Không được ăn, uống hoặc thậm chí chạm vào bất kỳ gì khi đến Istanbul hôm nay (ngày 29-3-2022) để đàm phán với Nga – giới chức Ukraine cảnh báo. Đầu Tháng Ba 2022, sau cuộc đàm phán với Nga, nhà tài phiệt Roman Abramovich (đóng vai trò trung gian đàm phán) cùng một số viên chức đại diện Ukraine đã bị đầu độc – theo Wall Street Journal (28-3-2022).
Dù được xem là nhân vật thân cận với Tổng thống Nga Vladimir Putin và trở thành mục tiêu các lệnh trừng phạt của EU và Vương quốc Anh sau khi Nga xâm lược Ukraine nhưng Roman Abramovich đang đóng vai trò trung gian đàm phán. Hiện sức khỏe Roman Abramovich ổn nhưng chắc chắn ông đã bị đầu độc. Wall Street Journal cho biết, sau cuộc họp ngày 3 Tháng Ba ở Kyiv, Roman Abramovich cùng nhà lập pháp Ukraine Rustem Umerov và một nhà đàm phán khác đã bị những triệu chứng bất thường: Mắt đỏ, chảy nước mắt liên tục, đau buốt, da mặt và tay bong tróc… Trong vài giờ, Abramovich thậm chí bị mù và gặp khó khăn khi ăn uống. Chưa có thể kết luận chính xác ai đứng sau vụ đầu độc; tuy nhiên, nếu có bàn tay của Nga thì cũng chẳng lạ.
Theo điều tra của Bellingcat (tổ chức chuyên nghiên cứu về Nga được đánh giá là hàng đầu thế giới hiện nay), Roman Abramovich cùng hai nhà lập pháp Ukraine chỉ ăn chocolate và uống nước; và vài giờ sau thì những triệu chứng bất thường xuất hiện. Họ đến một căn hộ ở Kyiv vào đêm hôm đó sau khi cuộc đàm phán kết thúc và bắt đầu thấy mệt mỏi. Hôm sau, họ lái xe từ Kyiv đến Lviv, để sang Ba Lan và sau đó là Istanbul…
Nói về đầu độc thì Nga là tay tổ. Năm 2004, ứng cử viên tổng thống Ukraine thân phương Tây Viktor Yushchenko đã bị đầu độc khiến khuôn mặt bị biến dạng. Năm 2018, nhà chức trách Anh cho rằng tình báo Nga đã thực hiện vụ tấn công bằng chất độc thần kinh nhằm vào Sergei Skripal (một cựu sĩ quan quân đội Nga đào tẩu sang Vương quốc Anh) và con gái của ông ta là Yulia. Dù cả hai nạn nhân thoát chết nhưng một cảnh sát Anh đã nhập viện sau khi tiếp xúc với chất độc và một phụ nữ Anh sau đó tử vong sau khi vô tình tiếp xúc với chất độc.
Từ sau chiến dịch quân sự của Nga ngày 24 Tháng Hai 2022, tỷ phú Nga Roman Abramovich đã đứng ra làm trung gian đàm phán giữa Kyiv và Moscow. Abramovich đến Belarus vào cuối Tháng Hai, khi các cuộc đàm phán chính thức bắt đầu. Roman Abramovich đóng vai trò khá tích cực, có ý muốn lôi kéo một số người khác trong đó có cựu Thủ tướng Đức Gerhard Schröder, người gần gũi với Putin nhiều năm qua khi đóng vai trò cố vấn cho Tổng thống Nga. Nhiều nguồn tin cho biết, sau khi bị đầu độc, Roman Abramovich vẫn quyết định tiếp tục tham gia các cuộc đàm phán hòa bình. Trong tuần qua, Roman Abramovich đã đến Ba Lan và Ukraine rồi Istanbul vào Thứ Hai (28 Tháng Hai). Mẹ quá cố của Abramovich là người Ukraine.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã yêu cầu Tổng thống Joe Biden không áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Abramovich, vì nhân vật này không chỉ là thành viên tiểu ban đàm phán mà còn đang hỗ trợ các vấn đề nhân đạo, trong đó có việc sơ tán thường dân Ukraine khỏi thành phố Mariupol đang bị Nga bao vây.
