Ma trận tái xuất!

Sau 18 năm yên ắng với cuộc sống bình thường, nay cả Neo lẫn Trinity rủ nhau tái xuất không ngoài mục tiêu cũ là tiêu diệt cỗ máy ngấm ngầm thống trị cuộc sống con người.

Trong The Matrix Resurrections khởi chiếu ngày 22 Tháng Mười Hai 2021, khán giả gặp lại nhiều khuôn mặt quen thuộc. Ngoài Neo vẫn do Keanu Reeves diễn và Trinity tiếp tục được đảm nhận bởi nữ diễn viên kiêm người mẫu Canada Carrie-Anne Moss thì còn có Jada Pinkett Smith, Lambert Wilson từng xuất hiện trong ba phần trước. Tiếc là không còn Lawrence Fishburne trong vai Morpheus và Hugo Cheaving trong vai một sát thủ bất diệt. Thế chỗ của Fishburne là Yahya Abdul-Mateen Israel. Tuy nhiên, thành phần diễn viên nay hùng hậu hơn với sự tham gia của Yahya Abdul-Mateen II, Jessica Henwick, Jonathan Groff, Neil Patrick Harris, Priyanka Chopra Jonas và Christina Ricci. Ngoài ra có một sự thay đổi đáng kể khác là chỉ còn Lana Wachowski đạo diễn phim, thiếu người em Lilly Wachowski.

Như từ The Matrix buổi ban đầu trình chiếu năm 1999, lúc bình thường Neo không phải là Neo mà là Thomas Anderson, một lập trình viên kiêm hacker tài ba, hành nghề ở San Francisco. Lúc không bình thường thì anh mới là Neo, người được cho là “Kẻ duy nhất” có khả năng tiêu diệt Cỗ máy, kết thúc thời máy tính thống trị cuộc sống loài người. Trong phần bốn, Thomas đi làm và thấy trong đám đông người qua đường có một phụ nữ nhìn quen quen mà không nhớ là ai. Đó là nhân vật Tiffany do Carrie-Anne Moss thủ diễn. Cô nàng cũng ngờ ngợ chẳng biết mình đã có quen anh chàng cao to kia hay không.

Cả Keanu lẫn Carrie-Anne đều nói họ không hề do dự khi được mời tái nhập vai từng giúp họ trở thành những diễn viên được nhận biết rộng khắp thế giới. “Sau vài giây bị choáng thì tôi đã trả lời ngay là yes yes yes,” Carrie Anne kể. Còn Keanu nhớ, “Tôi đã hỏi ngay, chúng ta làm gì trong phim tiếp theo ấy?”. Làm gì ư? Trước nhất là Neo và Trinity cần phải được phục hồi sự sống vì họ đã chết trong phần ba! Mà để họ có đủ lực và đủ những tài nghệ khác để sử dụng khi cần thì Keanu và Carrie-Anne lại phải kiên nhẫn rèn luyện thể dục, phát triển cơ bắp, tập nhảy, chạy, nhào lộn… và tập những pha cận chiến ác liệt. Keanu kể rằng anh đã bị bầm dập, trật vai, xưng chân và nhiều chấn thương khác trong thời gian tập dợt tái nhập vai Neo.

Cần nhắc lại, The Matrix Revolutions (The Matrix III) từng thu được $43.1 triệu trong ngày công chiếu đầu tiên (thượng tuần Tháng Mười Một 2003). Sự kiện ra mắt The Matrix III là chiến dịch ra quân chưa từng có trong lịch sử Hollywood: Phim được trình chiếu cùng thời điểm tại 107 quốc gia, từ Mỹ, Canada, Trung Quốc, Nga đến Ðông Nam Á… Hai tập đầu The Matrix thu tổng cộng $1.9 tỉ và chỉ riêng tập hai (The Matrix Reloaded) đã thu hơn $1 tỉ (tính đến cuối Tháng Mười 2003), gồm tiền vé, videogame, CD nhạc phim (soundtrack) và các sản phẩm ăn theo. Videogame Enter The Matrix (vốn đầu tư $20 triệu) thu được $162 triệu (bán được 3.2 triệu bản với $50/bản). Bộ DVD The Animatrix – giải thích truyện phim và kỹ thuật dựng phim – cũng bán được 2.7 triệu bản với $25/bản. Trong khi đó, CD nhạc phim bán được 1.8 triệu bản, thu $37 triệu.

Trong hai tập đầu, Keanu Reeves được trả thù lao $30 triệu cộng thêm 7.5% doanh thu. Diễn viên đóng chung Laurence Fishburne được trả thù lao $15 triệu (hai tập đầu) và được hưởng 3.75% doanh thu. Khi chuẩn bị tung The Matrix (phần một) năm 1999, giới chủ đầu tư không ngờ phim có thể lập được thành tích kinh khủng như vậy. Ðược dàn dựng với $80 triệu, The Matrix (I) chỉ thu $28 triệu trong tuần công chiếu đầu tiên. Ðó là con số không đem lại hy vọng. Tuy nhiên, The Matrix (I) dần nhích lên ngưỡng $100 triệu rồi vọt lên $450 triệu. DVD The Matrix (I) – phát hành cùng năm (1999) – cũng trở thành DVD phim đầu tiên bán được hơn một triệu bản.

Những gì The Matrix đạt được đều nhờ anh em Larry và Andy Wachowski (sống tại Chicago). Không chỉ viết kịch bản, anh em Wachowski cũng đóng vai trò đạo diễn và diễn xuất. Trong hai tập đầu, anh em Wachowski mất 270 ngày quay tại Úc và Bắc California. Ngoài một xa lộ hơn 2.5 km được dựng tại California, nhóm làm phim còn thuê 3,600 diễn viên quần chúng và sử dụng dàn máy quay hiện đại nhất thời điểm đó. Sau đó, anh em Wachowski còn viết kịch bản cho videogame. Ngoài những con số doanh thu khổng lồ trên, còn phải kể đến tiền bản quyền cho quảng cáo ăn theo của ba hãng Heineken, Samsung và Coca-Cola…

Trở lại với phần bốn sắp ra mắt. Keanu năm nay đã 57 tuổi còn Carrie-Anne thì 54. Cả hai đều không còn trẻ và sung sức như khi thu hình cho The Matrix đầu tiên. Khi The Matrix mới trình làng cách nay hơn hai thập niên, công nghệ digital ứng dụng cho hình ảnh và trường đoạn cần “kỹ xảo điện ảnh” chưa phát triển như ngày nay nhưng lúc đó đã được xem là “cuộc cách mạng”. Nhật báo The New York Times từng chạy tít lớn “The Matrix đã làm thay đổi quy luật phim hành động thế nào?”. Còn nay, mọi thứ đã tăng tốc phát triển kinh khủng hơn nên The Matrix 4 phải thực sự là một cuộc “phục sinh” đúng như tựa của nó. Có điều là liệu nó có tiếp tục thu hút một lớp khán giả trẻ mới hay không khi mà hơn 20 năm đã qua và thế hệ khán giả ấy lại quen xem Keanu Reeves trong vai sát thủ lì lợm, kiệm lời John Wick?

*****