Lần đầu tiên trong lịch sử 55 năm của mình, Viện điện ảnh Hoa Kỳ (American Film Institute-AFI) đã trao bằng tiến sĩ danh dự (Doctorate of Fine Arts degree honoris causa) cho một diễn viên gốc Á: Nữ minh tinh người Malaysia gốc Hoa Dương Tử Quỳnh (Michelle Yeoh).
Hẳn là khán giả khắp năm châu còn nhớ Dương Tử Quỳnh từng thủ vai điệp viên người Hoa phụ lực với điệp viên 007 James Bond (diễn bởi Pierce Brosnan) trong Tomorrow never dies của đạo diễn Roger Spottiswood. Và chắc chắn không ai yêu thích điện ảnh mà quên những thước phim Dương Tử Quỳnh bay lượn, múa kiếm cùng Châu Nhuận Phát trong Ngọa hổ tàng long do ông Lý An người Đài Loan thực hiện. Rồi vai geisha kỳ cựu Mameha trong Hồi ký của nàng geisha thực hiện bởi đạo diễn tài danh Rob Marshal.
Với những phim lừng danh thế giới như thế, Dương Tử Quỳnh trở thành nghệ sĩ châu Á đầu tiên được tổ chức ngành nghề rất uy tín AFI tưởng thưởng vào ngày 13 Tháng Tám 2022 qua. Trong nhà hát TCL Chinese Thetare ở Hollywood, Chủ tịch AFI Bob Gazzale đã nhận xét rằng, “Với tài nghệ tuyệt vời của mình, Michelle Yeoh đã là nguồn cảm hứng cho thế giới! Bà đã khiến nhiều bạn trẻ quyết tâm bước vào nghề diễn viên điện ảnh, một nghề nhiều người tưởng chỉ có hào quang nhưng lại đòi hỏi rất nhiều công sức, hy sinh”. Vậy là nữ nghệ sĩ châu Á này nay ngang hàng, cùng câu lạc bộ với những tiến sĩ danh dự đã có nhiều đóng góp cho nghệ thuật thứ bảy trong đó có Clint Eastwood (Mỹ), Jodie Foster (Mỹ), Rita Moreno (Puerto Rico), Maya Angelou (nữ thi sĩ người Mỹ).
Dương Tử Quỳnh, thần tượng của năm
Trong bốn thập niên hành nghề diễn viên, Dương Tử Quỳnh đã góp mặt trong hơn 70 phim màn ảnh lớn và phim truyền hình. Ngoài bốn phim nêu trên, bà còn được ca khen với vai diễn trong Sunshine (phim khoa học giả tưởng, năm 2007 của đạo diễn Danny Boyle, diễn cùng Cillian Murphy, Mark Strong, Chris Evans…) và Crazy Rich Asians (từng gây xôn xao dư luận khi trình chiếu năm 2018) …
ĐẾN LIÊN HOAN PHIM QUỐC TẾ TORONTO
Với thành tích dài như thế thì không ngạc nhiên khi biết Dương Tử Quỳnh có tên trong danh sách Top 100 Nhân vật có tầm ảnh hưởng nhất thế giới năm 2022 theo bình chọn của tuần báo thời sự quốc tế TIME. Và càng không ngạc nhiên khi biết ban tổ chức Liên hoan phim quốc tế Toronto (TIFF) sắp khai mạc vào ngày 11 Tháng Chín tới đây cũng chọn Tiến sĩ danh dự Dương Tử Quỳnh để trao giải Groundbreake với vị trí như một trong những hình tượng tiên phong hàng đầu trong thế giới điện ảnh tạo niềm cảm hứng và niềm tin cho phái nữ.
Giải danh giá này là kết quả của sự hợp tác giữa nhãn thời trang hàng đầu Bulgari và TIFF, một trong những liên hoan phim quốc tế ngày càng có uy tín do luôn trao giải cho những phim có “mùi Oscar”. Những nghệ sĩ từng được giải Groundbreaker gồm có Jessica Chastain, Roger Deakins, Anthony Hopkins, Joaquin Phoenix, Taika Waititi, Chloe Zhao (Triệu Đình).
Sẵn nói đến giải Oscar của Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật điện ảnh Mỹ nên không thể quên rằng ở mùa Oscar 2023, Dương Tử Quỳnh cũng đã bắt đầu phát tỏa hương vị Oscar với vai diễn trong Everything Everywhere All at Once của Destin Daniel Cretton, một nghệ sĩ Mỹ gốc Hoa. Khởi chiếu hồi Tháng Ba 2022, đây là phim mới nhất có Dương Tử Quỳnh xuất hiện.
Chào đời tại Ipoh, Malaysia ngày 6 Tháng Tám 1962, hưởng nền giáo dục hàng đầu ở Anh (Trường Royal Academy of Dance), Dương Tử Quỳnh bước đầu thành danh với nghề diễn viên trong các xuất phẩm của điện ảnh Hong Kong hồi những năm 1990. Một loạt các phim hành động và võ thuật đã nhanh chóng đẩy cô lên thành ngôi sao hành động, từ Yes Madam năm 1985 qua Police Story 3: Super Cop (1992); The Heroic Trio (1993); Tai Chi Master (1993) và Wing Chun (1994).
Ba năm sau đó, người hâm mộ thế giới thấy ngôi sao hành động này ngồi trên chiếc môtô cùng Pierce Brosnan trong một sứ mạng của 007 James Bond. Thêm ba năm nữa thì Dương Tử Quỳnh đã ghi dấu với vai nữ chính trong Crouching Tiger, Hidden Dragon (Ngọa hổ tàng long). Và tiếp tục xuất hiện trong (phần 2) Crouching Tiger, Hidden Dragon: Sword of Destiny năm 2016.
Sau vài năm tạm rút vào hậu trường để chu toàn vai trò nhà sản xuất, Dương Tử Quỳnh trở lại màn ảnh và gặt hái thành công với những Memoirs of a Geisha; Sunshine; Crazy Rich Asians… và gần đây hơn là trong phần 2 của series Guardians of the Galaxy thực hiện bởi James Gunn. Tiếp theo đó là phim Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings của Destin Daniel Cretton. Cuối Tháng Mười 2022, Dương Tử Quỳnh có mặt trong một phim hứa hẹn thu hút người hâm mộ: The School for Good and Evil, chuyển thể từ tiểu thuyết khoa học giả tưởng của Soman Chainani phát hành năm 2013.
Thời điểm hiện tại, Dương Tử Quỳnh đang bận rộn với việc thu hình cho ba phim Avatar: The Way of Water; Avatar 3 và Avatar 4 dự kiến trình chiếu năm 2024. Thể loại phim này đã quá quen thuộc đối với Dương Tử Quỳnh – từ năm 2017 đến năm 2020, bà đã diễn xuất vai Captain Philippa Georgiou trong series Star Trek: Discovery của hãng Paramount+.
