Trung Quốc đang mở rộng các cuộc tập trận quân sự đầy đe dọa xung quanh Đài Loan sau khi đợt thao diễn bốn ngày đã kết thúc vào hôm qua Chủ Nhật 7 Tháng Tám, đã làm gián đoạn giao thông hàng hải và hàng không, đồng thời làm gia tăng đáng kể khả năng xảy ra xung đột ở một khu vực quan trọng đối với thương mại toàn cầu.
Hãng tin AP cho biết, Bộ Tư lệnh Quân khu Miền Đông của Trung Quốc hôm thứ Hai 8 Tháng Tám ra thông báo kéo dài thêm cuộc tập trận khoảng một tháng, và mở rộng để bao gồm các hoạt động nhắm đối phó với sự hỗ trợ của Hoa Kỳ trong trường hợp Trung Quốc xâm lược Đài Loan. Thông báo cho biết quân đội nước này “tiếp tục huấn luyện phối hợp trong điều kiện chiến tranh thực tế”, tập trung vào chiến tranh chống tàu ngầm và các cuộc tấn công hải quân, đồng thời có nhiều tàu khu trục và máy bay chiến đấu tham gia.
Trung Quốc tuyên bố Đài Loan là lãnh thổ của riêng mình và nhà lãnh đạo Tập Cận Bình đã tập trung thâu tóm Đài Loan, bằng vũ lực nếu cần thiết. Bắc Kinh coi các chuyến thăm Đài Loan của các quan chức nước ngoài là công nhận chủ quyền của nước này và do vậy đã phản ứng mạnh mẽ với chuyến thăm của Chủ tịch Hạ Viện Hoa Kỳ Nancy Pelosi trong tuần trước.
Quân đội Trung Quốc nói các cuộc tập trận cuối tuần qua, bao gồm các cuộc tấn công bằng tên lửa, máy bay chiến đấu và di chuyển qua đường trung tuyến của eo biển Đài Loan chia đôi hai bên, là một phản ứng đối với chuyến thăm của bà Pelosi.
Ông Tập đang tìm kiếm nhiệm kỳ lãnh đạo đảng Cộng sản Trung Quốc thứ ba vào cuối năm nay. Quyền kiểm soát của ông đối với các lực lượng vũ trang và những gì ông đã xác định là “lợi ích cốt lõi” của Trung Quốc – bao gồm Đài Loan, Biển Đông, các đối thủ lịch sử Nhật Bản và Ấn Độ – là chìa khóa để duy trì tư tưởng về chủ nghĩa dân tộc của ông.
Trung Quốc đã phớt lờ những lời kêu gọi xoa dịu căng thẳng và không tỏ dấu hiệu sẽ chấm dứt những hoạt động dẫn đến một cuộc phong tỏa đảo Đài Loan.
Hôm thứ Hai, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Vương Văn Bân (Wang Wenbin) nói Trung Quốc sẽ “kiên quyết bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, kiên quyết ngăn chặn Hoa Kỳ kiềm chế Trung Quốc trong vấn đề Đài Loan và kiên quyết phá bỏ ảo tưởng dựa vào Hoa Kỳ để giành độc lập của chính quyền Đài Loan”.
Khi được yêu cầu nhận xét về phản ứng của Trung Quốc đối với chuyến thăm của bà Pelosi, Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden nói: “Tôi không lo lắng, nhưng tôi lo ngại họ đang làm nhiều chuyện như hiện nay. Nhưng tôi không nghĩ rằng họ sẽ làm được gì nhiều hơn những gì họ đang làm.”
Cho đến nay, Hoa Kỳ có vẻ như án binh bất động. Các chiến hạm của Hoa Kỳ đang ở gần vùng biển Đài Loan hầu như chỉ quan sát, theo dõi và cố tránh va chạm. Nhưng hành động leo thang của Trung Quốc đang gây áp lực nặng nề, đòi Hoa Kỳ phải có thái độ. “Nếu Mỹ không làm điều gì đó về mặt quân sự để đẩy lùi Trung Quốc ở eo biển Đài Loan và thiết lập lại lằn ranh đỏ đáng tin cậy, thì sẽ rất tệ! Thành thật mà nói, không ai trong khu vực sẽ tin vào các cam kết của Hoa Kỳ nữa”, một quan sát viên từ Việt Nam nhận xét.
