Mừng sinh nhật 81 hồi cuối tháng đầu năm 2022, nam danh ca Mỹ Neil Leslie Diamond nay lại được chú ý, nhất là hàng chục triệu người đã mến mộ ông suốt mấy thập niên qua. Nhiều người mừng cho nghệ sĩ tài hoa này lại có được một thu nhập lớn khi việc sáng tác, đàn ca và du diễn không còn dễ dàng, thuận tiện như lúc còn trẻ.
Tin vui dành cho Neil Diamond được loan đi vào đúng ngày cuối Tháng Hai 2022: Universal Music Group (UMG) đã mua được toàn bộ catalog những ca khúc của Neil Diamond (thông qua Universal Music Publishing Group – UMPG) và cả bản quyền những ghi âm trong suốt sự nghiệp của ông. Mà catalog ca khúc và sự nghiệp của Neil Diamond thì phong phú lắm.
Có lẽ không sai khi nói rằng bất cứ ai thích nghe nhạc pop mà từng trưởng thành những năm 1970 trước đều yêu những bài ca trứ danh như Sweet Caroline, Red Red Wine, Solitary Man, Cracklin’ Rosie, Song Sung Blue, Love on the Rocks và đặc biệt là America. Không những thế, trong catalog của Neil “Kim Cương” còn có 110 ca khúc, một album và nhiều video thể dài chưa hề phát hành.
Neil Diamond có được bao nhiêu từ thương vụ trí tuệ này? Không bên nào tiết lộ con số cụ thể nên tin đồn càng râm ran nhiều hơn. Có thể là $450 triệu hay $350 triệu khi biết rằng mới hồi giữa Tháng Hai 2022, nam nghệ sĩ Sting, cựu cột trụ nhóm rock Anh The Police (họ tên thật là Gordon Sumner) đã bán catalog ca khúc của mình cho UMPG được trên $300 triệu. Mà bề dày tuổi nghề cùng với kho tàng ca khúc và uy danh của Neil Diamond thì chắc chắn phải sung mãn hơn nhiều. 50 năm qua, Neil Diamond đã bán được trên 130 triệu bản album, chưa tính đến các đĩa đơn.
Sự nghiệp cầm ca của Neil bắt đầu năm 1968 và đến năm 1972 thì sáng chói với loạt ca khúc pop trữ tình đi sâu vào trái tim khán thính giả, như Sweet Caroline, Holly Holy, Cracklin’ Rosie, Song Sung Blue. Neil cũng có nhiều bài đánh động niềm hãnh diện của người nghe khi hát về những thành phố, tiểu bang, chẳng hạn Kentucky Woman.
Nhạc của Neil Diamond dễ nghe, đầy ắp tình người nên được nhiều nam nữ nghệ sĩ tài danh khác trình bày lại, chẳng hạn như vua nhạc country Johnny Cash chơi lại Solitary Man; nam danh ca trữ tình Frank Sinatra thì hát Sweet Caroline; nhóm The Monkees náo động với I’m a believer. Qua thập niên 1980, nhóm UB40 trình bày lại Red Red Wine ở thể loại nhạc reggae Nam Mỹ; trong khi giọng ca thiên phú Andrea Bocelli hát Sara’ Settembre bằng tiếng Ý, tức bài September Morn của Neil Diamond. Rồi còn là Barbra Streisand hát lại tình ca buồn You Don’t Bring Me Flowers (hai người từng là bạn học của nhau tại trường Erasmus Hall High School tại Brooklyn, New York).
Nhắc đến New York thì nhớ rằng Neil Diamond là nghệ sĩ hiếm hoi đã rất sớm dám “chê” Los Angeles từ cái thời mà mọi nghệ sĩ âm nhạc, điện ảnh, kịch… đều đổ xô về thành phố này để xây dựng sự nghiệp. Đó là khi anh hát I am, I said, một ca khúc rất nổi vào năm 1971. Neil hát rằng Los Angeles thì hay lắm nhưng không phải là nhà của mình, người đã sinh ra và lớn lên ở New York (Well I’m New York City born and raised. But nowadays, I’m lost between two shores. L.A.’s fine, but it ain’t home, New York’s home, But it ain’t mine no more). Mấy năm sau đó mới rộ lên những ca khúc kiểu “trách cứ” “thành phố của những Thiên thần” và thậm chí cả tiểu bang vàng California, cụ thể là It never rains in Southern California của Albert Hammond; Goodbye Yellow Brick Road của Elton John và Hotel California của The Eagles.
Nhưng khi ấy, Neil Diamond lại bước đi xa hơn trước tất cả bằng cách trở về đàn hát về tình người, tình gia đình. Chẳng hạn với bài Morningside, một ca khúc thật trầm buồn mô tả người bố già cô đơn ngày ngày cặm cụi khắc vào cái bàn ăn làm bằng gỗ cứng hàng chữ FOR MY CHILDREN để tặng cho các con của ông. Nào ngờ, khi ông qua đời, có đứa con nào của ông thèm nhận cái bàn gỗ ấy về làm của đâu.
Neil có tài sáng tác thật tự nhiên, nhanh lẹ, nội dung đơn giản nhưng giá trị, cho nên không ngạc nhiên khi bạn xem phim màn ảnh lớn hoặc tivi cũng nghe được nhạc của ông. Đó là trong các phim The Simpsons, Friends, Mr. Robot; The Big Bang Theory; Donnie Brasco, Once Upon A Time In Hollywood và cả trong phim hình sự Pulp Fiction của đạo diễn Quentin Tarantino. Chưa kể là thấy ông hát và diễn trong The Jazz Singer hồi năm 1980.
Trong hành trình dài lâu cống hiến cho âm nhạc, Neil Diamond nhận được rất nhiều vinh danh, đáng kể nhất là Grammy 2018 Thành tựu trọn đời, một giải Quả cầu vàng, một Kennedy Center Honors năm 2011 và một ASCAP Film and Television Music Award. Niềm vinh dự lớn lao mà nghệ sĩ nào cũng ấp ủ có ngày được nhận thì Neil Diamond cũng đã có, đó là được ghi danh vào Songwriters Hall of Fame (năm 1984) và Rock & Roll Hall of Fame (năm 2011).
Vào mùa Hè 2022 tới đây, nhạc của Neil Diamond kể về cuộc đời của Neil Diamond, người Mỹ gốc Do Thái sinh ra và lớn lên ở Brooklyn, New York sẽ được đưa lên sân khấu, trong vở ca nhạc kịch Beautiful Noise, trước nhất tại thành phố Boston và sau đó là Broadway, New York.
