Chỉ còn vài tuần nữa là đến Tết Nhâm Dần 2022. Cho dù buồn bã và chán ngán mấy do dư chấn COVID-19, bạn bè vẫn gửi nhau những link nhạc Xuân mời nghe cho quên đi những muộn phiền năm cũ.
Nhìn vào trang nhạc Zing MP3 đang được ưa chuộng tại Việt Nam hiện nay, thấy xuất hiện album Nhạc Xuân hay nhất mới cập nhật gồm 28 bài. Điểm qua bảng tuyển chọn, bất ngờ thấy họ chọn Con bướm Xuân của Hồ Quang Hiếu và Chúc Tết của Nguyễn Ngọc Thiện, hai ca khúc nhạc Hoa lời Việt, chỉ muốn với tay mở bài Chán nản của Văn Phụng nghe. Nhìn tiếp, may mắn thấy Xuân và Tuổi Trẻ của La Hối, thơ Thế Lữ, ca khúc xuất sắc có từ thập niên 1940 và Mùa Xuân Đầu Tiên của Văn Cao, ca khúc có số phận long đong như chính thân phận hẩm hiu của tác giả Tiến quân ca sau vụ Nhân Văn Giai phẩm hồi giữa thập niên 1950. Tác giả Quốc ca Việt Nam đã viết Mùa Xuân Đầu Tiên năm 1976, được đăng báo nhưng chính quyền ngấm ngầm không cho phép lưu hành. Mãi đến đầu thập niên 1990 khi Việt Nam bắt đầu giai đoạn đổi mới, người yêu nhạc mới được biết đến Mùa Xuân Đầu Tiên với nét nhạc u hoài theo tiết nhịp 6/8.
Ca khúc của các tác giả Nhạc vàng trước năm 1975 vẫn giữ được sức hấp dẫn đối với người yêu nhạc hôm nay, chiếm gần nửa bảng tuyển chọn với Câu Chuyện Đầu Năm của Hoài An, Xuân Họp Mặt của Văn Phụng, Xuân Đã Về và Cánh Thiệp Đầu Năm của Minh Kỳ, Đón Xuân và Ly Rượu Mừng của Phạm Đình Chương, Chuyện Ngày Cuối Năm của Song Ngọc, Mùa Xuân Đó Có Em của Anh Việt Thu, Xuân Đẹp Làm Sao và Đoản Ca Xuân của Thanh Sơn, Điệp Khúc Mùa Xuân của Quốc Dũng.
Những tác giả từng được hưởng nền giáo dục khai phóng của miền Nam góp mặt với Hoa Cỏ Mùa Xuân của Bảo Chấn, Mùa Xuân Ơi của Nguyễn Ngọc Thiện và Dịu Dàng Sắc Xuân của Nguyễn Nam. Những tác giả miền Bắc vào Nam, được đất Sài Gòn dung dưỡng và tạo được tên tuổi có Dương Thụ với Lắng Nghe Mùa Xuân Về và Thanh Tùng với Lời Tỏ Tình Mùa Xuân.
Những tác giả trẻ thế hệ 1970 đang được giới trẻ yêu mến có Đức Trí với Nắng Có Còn Xuân, Ngọc Châu với Chiều Xuân và Thì Thầm Mùa Xuân, Huy Tuấn với Khúc Giao Mùa, Anh Quân với Phút Giao Thừa Lặng Lẽ (viết chung với Huy Tuấn), Võ Hoài An với Bên Em Mùa Xuân, Quang Huy với Ngày Xuân Long Phụng Sum Vầy, Châu Đăng Khoa (trẻ) với Như Hoa Mùa Xuân.
Những ca khúc của nhóm tác giả này đã tạo nên thành công cho chương trình “Làn Sóng Xanh” hồi cuối thập niên 1990. Hội Âm nhạc và Đài phát thanh TP.HCM thường tự hào về chương trình “Làn Sóng Xanh” và cho rằng những ca khúc này đã đánh bại và thay thế các ca khúc Sài Gòn trong lòng dân chúng. Nhưng tất cả chỉ là ảo tưởng. Chỉ vài năm sau, nhạc Boléro âm thầm trỗi dậy, tiếp tục làm mê hoặc những người yêu nhạc thế hệ mới. Nhiều ca sĩ trẻ đã chọn nhạc Boléro làm điểm xuất phát.
