Ngày 18 Tháng Mười Hai, nhằm ngày 25 Tháng Mười Một Nhâm Dần là lễ lớn kỷ niệm 103 năm Đức Thầy Huỳnh Phú Số Đản sanh, tín đồ Phật giáo Hòa Hảo coi đây là ngày lễ hết sức quan trọng, thế nhưng ở tư gia của các trị sự viên Phật giáo Hòa Hảo Thuần Túy ở An Giang và Đồng Tháp đã bị chính quyền địa phương ngăn chặn hành lễ mà không có lý do.
Theo tin từ ban truyền thông của Phật giáo Hòa Hảo Thuần Túy (PGHH), vào sáng ngày 18 Tháng Mười Hai, 2022, các tín đồ PGHH thuộc ban trị sự tỉnh Đồng Tháp có sắp xếp thành một nhóm năm người đi đến tư gia ông Phạm Văn Đực, Phó hội trưởng Ban trị sự tỉnh Đồng Tháp để cầu nguyện và tưởng nhớ Đức Thầy. Khi phái đoàn vừa đến gần cầu Xã Huế tức chưa ra khỏi được một cây số, thì bị các lực lượng giao thông và an ninh thường phục chặn lại .
Phía cảnh sát giao thông lấy lý do là kiểm tra giấy tờ xe, và kiểm tra rất cẩn mật, mất nhiều thời gian. Khi không tìm thấy có lỗi vào, một cảnh sát ra gọi điện thoại cho cấp trên báo cáo. Sau đó, nhân viên an ninh thường phục không xưng tên nói rằng “bây giờ nói thẳng là mấy anh không được đi tụ tập hành lễ, những nơi các anh đến là đang làm lễ trái phép”.
Hai nơi mà nhóm tín đồ định đi dự lễ là tư gia của ông Ba Đực và ông Năm Thơ, đều là thành viên ban trị sự của PGHH. Tuy phía an ninh ngăn chặn nói là các nơi định đến là “làm lễ trái phép”, nhưng lại không diễn giải được trái phép như thế nào và việc tổ chức dâng lễ tại tư gia vì sao bị ngăn chặn. Một trong những người bị chặn là ông Bửu Tý, phụ trách truyền thông của PGHH nói rằng nếu không cho đi, họ sẽ vào lề đường để làm lễ tạ ơn Đức Thầy ngay tại chỗ chứ không cần đi nữa. Thế nhưng phía lực lượng của chính quyền địa phương vẫn ngăn cản. Cuối cùng biết không thể làm gì được nên nhóm người đi hành lễ đành quay về.
Theo lời ông Bửu Tý cho biết, trước một ngày của lễ Đản sanh, tất cả những tín đồ trung thành và các chức sắc của PGHH ở (Chợ Mới) An Giang và Lai Vung, Đồng Tháp đều bị công an tổ chức canh cửa, mọi di chuyển đều bị bám theo, không buông lỏng. Công an còn lén đi vào nhà ông chụp hình và quay phim bàn thờ mà ông sắp đặt trong nhà.
Tuy nhiên, mọi sự khó khăn chỉ nhằm vào phía PGHH Thuần Túy, còn phía Hòa Hảo 1999, tức được nhà nước dựng lên vào năm 1999, có cơ sở đặt tại Thánh địa Hòa Hảo ở An Giang thì vẫn được tổ chức bình thường.
“Bất chấp nguồn gốc của PGHH Thuần Túy có từ 1939, hay Giáo Hội Phật giáo Việt Nam Thống Nhất có từ 1964, chính quyền vẫn tuyên bố rằng đây là những tổ chức bất hợp pháp và ngăn cản. Họ chỉ cho các tổ chức trá hình mang tên tôn giáo đã có, được dựng lên sau 1975 hoạt động mà thôi”, ông Lê Quang Hiển, Chánh thư ký Ban trị sự Trung Ương PGHH Thuần Túy giải thích.
Cũng theo giải thích của ông Hiển, việc ngăn cấm hay phủ nhận sự tồn tại của các tôn giáo truyền đời chưa bao giờ có văn bản chính thức, mà chỉ là tuyên bố miệng và ngăn cản vô lý, thậm chí cả bạo lực để buộc các tôn giáo gốc phải ngừng hoạt động, nhường chỗ cho các cơ quan tôn giáo mới thành lập – những cơ quan còn chịu sự chỉ đạo của Mặt Trận Tổ Quốc – nhằm dễ bề tiếm danh.
Cũng có những lần bị ngăn cản hành lễ, phía chính quyền địa phương vẫn khuyến dụ các tín đồ và chức sắc của PGHH Thuần Túy hãy nhập vào tổ chức tôn giáo vừa dựng nên để được hành đạo. Thế nhưng việc giảng cố ý làm sai quan điểm của Đức Thầy Huỳnh Phú Sổ khiến các trị sự viên cao niên phản đối. Hơn nữa, ba ngày lễ lớn của PGHH Thuần Túy là lễ Đản sanh, lễ Khai đạo và lễ Đức thầy thọ nạn (hay còn gọi là vắng mặt) bị tổ chức mới của nhà nước triệt tiêu. Ngày lễ Đức thầy thọ nạn vốn là chuyện lịch sử vẫn tranh cãi về chuyện phía Việt Minh đã xuống tay trong cuộc hẹn hòa giải ở Đốc Vàng, Đồng Tháp (Tháng Tư, 1947). Việc hủy bỏ lễ tưởng niệm ngày Đức Thầy thọ nạn, được coi là một chỉ dấu phản bội của phía Hòa Hảo được nhà nước dựng lên.
Việc ngăn cản các tín đồ PGHH Thuần Túy hành lễ, được các chức sắc ghi lại trong hồ sơ lịch sử hoạt động hiện tại như một biểu hiện của việc chống lại quyền tự do sinh hoạt tôn giáo. Ông Hiển nói việc không có nơi sinh hoạt và tập hợp nên phía cơ sở Hòa Hảo nhà nước vẫn thu hút được nhiều tín đồ tham dự, nhưng trong mỗi con người đều có suy nghĩ riêng về tình hình đạo của Đức Thầy lập ra. Nhắc lại chuyện bị cấm cản làm lễ Đản Sanh và khẳng định về những hoạt động của những người giữ trọn tinh thần đạo thuần túy, ông Lê Quang Hiển nhấn mạnh “Niềm tin của người Hòa Hảo vào tôn giáo của mình rất lớn. Có khó khăn thế nào, vẫn sẽ được duy trì và tiếp nối. Chủ nghĩa cộng sản thì có thể mất, nhưng PGHH Thuần Túy thì sẽ mãi tồn tại”.
