Ăn trộm một con vịt mà toà án ở Kiên Giang xử phạt 7 năm tù. Ăn trộm hai con vịt, toà án ở Kontum xử 09 tháng và 13 tháng tù. Còn ở Lâm Đồng, ăn trộm hai con vịt bị xử tổng cộng 13 năm tù cho ba nông dân. Làm thất thoát 15,000 tỷ đồng thì bị xử 3 năm tù treo. Làm thất thoát 53.7 tỷ đồng bị án 3 năm tù. Còn làm thất thoát chưa đến 45 triệu đồng thì bị 5 năm tù!
Một giáo viên, giám đốc trung tâm giáo dục thường xuyên, kiêm bí thư chi bộ đảng, vừa bị tòa án huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An, tuyên án 5 năm tù giam vì thanh toán trái quy định 45 triệu đồng, đang làm cộng đồng mạng dậy sóng một tuần qua.
Chuyện rất lạ đời vì ngay cả các cây viết trí thức phản biện nổi tiếng cũng bất bình bản án này và lên tiếng bênh vực bà, dù họ chả phải là “đồng chí” với bà, chẳng hạn như Thái Hạo, Nguyễn Ngọc Chu và Chu Mộng Long. Nhân vật được họ bênh vực là bà Lê Thị Dung (51 tuổi, ngụ thị trấn Hưng Nguyên, huyện Hưng Nguyên), trước khi bị bắt và tạm giam ngày 28 Tháng Ba 2022, từng là giáo viên dạy môn lịch sử tại trường trung học phổ thông Thái Lão, huyện Hưng Nguyên. Bà Dung được Sở Giáo dục tỉnh Nghệ An bổ nhiệm làm giám đốc Trung tâm Giáo dục thường xuyên huyện Hưng Nguyên (Trung tâm) nhiệm kỳ 2012-2017 từ ngày 1 Tháng Mười 2012.
Theo Lao Động ngày 24 Tháng Tư 2023, trong phiên sơ thẩm cùng ngày, tòa án huyện Hưng Nguyên (tỉnh Nghệ An) đã tuyên án bà Lê Thị Dung năm năm tù về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”. Theo hồ sơ, trong thời gian làm bí thư chi bộ, giám đốc Trung tâm, bà Lê Thị Dung đã xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ, trong đó có một số khoản chi không đúng quy định pháp luật. Tổng số tiền gây thiệt hại cho ngân sách theo cáo trạng là hơn 48 triệu đồng, sau đó tại phiên tòa, Viện Kiểm sát đã rút xuống còn chưa đến 45 triệu đồng ($1,916). Do bà Dung thực hiện thanh toán nhiều lần trong nhiều năm, nên rơi vào trường hợp “phạm tội nhiều lần” và bị truy tố ở khung hình phạt 5-10 năm tù.
Bà Lê Thị Dung không nhận tội, với lập luận: Quy chế chi tiêu nội bộ của Trung tâm đã được gửi cho Phòng Tài chính và Kho bạc nhà nước huyện Hưng Nguyên để kiểm soát; quá trình thực hiện thanh toán công khai, đúng quy chế chi tiêu nội bộ, không có cơ quan có thẩm quyền nào cho rằng quy chế chi tiêu nội bộ của Trung tâm là sai.
Vịn vào lý do bà Dung không nhận tội, không khắc phục hậu quả, tòa án huyện Hưng Nguyên tuyên mức án như trên (?)
Trao đổi với Tuổi Trẻ sáng 26 Tháng Tư, ông Phạm Ngọc Thạch (57 tuổi, chồng bà Dung) cho biết gia đình sẽ làm đơn kháng cáo bản án sơ thẩm của tòa án huyện Hưng Nguyên.
Phiên tòa xử bà Dung có những điều khuất tất, mà Facebooker Thái Hạo, vốn là một giáo viên môn văn, đã bỏ nghề, tóm gọn: “Nghệ An, một vụ án: Làm “thất thoát” gần 45 triệu đồng trong 6 năm; bị cáo bị giam hơn một năm mới đem ra xét xử; xử trong 4 ngày; tòa lần lượt đuổi cả hai luật sư bào chữa bị cáo ra khỏi phòng xử án; đến ngày thứ 4 bị cáo phải tự bào chữa (vì không còn luật sư); bị kết án 5 năm tù giam; bị cáo phủ nhận toàn bộ cáo trạng và bản án”.
Sự phản ứng của dư luận và đơn kháng cáo của gia đình bà Dung khiến tòa án tỉnh Nghệ An phải lên tiếng đề nghị tòa án huyện Hưng Nguyên báo cáo chi tiết về vụ án của bà Dung để hội đồng xét xử phúc thẩm nghiên cứu, theo Tạp Chí Tòa Án ngày 30 Tháng Tư 2023. Lao Động ngày 29 Tháng Tư cũng dẫn lời ông Vũ Minh Đức, Cục trưởng Cục nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục (Bộ Giáo dục) cho biết lãnh đạo Bộ đã trao đổi trực tiếp với lãnh đạo Ủy ban tỉnh Nghệ An, bày tỏ mong muốn các cơ quan pháp luật của tỉnh xem xét vụ án một cách toàn diện, bảo đảm xét xử nghiêm minh, khách quan, công bằng, đúng pháp luật, không để xảy ra oan, sai.
