CÁT LINH
Cảnh sát thành phố San Jose hôm thứ Năm 23-4 cho biết đang điều tra truy tìm một nghi can đã phá hoại hàng loạt cửa tiệm do người Việt làm chủ. Sự việc xảy ra vào sáng sớm thứ Tư 22-4, giờ địa phương.
Đài truyền hình địa phương CBS tường thuật lời nhà chức trách thành phố cho biết các cửa tiệm trên bị đập phá cửa kính, không nơi nào bị cướp, cũng không có thông điệp nào để lại.
Tám cửa tiệm bị phá đều của người Việt
Theo nguồn tin Saigon Nhỏ có được, tất cả cửa tiệm của người Việt bị quấy phá đều là những nhà hàng hiện kinh doanh theo phương thức “grab and go” và toạ lạc trong khu Berryessa của Khu vực 4. Những cửa tiệm này rất nổi tiếng với cộng đồng người Việt ở Mỹ, như 7 Leaves, Phở Ý#1 Noodle House, Lee’s Sandwitches…
Saigon Nhỏ liên lạc ông Vinh Phạm, chủ cửa tiệm 7 Leaves và được ông cho biết sự việc xảy ra vào lúc 5:50 sáng ngày thứ Tư 22-4. Hình ảnh giữ lại trong security camera của cửa tiệm cho thấy một người đàn ông, sau khi đậu xe trong khu shopping, đã đi đến từng cửa tiệm, dừng trước cửa và đập nát cửa kính. Hành động này kéo dài khoảng 2 phút.
Ủy viên hội đồng thành phố San Jose nhận định hiện đã có sự gia tăng một số tội phạm mang tính “thù ghét” nhắm vào người Mỹ gốc Á trong đại dịch coronavirus. Tuy nhiên, điều đó chưa thể kết luận cho việc phá hoại những nhà hàng của người Việt vừa xảy ra.
Trả lời Saigon Nhỏ vào sáng thứ Sáu 24-4, Nghị viên Diệp Thế Lân, Khu vực 4, thành phố San Jose, xác nhận có tám cửa tiệm do người Việt làm chủ bị phá hoại vào sáng sớm thứ Tư 22-4. Tuy nhiên, để trả lời cho câu hỏi có phải do tội phạm kỳ thị người gốc Á hay không, ông Diệp nói:
“Thật sự có nhiều người lo như thế (kỳ thị người gốc Á) nhưng cho đến nay chưa thể kết luận như vậy. Tổng cộng có năm tiệm ở San Jose và ba tiệm ở thành phố kế bên. Nghi phạm là cùng một người. Người này chỉ đến đập phá kính của mỗi tiệm rồi bỏ đi chứ không cướp gì cả, cũng không để lại thông điệp gì cho thấy sự kỳ thị.”
Trước khi có kết quả điều tra, ông Diệp không bỏ qua nghi vấn đó là nạn kỳ thị người gốc Á. Tuy nhiên theo ông, có một chi tiết lưu ý đó là “xung quanh tám cửa tiệm kia, cũng có những cơ sở kinh doanh khác của người Việt nhưng không bị phá hoại.”
“Nghi can (theo camera ghi hình) đi từ đầu này sang đầu kia, bỏ qua một số cửa tiệm là có chủ ý gì không thì mình chưa biết nhưng mình chưa thể nói mục đích của họ là vì chủng tộc. Cảnh sát chỉ mới nghi ngờ đó là người Mễ hoặc người Á Đông.”
Nói với Saigon Nhỏ về điều này, ông Vinh Phạm không nghĩ rằng đây là hành vi bắt nguồn từ kỳ thị chủng tộc. Ông cho rằng đó là hành động “bốc đồng”
“Tôi không nghĩ họ làm vậy là do kỳ thị chủng tộc. Có thể họ gặp phải một vấn đề gì đó trong việc kinh doanh. Và cũng có thể sự thật là họ không thích việc tụ tập ồn ào trước những cửa tiệm này.” Ông Vinh nói.
