Phiên tòa của ông Bùi Văn Thuận, một người bất đồng chính kiến ở Thanh Hóa đã chấm dứt ngày xử đầu tiên với những điều mà không ai có thể tin được: Thẩm phán – Chủ tọa của buổi xử là Phạm Văn Long đã công khai hướng dẫn cho nhân chứng giả cách tránh né bị vạch trần chuyện làm chứng gian, khi bị đối chất và vạch mặt.
Theo thông báo từ đầu, tòa sẽ triệu tập 12 nhân chứng về tội trạng của Bùi Văn Thuận, nhưng hầu hết đều vắng mặt, trừ ông Lê Quốc Quyền – người làm chứng chống ông Thuận, và bà Trịnh Thị Nhung – vợ của ông Thuận. Cả hai đều đang cư trú tại phường Mai Lâm, thị xã Nghi Sơn, tỉnh Thanh Hóa. Ngoài ra phiên tòa còn có sự tham dự của Chủ tịch ủy ban nhân dân phường Mai Lâm, ông Lê Anh Cường.
Trong phần chất vấn giữa ông Bùi Văn Thuận và ông Lê Quốc Quyền, ông Quyền khai rằng vào giữa Tháng Mười Hai 2020, ông Quyền đến mua mật ong của ông Thuận, rồi phát hiện ông Thuận có thái độ, tư tưởng phủ nhận thể chế chính trị của Việt Nam, xúc phạm các đồng chí lãnh đạo đảng và nhà nước. Vì vậy ông Quyền đã đến phản ánh với Ủy ban nhân dân phường Mai Lâm. Chủ tịch ủy ban nhân dân phường Mai Lâm, ông Lê Anh Cường, nói sau khi ông nhận được phản ánh, đã đề nghị ông Quyền về làm đơn tố cáo và bổ sung bằng chứng. Tuy nhiên từ đó đến nay không thấy ông Quyền gửi đơn tố cáo.
Ông Bùi Văn Thuận đã đặt câu hỏi với ông Quyền rằng: “Giữa Tháng Mười Hai, như vậy là từ ngày 10 đến 20 của Tháng Mười Hai 2020, đúng không?”
Ông Quyền đáp: “Đúng vậy”.
Ông Thuận tiếp lời: “Thời điểm từ ngày 10 Tháng Mười Hai 2020 đến qua khỏi Tết Dương lịch 2021, tôi đã đi vào Nam. Khi đi xe đò, nhà xe có yêu cầu hành khách khai báo số điện thoại, có thể kiểm tra đối chứng. Hơn nữa tôi có rất nhiều anh em bạn bè ở khu vực phía Nam có thể làm chứng cho tôi. Như vậy là ông đã nhận lầm người, ông gặp một ông Bùi Văn Thuận nào khác chứ đâu phải tôi. Hơn nữa, ở Việt Nam, chính trị là một chủ đề nhạy cảm, nên việc chia sẻ quan điểm chính trị với một người khách mua mật ong trong lần đầu gặp mặt là không hợp lý”. Nghe phần trả lời xác quyết như vậy, ông Quyền im lặng, không nói gì thêm. Dĩ nhiên tình huống lúc đó là ông Quyền rơi vào thế người khai gian.
Lập tức, luật sư Lê Luân, người bào chữa cho ông Bùi Văn Thuận đã đề nghị Tòa truy cứu trách nhiệm hình sự ông Lê Quốc Quyền vì đã cho lời khai gian. Thế là vở kịch “tố cáo” rơi rụng ngay đó, cả toàn bộ kiểm sát viên, thẩm phán, nhân chứng gian… đều choáng váng không biết tiếp tục thế nào cho đỡ ê ẩm. Nên trong phần đặt câu hỏi kế tiếp với nhân chứng gian, đột nhiên chủ tọa phiên tòa, Thẩm phán Phạm Văn Long lên tiếng công khai căn dặn, nói nhân chứng Lê Quốc Quyền có thể từ chối câu hỏi hoặc giữ quyền im lặng.
Như người chết đuối vớ được phao, ông Quyền liền xin được giữ im lặng. Ngay sau đó, Luật sư Đặng Đình Mạnh đứng lên phản đối, vì cách làm của Thẩm phán – được coi là người cầm cân nảy mực của phiên tòa – lại không khác gì vẽ đường cho hươu chạy. Tuy nhiên, như mọi sự sắp đặt của cái gọi là tòa án Việt Nam, phản đối bị vô hiệu.
Trong phần đối chất với Viện Kiểm Sát, đại diện là Trần Huy Dũng đã nêu việc xác định trang Facebook Bùi Văn Thuận là của người đang đứng trước tòa, nên phải chịu tội. Thế nhưng ông Thuận phản đối, nói việc cái tên hay hình ảnh bị lấy sử dụng, không thể xác minh chính xác.
Điều bẽ bàng nhất mà Kiểm sát viên Trần Huy Dũng không trả lời được là khi phiên tòa kết tội ông Thuận, Facebook được ghi là chứng cứ bắt được trong cáo trạng lại đang hoạt động ngoài tầm kiểm soát của công an. Vào ngày 16 Tháng Mười Một, tài khoản Facebook có tên Thuan Van Bui được Viện Kiểm Sát tỉnh Thanh Hóa sử dụng để truy tố ông Thuận hoạt động trở lại, tài khoản này đăng tải một bài viết diễu cợt, tuyên bố là mình đã gài bẫy công an Việt Nam, đồng thời nhận định về phiên tòa sắp diễn ra.
Các luật sư và ông Bùi Văn Thuận đã hơn ba lần yêu cầu được kiểm chứng ngay tại tòa bằng cách tìm kiếm Facebook Thuan Van Bui theo ID và trình chiếu trực tuyến lên màn hình lớn. Tòa lẫn Viện Kiểm sát đều đuối lý, nói yêu cầu này không được chấp thuận, mà không nói lý do.
Người ta nhìn thấy ông Thuận đi lại rất khó khăn do bị còng cả hai chân, và sức khỏe rất kém nhưng tinh thần rất vững vàng, ông vẫn mỉm cười và bình thản. Trong khi đó, bộ mặt của quan tòa và Viện Kiểm Sát thì đầy vẻ bối rối, ê chề. Tuy không kết tội được điều gì, nhưng kết thúc ngày xử đầu tiên đại diện Viện Kiểm Sát đã trơ trẽn đề nghị mức án 7-8 năm tù giam và 5 năm quản chế.
Đặc Phái Viên Saigon Nhỏ tại Thanh Hóa sẽ tiếp tục theo dõi và đưa tin kết quả cuối cùng đến với quý vị trong bài kế tiếp.