Các tín hiệu về hy vọng chấm dứt chiến tranh Nga-Ukraine đã xuất hiện vào sáng Thứ Ba 29 Tháng Ba khi một quan chức Nga cho biết Moscow sẽ “giảm bớt hành động quân sự” ở phía Bắc Ukraine, gần Kyiv và Chernihiv. Có vẻ như Nga đã quá đuối và tuyệt vọng trong chiến dịch quân sự nhằm lật đổ Volodymyr Zelensky. Hơn một tháng tiến hành “chiến dịch đặc biệt”, Nga đã mất ít nhất bảy viên tướng với những tổn thất quân sự nhanh và nặng nề chưa từng đối với bất kỳ cuộc chiến nào kể từ sau Thế chiến thứ hai trên thế giới.
____________
Ukraine tung ra danh sách điệp viên Nga
Hôm qua (28-3-2022), Ukraine đã công bố danh tính 620 điệp viên Nga. Giới chức Ukraine cáo buộc rằng những điệp viên này có liên quan đến hoạt động “tội phạm” ở châu Âu. Danh sách cung cấp thông tin chi tiết với ngày và nơi sinh, số hộ chiếu, “địa chỉ đăng ký”; và trong một số trường hợp, cả biển số xe hơi và thông tin chi tiết về tài chính của 620 điệp viên. Đây là một đòn rất nặng đánh vào Moscow. Giới chức Ukraine không tiết lộ làm thế nào họ có được danh sách. Tuy nhiên, Aric Toler, nhà nghiên cứu của trang web điều tra Bellingcat, cho biết một số dữ liệu dựa trên các vụ rò rỉ thông tin tình báo của Nga trước đây.
Tuần trước, Nga đã tiến hành chiến dịch săn lùng “gián điệp phương Tây” “nằm vùng” trong hàng ngũ FSB (Cơ quan tình báo Nga). Đầu Tháng Ba, một viên chức FSB nói rằng FSB chẳng biết mô tê gì về kế hoạch xâm lược Ukraine, và rằng chiến dịch quân sự tấn công Ukraine là một “thất bại toàn diện” chẳng khác gì sự sụp đổ của Đức Quốc xã. Tờ The Telegraph cho biết, Vladimir Putin đã quản thúc một số nhân vật cấp cao FSB, sau khi kế hoạch chi tiết xâm lược Ukraine của Nga bị rò rỉ và đến tay tình báo phương Tây.
Không chỉ nội địa, tình báo Nga còn hoạt động rất mạnh ở châu Âu. Năm ngoái, một cựu lãnh đạo MI6 cảnh báo rằng chỉ có “10%” hoạt động của Nga ở châu Âu được phát hiện. John Sawers, sếp Cơ quan tình báo Anh MI6 từ năm 2009 đến năm 2014, cho biết: “Chúng tôi nhận thấy mức độ hoạt động tình báo của Nga trên khắp châu Âu. Chúng tôi có thể chỉ biết 10% những gì họ đang làm”…
Putin đang trong cơn hoảng loạn và chẳng tin ai. Vladimir Putin tin rằng tình báo lẫn quân đội đang có nhiều kẻ phản phé. Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu đã biến mất khỏi công chúng suốt hai tuần kể từ ngày 11 Tháng Ba dẫn đến những đồn đoán Shoigu bị thanh trừng. Shoigu chỉ xuất hiện trở lại gần đây trong cuộc họp Zoom cùng Hội đồng An ninh Nga và giới chức quân đội Nga giải thích rằng Sergei Shoigu “có quá nhiều lo toan”.
_________