Giữa lúc đại dịch coronavirus đang hoành hành khắp nước Mỹ, toàn bộ các doanh nghiệp “không cần thiết” trong đó có nhà hàng, quán ăn phải đóng cửa để ngăn chặn lây lan, ngoại trừ những cửa tiệm hoạt động theo hình thức “to go”. Mặc dù vậy, thiệt hại nặng nề về kinh tế là điều khó tránh khỏi cho các doanh nghiệp. Nghị viên Diệp cho biết thành phố hiện đã đang hỗ trợ rất nhiều cho người dân trong đại dịch Covid-19, lo thực phẩm cho toàn quận Santa Clara.
“Riêng đối với các cửa tiệm bị phá hoại vừa qua thì thành phố cũng như cá nhân tôi kêu gọi đồng bào khi ăn uống hoặc ra ngoài làm những việc thiết yếu thì cố gắng ghé ngang để ủng hộ họ.” Ông Diệp nói.
Nhiều người Mỹ gốc Việt bị kỳ thị
Từ khi đại dịch coronavirus bùng phát trên toàn nước Mỹ, truyền thông từng phản ánh nhiều câu chuyện về sự kỳ thị với người gốc Á, do tâm điểm xuất phát của Covid-19 là từ thành phố Vũ Hán, Trung Quốc. Trong đó, một số người Mỹ gốc Việt cũng từng gặp phải. Câu chuyện con trai của nữ xướng ngôn viên gốc Việt, cô Leyna Nguyễn xảy ra hồi đầu tháng Hai là một ví dụ. Nam sinh Dylan Muriano, con trai của cô Leyna Nguyễn bị thầy giáo trong lớp bắt buộc phải khám xuống phòng y tế để khám bệnh chỉ vì cậu đã ho trong lớp. Theo lời nam sinh Dylan, nhiều học sinh khác trong lớp cũng ho nhưng không phải khám sức khoẻ như cậu.
“Chúng ta hãy mạnh dạn đứng lên chống lại sự kỳ thị trong mọi hình thức của nó.” Ông Diệp nói.
Sau khi sự việc xảy ra, trang Facebook cá nhân của cô Leyna Nguyễn nhận được rất nhiều câu chuyện tương tự xảy ra với người gốc Á châu tại các siêu thị, máy bay, những nơi công cộng khác.
Cô Tori Võ, chuyên viên kỹ thuật của công ty Arista Networks, sinh sống ở San Jose từng kể với Saigon Nhỏ câu chuyện cô bị kỳ thị trong chuyến bay từ Mexico về Mỹ vào ngày 14-2-2020 bằng hãng Volaris Airlines.
“Từ khu vực cửa máy bay cho đến suốt đường bay, tôi bị đối xử ghẻ lạnh như một tội phạm. Họ không trả lời những câu hỏi của tôi. Họ không cho tôi vào máy bay chung với những hành khác khác. Ngay cả đưa chai nước cho tôi, họ cũng quăng xuống ghế mà không đưa tận tay.” Cô Tori kể.
Trở lại câu chuyện tám cửa tiệm do người Việt làm chủ bị phá hoại, Nghị viên Diệp Thế Lân cho rằng đó là một chuyện đáng buồn.
“Kỳ thị là một chuyện không mới nhưng qua dịch Covid-19 này có nhiều người cho rằng người Á Đông là nguyên do của dịch bệnh lan khắp thế giới. Đó là bất công và không đúng. Chúng ta nên nhận thấy điều đó, không riêng gì Bắc Cali, San Jose mà cả nước Mỹ đang có nhiều người nhắm vào và tấn công cộng đồng Châu Á của chúng ta.
Chúng ta hãy mạnh dạn đứng lên chống lại sự kỳ thị trong mọi hình thức của nó.” Ông Diệp nói.
Trong bản thông cáo báo chí (Tiếng Việt) do Nghị viên Diệp Thế Lân đưa ra có đề cập việc ông Diệp đã nói chuyện với cảnh sát trưởng Eddie Garcia và Đại uý Jason Tạ. Hai người này cho biết Sở Cảnh sát thành phố sẽ cố gắng để truy tìm người phá hoại các cửa tiệm.
Hiện tại cảnh sát thành phố San Jose đang tiếp tục điều tra về vụ phá hoại, dựa theo những hình ảnh, chi tiết trong đoạn camera ghi hình có được, chẳng hạn như biển số xe của nghi phạm.
