Ngày 29 Tháng Chín 2023, Netflix chính thức khai tử dịch vụ cho thuê phim dưới dạng DVD. Với tất cả những ai từng thuê hoặc mua DVD, đặc biệt sưu tập phim DVD, sự biến mất của DVD ít nhiều để lại chút hoài niệm.
Một nhà kho cách Disneyland vài phút, trong nhiều năm qua, là nhà máy phân phối DVD của Netflix. Từng là một hệ sinh thái (ecosystem) nhộn nhịp xử lý 1.2 triệu DVD mỗi tuần, với 50 nhân viên và tạo ra doanh thu hàng triệu đôla, giờ đây hệ sinh thái này chỉ còn lại sáu nhân viên để sàng lọc đĩa. Hoạt động này cũng sẽ chấm dứt vào Thứ Sáu 29 Tháng Chín 2023, khi Netflix chính thức đóng cửa dịch vụ DVD và chấm dứt việc gửi chiếc phong bì màu đỏ đặc trưng đến tận nhà những người đăng ký.
Khi Netflix bắt đầu gửi DVD qua bưu điện vào năm 1998, bộ phim đầu tiên được giao đến khách hàng là “Beetlejuice”. Lúc đó, không ai ở Hollywood nghĩ rằng Netflix có thể lật đổ toàn bộ ngành công nghiệp giải trí. Mọi thứ bắt đầu từ cuộc thảo luận giữa Reed Hastings và Marc Randolph, khi họ tìm cách tái tạo hoạt động kinh doanh cho thuê DVD, với một dịch vụ mà khách hàng khó có thể khước từ: Không có ngày đáo hạn, không có phí trễ hạn, không có giới hạn tiền thuê hàng tháng.
Vào thời kỳ hoàng kim, Netflix là khách hàng lớn thứ năm của Bưu điện Quốc gia Hoa Kỳ (Postal Service), vận hành 58 cơ sở vận chuyển và 128 địa điểm giao hàng, cho phép Netflix phục vụ 98.5% khách hàng với thời gian giao hàng trong một ngày (one-day delivery). Ngày nay, trước khi dịch vụ này thật sự được xóa sổ (ngày 29 Tháng Chín 2023), Netflix còn năm cơ sở như vậy – những cơ sở còn lại ở Fremont (California); Trenton (New Jersey); Dallas (Texas); và Duluth (Georgia), với doanh thu DVD đạt tổng cộng $60 triệu trong sáu tháng đầu năm 2023. Trong khi đó, doanh thu phát trực tuyến của Netflix tại thị trường Mỹ trong cùng kỳ đạt $6.5 tỷ.
Cho đến thời điểm hiện tại, dịch vụ gửi cái phong bì đỏ truyền thống với DVD phim bên trong vẫn chuyển khoảng 50,000 đĩa mỗi tuần với đủ thể loại phim, từ những phim phổ biến như “Avatar: The Way of Water” hoặc “The Fabelmans”; đến những phim ít người biết như bộ phim kinh dị “Place Vendôme” với diễn xuất của Catherine Deneuve năm 1998. Mỗi nhân viên tại cơ sở Anaheim đã làm việc cho công ty hơn một thập niên, có người lên tới 18 năm (100 người ở Netflix vẫn làm việc ở lĩnh vực kinh doanh DVD, mặc dù hầu hết sẽ sớm rời công ty).
Hoạt động kinh doanh DVD của Netflix vẫn phục vụ khoảng một triệu khách hàng, nhiều người trong số họ rất trung thành. The New York Times thuật: bà Bean Porter, 35 tuổi, sống ở St. Charles, Ill., đã đăng ký DVD và dịch vụ phát trực tuyến của Netflix từ năm 2015. Bà cho biết mình “rất đau buồn” vì sẽ không còn DVD. Vợ chồng bà xem ba hoặc bốn phim mỗi tuần và nhận thấy thư viện DVD của Netflix đa dạng hơn bất kỳ dịch vụ cho thuê nào khác. Bà thường tổ chức các buổi nấu ăn ở sân sau và mời hàng xóm xem phim trên màn hình ngoài trời… Netflix cho phép khách hàng giữ lại những DVD thuê cuối cùng của họ. Bà Porter dự định giữ lại “The Breakfast Club”, “Goonies” và “The Sound of Music”.
__________
Netflix được thành lập bởi Marc Randolph và Reed Hastings vào ngày 29 Tháng Tám 1997 tại California.