Ngày 2 Tháng Năm, viết trên trang cá nhân, thầy giáo Thái Hạo lập luận: “Như chúng ta đã biết, bà Lê Thị Dung bị tòa án huyện Hưng Nguyên tuyên phạt 5 năm tù giam về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn khi thi hành công vụ” vì “nhiều lần thanh toán trái quy định, chiếm đoạt gần 45 triệu đồng”. Tuy nhiên, cũng như chúng ta đã biết, số tiền này được chi ra là căn cứ vào Quy chế chi tiêu nội bộ của TTGDTX Hưng Nguyên, mà Quy chế này thì lại đã được các bộ phận hữu trách của TT xây dựng và thống nhất, rồi đã được các cấp có thẩm quyền bên trên phê duyệt, kiểm soát chi.
Tiền thì rõ ràng là do phòng Tài chính, Kho bạc và Kế toán chi ra (tức “thanh toán”), chứ bà Dung đâu có chi (?). Nếu nói “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn khi thi hành công vụ” để “thanh toán trái quy định” thì phải là phòng Tài chính, Kho bạc và Kế Toán chứ, sao lại là bà Dung được? Lúc này, “tội” của bà Dung, nếu có, chỉ là đã chủ trì xây dựng một Quy chế chi tiêu nội bộ không đúng quy định, chứ không phải là “thanh toán trái quy định”, vì bà đâu có thanh toán? Tức, ở đây, “tội” của bà Dung là thuộc về năng lực quản lý, chứ không phải động cơ vụ lợi để mà quy về “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn khi thi hành công vụ”?”
Ông Hạo mong mỏi: “Cá nhân tôi cho rằng, với tất cả tính chất và bản chất của sự vụ này, bà Dung chỉ “vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”. Tuy nhiên, mức thiệt hại chưa đủ để cấu thành tội hình sự. Vì thế, bà Dung phải được trả tự do và đền bù thiệt hại cả về vật chất lẫn tinh thần do những gì bà đã phải chịu trong suốt hơn một năm qua. Xử lý tất cả các cá nhân và tổ chức có liên quan trong việc chi sai lẫn việc bắt giam, xét xử và tuyên án bà. Đồng thời, mở cuộc điều tra, làm rõ động cơ phía sau bản án này”.
Trước đó, ông Thái Hạo đã có nhiều bài viết về vụ án này và nhiệt tâm kêu oan cho bà, một người mà ông không hề quen biết. Ngày 27 Tháng Tư, ông Thái Hạo dẫn nguồn tin từ báo Lao Động năm 2021, cho biết vào thời điểm đó, bà Lê Thị Dung đã dám chống lại quyết định của Sở giáo dục Nghệ An khi Sở đưa về Trung tâm của bà một giáo viên môn văn là bà Nguyễn Thị PT. và buộc bà phải cho vào biên chế, trong khi Trung tâm đã có đủ giáo viên môn văn có biên chế, không có nhu cầu tuyển thêm.
Dù Sở tuyển dụng vượt chỉ tiêu, nhưng vì bà Dung không chịu ký hợp đồng vô thời hạn với bà Nguyễn Thị PT. theo yêu cầu của Sở nên bà bị Ủy ban huyện kỷ luật. Bà Dung đã khiếu nại quyết định kỷ luật này, tỉnh Nghệ An cho bà đúng và kiểm điểm Ủy ban huyện nhưng lại không thu hồi quyết định kỷ luật, bà Dung khiếu nại tiếp… Và rồi bà bị bắt vì có đơn tố giác từ đồng nghiệp là đã thanh toán trái quy định 45 triệu đồng!
Facebooker Nguyễn Ngọc Chu, tức TS. Nguyễn Ngọc Chu, từng làm việc ở Viện Toán học (Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam) và trường ĐH Công nghệ Đông Á, ngày 2 Tháng Năm 2023, viết trên trang cá nhân:
“Luật pháp thì chung cho cả nước. Nhưng làm thất thoát 15,000 tỷ đồng thì ở TP.HCM bị xử 3 năm tù treo. Làm thất thoát 53.7 tỷ đồng thì ở Hà Nội xử 3 năm tù giam. Còn làm thất thoát chưa đến 45 triệu đồng, thì ở Nghệ An bị xử phạt 5 năm tù. Có phải người Nghệ An thấp kém hơn nên phải chịu hình phạt nặng hơn?”.
Bà Dung dường như đang bị các đồng chí của mình chơi khăm. Chờ xem, bản án phúc thẩm bà Lê Thị Dung trong tương lai sẽ như thế nào.
