảo vệ; Nguyễn Phước Bảo Hoàng thất nghiệp. Con trai út là Nguyễn Phước Bảo Tài.
Sau khi đi nghĩa vụ quân sự về, ông Bảo Tài lập gia đình nhưng vì quá nghèo nên bị vợ bỏ. Sau đó ông lấy vợ lần hai, làm nghề chạy xe ôm, sinh được bé gái Nguyễn Phước Thanh Tuyền (em bị bại não; năm nay 14 tuổi). Vợ ông là bà Nguyễn Thị Bích Thủy, cũng xuất thân từ gia đình cực nghèo. Căn nhà nơi quàn thi thể ông ở xã Nhơn Nghĩa, huyện Phong Điền là nơi vợ chồng ông mượn đất phía bên vợ để cất ở tạm. Vợ ông có lúc bán vé số ở chợ, được bao nhiêu tiền dành hết để lo thuốc thang chạy chữa cho con…
Bà Bích Thủy cho biết: “Anh Tài bị tiểu đường đã ba năm nay, lại thêm bệnh suy thận. Ba tuần trước anh ấy đau quá nên đi khám thì bác sĩ bảo bị ápxe phổi phải nằm viện điều trị. Nhưng cuối cùng vẫn không qua khỏi, anh Bảo Tài mất vào sáng 27-12”. Bà Thủy kể thêm với báo Người Lao Động: “Năm 2014, để có điều kiện tốt hơn, vợ chồng tôi đưa con lên Tp.HCM vào học ở một trung tâm dành cho người khuyết tật. Lên đây, vợ chồng thuê một phòng trọ, tôi đi làm tạp vụ tại UBND quận Bình Tân, mỗi tháng được năm triệu đồng, còn anh Tài do sức khỏe yếu nên chỉ lo việc đưa đón con đi học. Sáng anh chạy xe đưa con gái từ Bình Tân vào Quận 3 học, đến chiều rước về. Mọi chi phí đều phụ thuộc vào đồng lương ít ỏi của tôi. Lúc anh ấy bị bệnh tôi phải xin nghỉ mấy tuần chăm sóc. Vì nghỉ nhiều ngày quá không biết chỗ làm có đuổi việc mình không nữa”…
Trong một phóng sự năm 2016, nhà báo Trần Chánh Nghĩa kể lại cuộc gặp với ông Bảo Tài và được ông Bảo Tài tâm sự:
“Tháng 3-2015 được nhiều người mách bảo, chúng tôi đưa cháu về khu vực này để chạy chữa theo phương pháp bấm huyệt. Nhờ vậy, đến nay cháu đã tự ngồi được. Một tín hiệu đáng mừng. Bé Tuyền gọi chính xác theo ngôi thứ hoàng tộc là công nương Thanh Tuyền (bé có làn da trắng, khuôn mặt bầu bĩnh và đôi mắt đen nhánh. Bé ngồi bên mẹ. Hai tay thõng xuống. Đôi chân bé đong đưa vô định). Chúng tôi sẽ già đi có nghĩa là cháu sẽ lớn. Chúng tôi rất ái ngại, lo lắng cho con, một khi cha mẹ không còn cháu không tự lo cho bản thân mình được là một điều bất hạnh. Vì thế, bằng mọi giá chúng tôi phải tìm cách chữa trị cho cháu. Sau nhiều năm lao động vất vả, chúng tôi cũng có dư chút ít. Số tiền này so ra không bõ bèn gì khi sống tại đất Sài Gòn này. Ban đầu chúng tôi còn thuê phòng ở tầng trệt nhưng gần đây phải chuyển lên tầng ba cho rẻ hơn…
“Vì thế, bé Tuyền khi thì mẹ, khi thì cha buổi sáng cõng xuống cho đi chữa bệnh rồi đến trường học. Bé học rất giỏi, thông minh chỉ đôi tay không viết được. Hiện cháu có thể sử dụng các loại điện thoại và laptop một cách thành thạo. Cô giáo góp ý, giá như cháu có cái iPad để tự ráp chữ thì hay quá. Nhưng hiện nay, bệnh của cháu cần điều trị dài ngày nên chúng tôi phải tìm việc để mưu sinh. Một công ty xây dựng thu nhận cả hai vợ chồng vào làm phụ hồ với mức lương 200.000 đồng/ngày/người nhưng công việc không đều nên thu nhập cũng chỉ đủ qua bữa lấy đâu mà sắm iPad cho con?
Ông đưa mắt âu yếm nhìn con. Đứa bé mấp máy môi nói một điều gì đó. Ông trả lời: “Hôm nay ba chưa rảnh, vài hôm nữa đi”. Thì ra cháu xin ba đi Thảo Cầm Viên. Phải nói thế chứ thật ra tốn kém quá. Một lần cả nhà đi cũng phải mất mấy trăm đồng trong khi phải chắt chiu từng đồng. Hiện tháng này là tháng thứ ba chưa trả tiền nhà trọ. Cũng may, ông chủ nhà trọ thông cảm. Cha tôi mất đã gần 10 năm mà tôi chưa một lần về thăm. Nỗi ao ước của chúng tôi chỉ mong tứ chi cháu hoạt động được để tự chăm sóc cho mình nên cũng tôi kiên trì chạy chữa cho cháu. Thêm vào đó nếu có điều kiện được một lần về Huế viếng lăng ông nội, thăm mộ phụ thân thì thật vô cùng mãn nguyện”…
Tháng 5-2016, ước nguyện này đã thành hiện thực khi gia đình ông Bảo Tài được hỗ trợ tài chính để về Huế dự ngày giỗ kỵ vua Thành Thái ở khu di tích An Lăng…
*****
Trở lại với nghịch cảnh mà bà Thủy đối mặt trước mắt sau khi ông Bảo Tài mất. Bà Thủy cho biết, năm nay Tuyền đã lên lớp ba và học rất giỏi, thầy cô trong trường đều khen. Bé chỉ ngồi một chỗ, mọi sinh hoạt phải có người giúp. Bà Thủy khóc nghẹn: “Lúc còn sống anh Tài chỉ có một ước nguyện lớn nhất là lo cho con gái học đàng hoàng. Giờ anh Tài đi rồi mẹ con tôi không biết sống thế nào. Tôi không biết chạy xe, thời gian tới chẳng biết làm thế nào để đưa con đi học. Từ khi hay tin cha mất, bé Tuyền khóc nức nở, tôi chỉ biết ôm con vào lòng…”.
