Zero Day, loạt phim mới của Đài Loan mô tả viễn cảnh cuộc xung đột với Trung Quốc, đang đặc biệt thu hút người xem không chỉ ở Đài Loan, mà cả bên ngoài thế giới, về một tương lai giả định đảo quốc này sẽ bị thống trị ra sao dưới thời chủ nghĩa cộng sản.
Những hình ảnh trong phim mô tả chân thực đường phố Đài Bắc vắng tanh và tiếng còi báo động về một cuộc không kích của Trung Cộng. Loạt phim Zero Day, như một lời thức tỉnh tất cả những người Đài Loan nào còn phân vân, lo sợ sức mạnh của Trung Quốc, cũng như đang mơ tưởng chính sách “một quốc gia hai chế độ” bình yên như Bắc Kinh hứa hẹn.
Đoạn trailer của Zero Day dài 17 phút vừa được phát hành lập tức gây ra cuộc tranh luận và lo lắng trên khắp Đài Loan. Mặc dù mối đe dọa xâm chiếm của Trung Quốc không thể đến trong thời gian ngắn, nhưng cho đến nay hầu như không có sự mô phỏng hay diễn đạt cụ thể nào trong văn hóa Đài Loan hiện đại về giả định này.
“Cảm giác thức tỉnh rằng chiến tranh sắp xảy ra là điều mà hầu hết mọi người ở các quốc gia hòa bình khó có thể hình dung. Ở Đài Loan, mọi người đều nghĩ về nó, nhưng hiếm khi nói về nó,” đạo diễn Lo Ging-zim nói với tờ Guardian tại studio của ông ở Đài Bắc. “Nhưng nếu chúng ta không làm cho nỗi sợ đó trở nên hữu hình, nếu chúng ta không biến nó thành kịch tính, chúng ta sẽ gặp khó khăn trong việc khiến mọi người bắt đầu đối thoại và nhận thức thực tế về nó.”
Cốt truyện bắt đầu với một máy bay chiến đấu Trung Quốc biến mất ở eo biển Đài Loan, và Trung Quốc sử dụng cuộc tìm kiếm như một cái cớ để ban hành lệnh phong tỏa quân sự. Tất cả những diễn biến được mô tả trong bảy ngày tiếp nối nhau, về việc phòng vệ suy yếu cho đến hệ thống tài chính sụp đổ, thông tin liên lạc bị cắt đứt, người ngoại quốc và người mang hai quốc tịch chạy trốn. Tin tức giả mạo và sự phá hoại của nhóm thứ năm (nhóm thân Trung Quốc và cũng là những thành phần được cài cắm) lan rộng, và Bắc Kinh hack vào màn hình công cộng ở Đài Loan, với một người dẫn chương trình tin tức Trung Quốc mặc áo khoác hồng tươi cười thúc giục người Đài Loan chấp nhận “sự thống nhất hòa bình của tổ quốc.”
Zero Day được nói là có mục đích – thổi bùng ngọn lửa trong người Đài Loan về nhu cầu, như đoạn giới thiệu đã nói, “bảo vệ chính ngôi nhà của mình, bảo vệ nơi chọn lựa để sinh tồn.”
Đoạn giới thiệu, hiện đã được xem hơn một triệu lần, nhanh chóng gây ra nhiều cảm xúc từ người Đài Loan. “Cuối cùng chúng ta cũng bắt đầu đối mặt với những vấn đề mà nhiều người Đài Loan không dám đối mặt trực diện,” một người bình luận trên trang YouTube của đoạn giới thiệu.
“Nó nặng nề vì điều nó có thể xảy ra,” một người khác nói. “Cần phải khuyến khích người dân Đài Loan có lòng dũng cảm để đối mặt với chiến tranh! Quá nhiều người không muốn đối mặt với thực tế. Cảm ơn vì những người làm phim đã bắn một phát súng lớn cảnh báo.”
Các chương trình talkshow trên truyền hình, các chuyên gia liên tục thảo luận về mối đe dọa thực sự của thông tin sai lệch, gián điệp và xâm nhập từ Trung Quốc, và những người ủng hộ chính phủ nước này, về cách các nỗ lực phá hoại có thể xâm nhập vào mạng lưới đền chùa hoặc phương tiện truyền thông của hòn đảo này.
Hiện trailer hay tin tức về loạt phim Zero Day đều bị kiểm duyệt chặt trên mạng xã hội Trung Quốc. Và dù người dân đại lục không được tự mình nhìn thấy hình ảnh của bộ phim này, nhưng nhà nước Bắc Kinh đã lên tiếng cáo buộc chính phủ Đài Loan “gieo rắc nỗi sợ hãi.”
Đạo diễn Lo hy vọng mọi người sẽ xem Zero Day vì có kịch bản tốt, nhưng cũng vì phim sẽ giúp đảo ngược một số sự vô cảm trong xã hội sau nhiều năm “chịu áp lực tinh thần từ Trung Quốc.”