Zing MP3 chưa đủ tầm của một tổ chức xếp hạng, phê bình âm nhạc, điều đó thể hiện rõ qua Album Nhạc Xuân hay nhất do họ tuyển chọn không thể hiện đầy đủ nét đẹp và sự phong phú của âm nhạc Việt Nam. Chắc chắn hai bài, Con Bướm Xuân và Chúc Tết không xứng đáng có mặt trong bảng tuyển chọn. Bên cạnh đó thiếu rất nhiều tên tuổi lớn, có thể kể:
Phạm Duy với Xuân Ca, Xuân trong tôi đã khơi trong một đêm vui. Một đêm, một đêm gối chăn phòng the đón cha mẹ về…
và Hoàng Trọng với Hoa Xuân, Vườn xuân hoa thắm muôn màu tươi phô tưng bừng. Từng đàn bướm dập dìu như chào mừng.
Album Nhạc Xuân hay nhất của Zing cho thấy sự eo sèo của sinh hoạt âm nhạc Việt Nam hôm nay. Sau hơn 46 năm, vẫn chưa có bài hát Việt nào sánh ngang tầm với ca khúc Nhạc vàng đã có từ sáu bảy chục năm trước. Giới showbiz Việt giờ chỉ giỏi khoe chuyện mèo chuột trên Facebook. Các nhà sản xuất cũng không sáng tạo điều gì mới. Họ chỉ tìm lại những bài hát xưa, phối remix đáp ứng cho thị hiếu của một bộ phận giới trẻ thời thượng.
Để tìm bài hát Mùa Xuân cho Sài Gòn hôm nay quả thật khó. Người Sài Gòn hôm nay cần mùa Xuân nào? Người Sài Gòn cần mùa Xuân yêu thương, đầm ấm bên gia đình. Trong khi một số cư dân Sài Gòn, Xuân này muốn về quê nhà vui Tết thì chính quyền địa phương không chào đón họ. Một số nơi như Thanh Hóa phát hành Thư Ngỏ vận động, khuyến cáo người dân đi làm ăn xa không về quê dịp Tết Nhâm Dần nếu không thực sự cần thiết!
Một hôm nhận được phone của người bạn ở California. Bạn nói: “Nhớ Sài Gòn quá, Tết này muốn trở về để nắm lấy bàn tay người thân, bạn bè nhưng chắc đành gác lại niềm nhớ.” Bạn giải thích thêm: Về Sài Gòn lúc này tốn kém nhiều vì những lý do không đâu. Giá vé tăng gần gấp ba lần, đã tiêm chủng đầy đủ nhưng vẫn lo ngại bị cách ly, rồi các chi phí “vô hình” khác nữa! Tất cả niềm nhớ ấy đành nén lại, gửi về Một chút quà cho quê hương như Việt Dzũng đã từng hát; và tạ lỗi với mọi người với ca khúc Xuân này con không về của Trịnh Lâm Ngân. Tôi nói với bạn: “Bạn yên tâm, mọi người sẽ hiểu”. Nhớ thương, bạn hãy gọi về cho gia đình, bạn bè nói lời ân cần, cầu nguyện cho nhau được bình an là quý rồi.
Nếu chọn bài Xuân cho Sài Gòn hôm nay, tôi chọn Xuân Họp Mặt của Văn Phụng, khúc Rondo hy vọng, Xuân đã về, xuân vẫn mơ màng trong nắng vàng, khắp chốn tiếng reo vang. Xuân đã về, xuân vẫn huy hoàng trong gió ngàn mừng đón xuân sang. Chúng ta hãy nâng phím đàn cùng hát ca, đón xuân sang. Mừng một ngày gần nhau, cùng mừng xuân mới.
