Tại Liên hoan phim quốc tế Venice 2023, tài tử gạo cội Hong Kong Lương Triều Vỹ (Tony Leung Chiu-wai) đã được vinh danh với Giải Sư tử vàng thành tựu trọn đời…
Lương Triều Vỹ là một trong những diễn viên châu Á được quốc tế công nhận, với những vai diễn mùi mẫn có, dữ dội có, nhẹ nhàng có, quyến rũ có, mãnh liệt có… Được ví như “Clark Gable của châu Á”, Lương Triều Vỹ được đánh giá là một trong những diễn viên châu Á xuất sắc nhất mọi thời đại. Ông là diễn viên Hong Kong lần đầu tiên đoạt giải Nam diễn viên xuất sắc nhất tại Liên hoan phim Cannes với bộ phim “Hoa dạng niên hoa” (In the mood of love, 2000), và hiện giữ kỷ lục về số lần chiến thắng giải Nam diễn viên chính xuất sắc nhất của Kim Tượng (điện ảnh Hong Kong) lẫn Kim Mã (điện ảnh Đài Loan).
Lương Triều Vỹ được biết đến nhiều qua các bộ phim hợp tác với đạo diễn Vương Gia Vệ – bao gồm A Phi chính truyện (1990), Trùng Khánh Sâm Lâm (1994), Đông Tà, Tây Độc (1994), Xuân quang xạ tiết (1997), Tâm trạng khi yêu (2000), 2046 (2004) và Nhất đại tông sư (2013). Ông có mặt đủ cả ba phim đoạt giải Sư tử vàng tại Liên hoan phim Venice là Bi tình thành thị (1989), Xích lô (1995) và Sắc, Giới (2007).
Lương Triều Vỹ sinh ngày 27 Tháng Sáu 1962 tại Hong Kong, trong một gia đình khó khăn, cha mẹ xung đột không hạnh phúc. Thuở nhỏ, ông rất hiếu động, đi học thường xuyên đánh nhau và bị thầy cô phạt thường xuyên. Năm Lương Triều Vỹ 10 tuổi, cha mẹ ly hôn. Người mẹ một mình nuôi hai con, khi không thể chịu nổi cảnh sống với người chồng suốt ngày cờ bạc, say xỉn. Năm 15 tuổi, Lương Triều Vỹ phải bỏ học để đi làm kiếm tiền giúp mẹ. Cậu làm đủ nghề, từ bán báo, nhân viên giới thiệu sản phẩm đến tạp vụ.
Năm 19 tuổi, Lương Triều Vỹ xin được vào một cửa hàng điện gia dụng. Ông từng chia sẻ rằng vào thời điểm đó, nếu cuộc đời cứ trôi một cách bình thường tự nhiên, ông sẽ nỗ lực phấn đấu lên chức giám đốc bán hàng. Tuy nhiên, một người bạn thân – Châu Tinh Trì (sau này cũng là diễn viên-đạo diễn nổi tiếng đất Hương Cảng) – không ngừng lôi kéo rủ rê thi vào lớp đào tạo diễn xuất của Đài TVB. Dù bị mẹ ngăn cản nhưng Lương vẫn thử thời vận.
Năm 1982, Lương Triều Vỹ đăng ký khóa 11 lớp đào tạo diễn xuất TVB. Ngay từ khi vừa vào học, ông đã được phân vào nhóm ngôi sao. Năm 1983, Lương Triều Vỹ cùng với Thang Chấn Nghiệp, Miêu Kiều Vỹ, Huỳnh Nhật Hoa và Lưu Đức Hoa được Thiệu Dật Phu – ông chủ đài TVB – đặt cho danh hiệu “Ngũ hổ tướng”.
Năm 1984, khi 22 tuổi, Lương Triều Vỹ đóng vai Vi Tiểu Bảo trong bộ phim truyền hình Lộc Đỉnh Ký, chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của tác giả Kim Dung. Bộ phim thành công ngoài sức tưởng tượng. Một năm sau, Lương Triều Vỹ hóa thân thành viên cảnh sát anh hùng trong Tân trát sư huynh tục tập. Ông tiếp tục đóng vai chính trong hàng loạt bộ phim truyền hình đình đám của TVB như Ỷ Thiên Đồ Long ký (1986), Song hùng kỳ hiệp (1988), Hiệp khách hành (1989). Năm 1987, Lương Triều Vỹ nhận Giải thưởng Điện ảnh Hong Kong (Kim Tượng) lần đầu tiên với vai phụ trong phim Nhân dân anh hùng. Sau bảy năm gắn bó với TVB, ông ngưng đóng phim truyền hình và từ năm 1990 chuyển sang điện ảnh.