Lịch sử thành lập Netflix xuất hiện vào giai đoạn dot com. Đây là thời điểm các doanh nghiệp trực tuyến bán hàng thông qua tên miền dot com. Trong sự phấn khích với làn sóng cung cấp dịch vụ và hàng hóa qua internet, các công ty như Pets.com, WebVan và Kozmo.com đã huy động vốn từ các công ty đầu tư mạo hiểm. Tuy nhiên, do mô hình kinh doanh thiếu sót, dẫn đến thua lỗ, nhiều công ty đã đốt tiền ngay từ đầu. Bong bóng dot com nổ tan tành.
Tháng Chín 1999, Reed Hastings triển khai mô hình kinh doanh dựa trên đăng ký. Netflix, dù không có lãi cho đến giữa những năm 2000, vẫn sống sót sau bong bóng dot com. Công ty đã cung cấp DVD qua bưu điện và đưa danh mục của họ lên mạng. Sự độc đáo của Netflix chính là danh mục phim trên web. Thay vì ra cửa hàng ngoài góc đường để tìm phim, thì bây giờ khách hàng chỉ cần lên mạng và vào website Netflix. Điều này có nghĩa mọi người ở mọi nơi đều có thể truy cập vào toàn bộ thư viện mà Netflix sở hữu, thay vì bị giới hạn ở những tựa phim mà các cửa hàng gần nhất có.
Mô hình thuê bao đăng ký của Netlfix được củng cố vào Tháng Hai 2000 khi Netflix bắt đầu chương trình “Cho thuê phim không giới hạn” (Unlimited Movie Rental). Mô hình “Tất cả những gì bạn có thể xem” (‘All-You-Can-Watch’ subscription), với mức phí $19.95 mỗi tháng, cung cấp cho khách hàng dịch vụ cho thuê phim không giới hạn trong một tháng, nhận tối đa bốn DVD một lúc. Với mục tiêu duy trì lòng trung thành của người đăng ký, công ty cũng loại bỏ tất cả khoản phí râu ria, từ phí vận chuyển đến phí trễ hạn.
Netflix lên sàn chứng khoán (IPO) vào ngày 24 Tháng Ba 2002, thu về $82.5 triệu. Thời điểm đó, công ty không có lãi, lỗ $4 triệu trên doanh thu $30.5 triệu. Tuy nhiên, đây là một sự cải thiện đáng kể, so với con số lỗ $38.6 triệu của năm trước trên doanh thu $75.9 triệu. Netflix chỉ thật sự làm mưa làm gió khi ra mắt dịch vụ phát trực tuyến (streaming) vào Tháng Giêng 2007.
Vào thời điểm đó, dịch vụ phát trực tuyến chỉ dành cho những người có kết nối internet băng thông rộng, vốn chưa phổ biến. Người dùng phải có kết nối internet 1 mbps để có thể phát trực tuyến phim, và kết nối 3 mbps để xem phim trực tuyến chất lượng DVD. Những người đăng ký theo gói $17.99 có quyền truy cập vào 18 giờ nội dung phát trực tuyến. Việc phân phối video được thực hiện thông qua một applet trình duyệt đặc biệt mà người đăng ký sẽ phải cài đặt.
Netflix đầu tư rất mạnh vào hệ thống phần cứng để lưu và truyền tải phim. Năm 2008, Netflix cấp quyền truy cập vào tính năng phát video trực tuyến không giới hạn cho những người đăng ký gói lớn nhất của họ. Lúc đó, kho phim trực tuyến chỉ mới có khoảng 1,000 tựa phim; so với 70,000 tựa mà Netflix cung cấp trong hoạt động kinh doanh DVD theo đơn đặt hàng qua thư. Năm 2007 là lần đầu tiên trong lịch sử Netflix tạo ra doanh thu lên tới $1 tỷ.
Năm 2011, Netflix bắt đầu tung ra chiến lược tạo sự khác biệt so với các dịch vụ khác, khi chi ngân sách cho sản phẩm tự sản xuất (original movies), với bộ phim đầu tiên House of Cards ra mắt năm 2013. Netflix Originals trở thành một phần quan trọng của mô hình kinh doanh Netflix. Sáng kiến Netflix Originals giúp công ty ít phụ thuộc hơn vào các hãng phim và truyền hình, đồng thời giúp xây dựng lượng khán giả trung thành. Tháng Giêng 2016 Netflix ra mắt toàn cầu. Dịch vụ phát video trực tuyến của Netflix hiện truy cập được ở 190 quốc gia, trừ Trung Quốc.