“Khi nó được thể hiện trực quan, khi nó diễn ra ngay trên đường phố và đền thờ mà mọi người quen thuộc, mọi người sẽ có cảm xúc thực hơn và sẵn sàng đứng lên, làm nhiều hơn nữa… Theo cách này, sẽ có ít khả năng xảy ra chiến tranh hơn,” Lo nói.
Bộ phim có sự tham gia của 10 đạo diễn từng đoạt giải thưởng và dàn diễn viên bao gồm nam diễn viên người Nhật Issei Takahashi, nam diễn viên người Hong Kong-Đài Loan Chapman To, Kaiser Chuang và Ko I-chen, và Liên Vũ Hán.
Tất cả những người thực hiện Zero Day đều chấp nhận tính rủi ro chính trị trong hợp đồng tham gia phim. Đây là những hành động thực sự đặc biệt dũng cảm vì lúc này nhiều công ty và nghệ sĩ toàn cầu vẫn lo sợ mất ăn trong thị trường Trung Quốc, và đặc biệt trong toàn ngành biểu diễn đại lục. Các nghệ sĩ phải cam kết không được nói về các chủ đề chính trị hoặc chỉ trích Bắc Kinh. Thậm chí có hẳn phần xác nhận sẽ ủng hộ “nguyên tắc một Trung Quốc” của nước này, đặc biệt với tuyên bố chủ quyền đối với Đài Loan.
“Nếu họ muốn tiếp tục sự nghiệp, họ phải ký một hợp đồng hạn chế quyền được bày tỏ quan điểm của mình,” đạo diễn Lo nói. Ông tiết lộ một diễn viên nổi tiếng bày tỏ rất muốn tham gia dàn diễn viên của Zero Day, nhưng vì do còn thời gian ràng buộc lịch diễn ở trong đại lục, anh hỏi thăm rằng liệu việc sản xuất Zero Day có thể trì hoãn, cho đến khi hợp đồng chương trình trong đại lục của anh hết hạn được không, Lo kể.
Kịch bản của Zero Day không đơn giản là một bộ phim giả tưởng để giải trí. Những người làm phim tham khảo ý kiến của các chuyên gia trong và ngoài nước về các kịch bản và chiến thuật có khả năng xảy ra nhất của một cuộc tấn công của Trung Quốc, và được quân đội Đài Loan hỗ trợ quay phim trên tàu và trong các khu vực hạn chế. Đạo diễn cho biết quân đội không tài trợ hay tham gia ý kiến vào kịch bản.
Zero Day tập trung vào khoảng thời gian kéo dài nhiều tháng giữa cuộc bầu cử tổng thống và lễ nhậm chức. Bộ phim nhận được giúp đỡ, thông qua các kênh hỗ trợ sáng tạo và từ những người ủng hộ cá nhân bao gồm Robert Tsao, một tỷ phú công nghệ Đài Loan 77 tuổi, người chuyển hướng sang tổ chức tăng cường phòng thủ phi chính phủ của Đài Loan.
Năm 2022, Tsao cam kết một tỷ đôla Đài Loan tiền túi của mình để đào tạo dân quân và lính bắn tỉa. Ông nói với tờ Guardian rằng nửa sau của kế hoạch đó bị hủy bỏ do luật cấm súng nghiêm ngặt của Đài Loan. Chương trình chuyển sang đào tạo chủ yếu là sơ cứu, ứng phó thảm họa, phân tích tình báo nguồn mở và tự vệ, do nhóm phòng thủ dân sự Kuma Academy điều hành.
Tỷ phú Tsao cho biết một bộ phim như vậy đáng lẽ phải được thực hiện sớm hơn nhiều. Đối với ông, đó là một phần của cuộc chiến tranh nhận thức với Trung Quốc. “Chúng ta phải chiến đấu trở lại,” ông nói.
Chính phủ Đài Loan, đặc biệt là chính quyền trước đây của bà Thái Anh Văn, đã cố gắng cân bằng giữa việc gây ra đủ sự lo lắng để người dân ủng hộ các nỗ lực phòng thủ của chính phủ, với việc không khiến họ quá sợ hãi đến mức phải từ bỏ hoặc bỏ chạy.
Tsao thừa nhận rằng có nguy cơ những cảnh tượng ảm đạm và bạo lực trong Zero Day có thể phản tác dụng, và khuyến khích mọi người rời đi thay vì ở lại để bảo vệ Đài Loan, như thực tế đã từng xảy ra.
“Nhưng hầu hết người Đài Loan đều biết rằng nếu đất nước chúng tôi bị Đảng Cộng sản Trung Quốc tiếp quản, sẽ không ai còn có tương lai,” ông Tsao nói.