Năm 1989, Lương Triều Vỹ đóng vai chính trong Bi tình thành thị (A City of Sadness) của đạo diễn Hầu Hiếu Hiền – bộ phim giành Sư tử vàng tại Liên hoan phim Venice lần thứ 46, từng được bầu chọn là tác phẩm vĩ đại nhất lịch sử điện ảnh Hoa ngữ. Bi tình thành thị đưa tên tuổi Lương Triều Vỹ vượt ra khỏi biên giới Hong Kong, vươn tầm châu lục và thế giới. Năm 1990, ông lần đầu tiên hợp tác với đạo diễn Vương Gia Vệ trong A Phi chính truyện (The True Story of Ah Fei). Năm 1992, Lương Triều Vỹ đóng vai chính cùng Châu Nhuận Phát trong Lạt thủ thần thám – tác phẩm do Ngô Vũ Sâm đạo diễn, được Taste of Cinema bình chọn là bộ phim hành động có cảnh đấu súng đẹp mắt nhất.
Năm 1994, Lương Triều Vỹ giành chiến thắng Nam diễn viên chính xuất sắc nhất tại Giải Kim Tượng lẫn Giải Kim Mã sau khi tham gia bộ phim Trùng Khánh Sâm Lâm (Chungking Express) của đạo diễn Vương Gia Vệ – bộ phim được xếp thứ 17 trong danh sách phim hay nhất mọi thời do tạp chí TIME bình chọn. Cũng trong năm 1994, ông tiếp tục hợp tác với Vương Gia Vệ trong Đông Tà, Tây Độc (Ashes of Time). Một năm sau, Lương Triều Vỹ góp mặt trong bộ phim Xích lô của đạo diễn Việt Nam Trần Anh Hùng, gặt hái thành công với giải Sư tử vàng cho phim hay nhất tại Liên hoan phim Venice lần thứ 52…
Năm 2000, Lương Triều Vỹ đóng cùng Trương Mạn Ngọc trong Tâm trạng khi yêu (In the mood of love; tựa tiếng Hoa là Hoa dạng niên hoa). Bộ phim tình cảm của đạo diễn Vương Gia Vệ trở thành tác phẩm hiếm hoi của điện ảnh châu Á gây tiếng vang thế giới, được BBC bình chọn là tác phẩm vĩ đại thứ hai của điện ảnh thế giới thế kỷ 21, xếp sau Mulholland Drive (2001). Với Tâm trạng khi yêu, Lương Triều Vỹ trở thành diễn viên Hong Kong đầu tiên nhận giải Nam diễn viên xuất sắc nhất tại Liên hoan phim Cannes.
Năm 2002, Lương Triều Vỹ tiếp tục cùng Trương Mạn Ngọc xuất hiện trong Anh hùng của đạo diễn Trương Nghệ Mưu. Cùng năm đó, Lương Triều Vỹ có thêm một vai diễn xuất sắc khi hóa thân thành tay cảnh sát chìm cài cắm vào băng xã hội đen trong Vô gian đạo. Chính nhờ tài diễn xuất tuyệt vời của ông cùng với Lưu Đức Hoa mà Vô gian đạo thành công vượt bậc (Vô gian đạo thậm chí được Hollywood mua kịch bản và dựng lại với tựa The Departed – một kiệt tác điện ảnh của đạo diễn Martin Scorsese với diễn xuất của dàn tài tử thượng thặng Leonardo DiCaprio, Matt Damon, Jack Nicholson, Mark Wahlberg, Martin Sheen, Alec Baldwin…)
Năm 2008, bộ phim Sắc, Giới mà Lương Triều Vỹ hợp tác cùng đạo diễn Lý An đoạt giải Sư tử vàng tại Liên hoan phim Venice lần thứ 64 và giành bảy giải quan trọng tại Kim Mã, trong đó có giải Nam diễn viên chính xuất sắc nhất cho ông. Hai năm 2008 và 2009, Lương Triều Vỹ đóng vai Chu Du trong phim sử thi hai phần Đại chiến Xích Bích của đạo diễn Ngô Vũ Sâm.
Năm 2013, Lương Triều Vỹ đóng vai võ sư Diệp Vấn trong Nhất đại tông sư của đạo diễn Vương Gia Vệ. Năm 2018, Lương Triều Vỹ chính thức rời công ty điện tử Trạch Đông của đạo diễn Vương Gia Vệ, kết thúc 20 năm hợp tác thành công. Cũng trong năm 2018, trả lời phỏng vấn tờ Sina, Lương Triều Vỹ chia sẻ rằng tuổi tác khiến ông ngày càng mệt mỏi và muốn rời xa phim trường…
Lương Triều Vỹ được biết đến là người kiệm lời, khiêm tốn, không ồn ào. Năm 2000, khi giành giải Nam diễn viên xuất sắc nhất tại Liên hoan phim Cannes, Lương Triều Vỹ trả lời báo chí: “Tất cả chỉ là nhờ may mắn thôi. Năm nay tôi may lắm, mà giải của tôi cũng không có cạnh tranh lớn.” Lương Triều Vỹ là một Phật tử thuần thành. Lễ cưới năm 2008 của vợ chồng Lương Triều Vỹ được cử hành theo nghi thức Phật giáo. Năm 2016, truyền thông nhà nước Trung Quốc đã chỉ trích ông cùng một số nhân vật nổi tiếng tham dự một sự kiện Phật giáo ở Đông Bắc Ấn Độ với các thành viên của Chính phủ lưu vong Tây Tạng.
