Dịch vụ đặt tên cho trẻ em phù hợp với mong muốn của gia đình đã xuất hiện ở phương Tây và Trung Quốc nhiều năm trước, giờ đến Việt Nam.
Dân Trí ngày 6 Tháng Bảy 2023 đã đề cập đến dịch vụ này, cho biết kỳ vọng của các bậc phụ huynh là mong ước con sau này có đời sống giàu sang, sung sướng, an nhàn, nên không tiếc chi từ vài trăm ngàn đồng đến vài trăm triệu đồng để đặt tên cho con.
Một người mẹ ở Hà Nội là bà Phạm Thu Hoài (quận Thanh Xuân) cho biết, vì muốn đặt cho con trai cái tên ưng ý, phù hợp để con có tương lai tươi sáng, gia đình bà đã dành hai tháng tìm thầy tử vi. Sau khi được người quen giới thiệu, bà quyết định chọn một “thầy” ở Thái Bình, cung cấp cho thầy tên và ngày tháng năm sinh của hai vợ chồng, ngày tháng năm sinh của đứa trẻ.
Sau khi xem xét, thầy đưa ra ba cái tên phù hợp để gia đình lựa chọn, với giá 10 triệu đồng. Theo bà Hoài, những gia đình muốn xem kỹ hơn, căn cứ theo gia phả, hướng nhà, tuổi bố mẹ… thì chi phí cao gấp nhiều lần, càng nhiều yêu cầu thì tiền trả cho thầy càng cao.
Ngoài tìm thầy biết coi tử vi, xu hướng hiện tại của các bậc phụ huynh trẻ là tìm thầy đặt tên cho con theo thần số học.
Bà Nguyễn Kim Anh (30 tuổi, An Khánh, Hoài Đức, Hà Nội) đang mang bầu con trai đầu lòng, nên thường xem các clip gợi ý cách đặt tên bé trai sinh năm 2023 trên mạng, xem nhiều quá bị rối, bà đành nhờ đến sự tư vấn của một “chuyên viên thần số học online”.
Chuyên viên này chia sẻ, theo thần số học, mỗi một chữ cái sẽ tương thích với 1 trong 9 con số từ 1-9. Trong đó, ngày sinh sẽ ảnh hưởng đến con số chủ đạo của cuộc đời; còn tính cách, năng lực học tập, nghề nghiệp là do tên gọi.
Để thầy chọn tên cho đúng, bà Kim Anh cung cấp họ tên hai vợ chồng, các tên cần tránh trong gia đình, ngày tháng dự sinh bé, với phí thấp nhất là 300,000 đồng/tên.
VietnamNet cũng kể chuyện tìm thầy đặt tên cho con lắm bi hài. Như bà Kim Oanh (Chùa Láng, Hà Nội) từ khi chưa lấy chồng đã chuẩn bị không dưới chục cái tên để sẵn sàng làm “kho quý danh” cho con sau này.
Đến khi lập gia đình và có thai bé đầu lòng, đồng nghiệp mách bà phải tìm thầy chọn tên cho con để hợp tuổi, không thì công danh sự nghiệp của đứa trẻ sau này không tốt. Thế là bà bắt chồng chở đến nhà “thầy tướng số” để xin tên cho đứa con còn chưa kịp chào đời, với mong muốn tên thầy đặt sẽ giúp con có tương lai tốt đẹp.
Sau đó, Kim Oanh còn giới thiệu hai cô bạn cũng đang có bầu đến thầy xin tên. Năm sau, khi gặp lại hai cô bạn, Oanh mới vỡ lẽ, vì ba cháu sanh cùng năm, cùng tuổi, nên thầy đều phán cho cả ba cháu cái tên là Minh An!
Bà Ngân (Hoàng Mai, Hà Nội) cũng tìm thầy phong thủy xin tên cho con, sau đó bức xúc kể với VietnamNet: Thực ra ông ấy cho quanh đi quẩn lại cũng từng ấy tên thôi, ai đến xin cũng thế. Nếu như cứ theo lời thầy, sau này chắc cả nước mình chỉ còn khoảng 20 cái tên thôi ấy. Con trai thì là Gia Hiên, Nam Anh… con gái thì là Khánh Vy, Anh Khánh.
Có vẻ như nghề đặt tên cho trẻ làm ăn được nên trên mạng, có rất nhiều trang web tự xưng thầy tử vi, thầy phong thủy, thầy thần số học… cung cấp dịch vụ đặt tên cho bé. Có nơi công khai giá tiền $75/tên, có nơi “tùy tâm” nhưng thấp nhất 1.5 triệu đồng/tên.
Liên quan đến câu chuyện đặt tên, trao đổi với phóng viên Dân Trí, PGS. TS Phạm Văn Tình, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Việt Nam học, cho hay, xưa nay, người Việt có xu hướng đặt tên gắn với những nguyện vọng của gia đình. Chẳng hạn, nếu phụ huynh muốn con cái học giỏi, thông minh thì thường chọn những cái tên như “Minh”, “Tuệ”, “Trí”…
Nếu muốn đặt tên liên quan đến vẻ đẹp thì phụ huynh thường lấy tên của các bông hoa, hoặc tính từ chỉ sự tốt đẹp của tính cách như “Bình”, “Thiện”, “Đức”… hoặc nói lên nguyện vọng cho đứa trẻ như “Phước”, “An”, “Nhàn”… Một số gia đình thì đặt tên liên quan đến tín ngưỡng để tránh điều rủi ro, thậm chí chọn tên thô kệch vì họ tin rằng đứa trẻ sẽ không bị ma quỷ hay thế lực vô hình quấy rầy.
Theo PGS. Phạm Văn Tình, thực chất những lý lẽ về việc đặt tên của các thầy tướng số đưa ra trái với lẽ thường ở đời, bởi tên chỉ là một dấu hiệu để định vị một con người, đôi khi không liên quan gì đến tính cách hay cuộc đời, cũng chẳng quyết định được thân phận hay hướng đi của người đó. Vì vậy theo ông, các gia đình nên tự đặt tên cho con/cháu, nhằm thể hiện ước vọng, lời cầu chúc cho con cái.
Nếu ai tin rằng chỉ trông chờ vào việc đặt tên mà đem lại phú quý, tiền tài, danh lợi cho con thì đó chỉ là ảo tưởng hoàn toàn không có cơ sở khoa học lẫn thực tế.