Bộ Quốc phòng Đài Loan hôm Chủ Nhật cho biết họ đã phát hiện tổng cộng 66 máy bay và 14 tàu chiến Trung Quốc đang tiến hành các cuộc tập trận hải quân và không quân. Đài Loan đã phản ứng bằng cách đặt quân đội trong tình trạng báo động và điều động tàu chiến, máy bay và các tài sản khác để giám sát hoạt động quân sự của Trung Quốc mà họ cho là “mô phỏng các cuộc tấn công vào đảo Đài Loan và tàu của chúng tôi trên biển”.
Trong khi đó, hãng thông tấn chính thức của Đài Loan đưa tin rằng quân đội Đài Loan sẽ thực hiện các cuộc tập trận pháo binh bắn đạn thật ở phía nam quận Bình Đông vào thứ Ba và thứ Năm, để đáp trả các cuộc tập trận của Trung Quốc. Các cuộc tập trận của Đài Loan sẽ bao gồm các tay súng bắn tỉa, xe chiến đấu, xe bọc thép cũng như trực thăng tấn công, báo cáo trích dẫn một nguồn tin giấu tên.
Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn (Tsai Ing-wen) đã kêu gọi cộng đồng quốc tế “ủng hộ Đài Loan dân chủ” và “ngăn chặn mọi leo thang tình hình an ninh khu vực”. Nhóm bảy quốc gia công nghiệp phát triển G7 cũng đã chỉ trích hành động của Trung Quốc, khiến Bắc Kinh phải hủy cuộc họp giữa Bộ trưởng Ngoại giao Vương Nghị và người đồng cấp Nhật Bản, Yoshimasa Hayashi.
Ngoài việc tập trận quy mô lớn đe dọa Đài Loan, Trung Quốc còn cắt đứt các liên lạc cấp cao về quốc phòng và khí hậu với Mỹ.
Tại Washington, đại sứ Đài Loan Tiêu Bích Cầm (Bi-khim Hsiao) nói rằng Trung Quốc không có lý do gì để quá tức giận với chuyến thăm của bà Pelosi, theo truyền thống lâu đời của các nhà lập pháp Mỹ đến thăm Đài Loan. “Bạn biết đấy, chúng tôi đã sống dưới sự đe dọa từ Trung Quốc trong nhiều thập niên. Nếu bạn bị một đứa trẻ bắt nạt ở trường, bạn không thể không đi học. Bạn cố gắng tìm cách đối phó với kẻ bắt nạt”, bà Tiêu nói trên đài CBS News hôm Chủ Nhật.
Colin Kahl, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ, nói với các phóng viên hôm thứ Hai rằng phản ứng của Bắc Kinh với chuyến thăm của bà Pelosi là một “cuộc khủng hoảng được chế tạo”, lưu ý rằng chính sách của Hoa Kỳ đối với Đài Loan và Trung Quốc vẫn không thay đổi và Quốc hội là một cơ quan độc lập của chính phủ. “Rõ ràng CHND Trung Hoa đang cố gắng cưỡng bức Đài Loan, rõ ràng là họ đang cố gắng cưỡng bức cộng đồng quốc tế. Và tất cả những gì tôi nói là, chúng tôi sẽ không mắc bẫy và họ sẽ không thành công,” ông nói.
Các lực lượng của Hoa Kỳ trong khu vực sẽ tiếp tục hoạt động, bay và đi thuyền qua bất cứ nơi nào được luật pháp quốc tế cho phép, bao gồm cả eo biển Đài Loan, ông Kahl nhấn mạnh.
Trong chuyến thăm tới Myanmar, nơi chính phủ quân sự do Trung Quốc hậu thuẫn đã làm cuộc đảo chính Tháng Hai 2021 và đẩy đất nước vào cuộc nội chiến, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị cho biết Washington đang “tận dụng cơ hội để gia tăng triển khai quân sự trong khu vực, [các nước trong khu vực] phải cảnh giác cao độ và kiên quyết tẩy chay [Hoa Kỳ]” “Lập trường kiên định của Trung Quốc” là nhằm “nghiêm túc bảo vệ hòa bình trên eo biển Đài Loan và sự ổn định trong khu vực”, Vương được Tân Hoa xã dẫn lời cho biết.
Đọc thêm: