Giúp việc nhà là nghề không bao giờ sợ thiếu việc ở Sài Gòn. Thế nên, nhiều lao động Philippines đã sang Việt Nam giúp việc nhà và thu nhập của họ xấp xỉ từ $50 một giờ và trên dưới $1,000/tháng.
Trong khi đó, giúp việc nhà người Việt (phụ nữ độ tuổi U50-U60) chỉ kiếm được 60,000 – 80,000 đồng/giờ ($2.5-$3.4) hoặc 7 – 8 triệu đồng/tháng ($297 – $340) khi ăn ở tại nhà chủ.
Trước kia, người Philippines thường chỉ giúp việc nhà cho gia chủ ngoại quốc sinh sống ở Sài Gòn, nhưng giờ họ không kén chọn nữa vì nhiều nhà giàu Việt Nam đã tranh nhau chọn họ.
Thống kê từ Dân Trí ngày 9 Tháng Năm 2023 cho biết mỗi năm, dân Sài Gòn cần khoảng 10,000 người giúp việc toàn thời gian và khoảng 40,000 người giúp việc theo giờ.
Phường Thảo Điền, quận 2 (nay thuộc TP.Thủ Đức, Sài Gòn) có nhiều biệt thự của nhà giàu Việt lẫn ngoại quốc, nơi đầy đủ mọi dịch vụ và tiện ích hệt một thành phố thu nhỏ, giống Phú Mỹ Hưng bên quận 7.
Cả Thảo Điền và Phú Mỹ Hưng đều có xóm trọ Osin ngoại (người Việt thường dùng tên Osin, một nhân vật trong phim Nhật Bản để gọi người giúp việc), nơi trú ngụ của người giúp việc ngoại, đa số đến từ Philippines.
Cả Dân Trí ngày 9 Tháng Năm lẫn VnExpress ngày 18 Tháng Năm 2023 đều kể câu chuyện về Caren, một phụ nữ 43 tuổi người Philippines, đã sang Việt Nam tám năm để giúp việc nhà. Hai năm đầu Caren làm cho một gia chủ ngoại quốc, còn sáu năm nay Caren giúp việc cho nhà giàu Việt, bà thuê nhà ở chung với ba bạn đồng hương ở Thảo Điền chứ không ở lại nhà chủ.
Lương tháng của Caren hơn 20 triệu đồng/tháng, trừ chi phí sinh hoạt bà cũng gửi được $500 về quê nhà cho chồng con.
Mỗi ngày của Caren bắt đầu từ 5 giờ sáng, bà đi bộ 300m từ nhà trọ sang nhà chủ để chuẩn bị bữa sáng và cho đứa trẻ ba tuổi, con của chủ nhà đi học, sau đó về dọn dẹp nhà cửa, không bao gồm việc nấu ăn, vì gia chủ người Việt muốn tự nấu cho hợp khẩu vị.
Thế nhưng ngoài việc đưa đón, giám sát đứa nhỏ ba tuổi, Caren còn là gia sư cho em bé như dạy tiếng Anh, hướng dẫn các kỹ năng sống như bảo vệ, chăm sóc cơ thể, những phép lịch sự tối thiểu và kèm bé học.
Buổi tối trước khi bé đi ngủ, Caren còn phải đọc sách hoặc truyện tiếng Anh cho bé. Cuối tuần, bà đưa đứa trẻ đến khu vui chơi để giải trí.
Theo Caren, lương giúp việc ở Việt Nam thấp hơn ở Philippines nhưng chủ người Việt không khe khắc, có tháng bà làm không đủ ngày, họ vẫn trả đủ lương, cộng thêm giá sinh hoạt ở Sài Gòn rẻ hơn Philippines nên bà dành dụm được nhiều hơn.
Còn bà Rosemarie (59 tuổi) cũng người Philippines, cho biết trước khi sang Việt Nam, bà phải tham gia một khóa đào tạo gần một năm chuyên về giúp việc nhà, chăm sóc người già, em bé, học các kỹ năng như sơ cứu, cứu hỏa.
Rosemarie kể năm 2011 chồng bà mất nên bà sang Việt Nam vì lời rủ rê của một người họ hàng. Lúc đầu, bà làm trợ giảng tại một trung tâm Anh ngữ ở quận 7, lương $300/tháng, quá thấp nên bà chuyển sang làm nanny, bảo mẫu cho các gia đình. Hiện nay, Rosemarie đang giúp việc cho một gia đình Việt Nam ở phường Thảo Điền, lương 15 triệu đồng/tháng ($638/tháng).
Còn trước đó, bà trông trẻ cho những gia đình người ngoại quốc sinh sống ở Việt Nam, với mức thu nhập trên 20 triệu – 30 triệu đồng/tháng (trên $1,000/tháng). Điều tuyệt vời nhất là gia chủ luôn xem bà như thành viên trong gia đình.
Gia đình gia chủ bà nhớ nhất là người Hà Lan, bà làm việc cho họ 5 năm và khi về nước họ còn rửa hình gia đình để tặng bà. Khác với Caren, bà Rosemarie thích phục vụ gia đình người phương Tây hơn các gia đình Việt vì họ luôn dạy dỗ con cái tự lập.
Ngay cả khi đứa trẻ bà trông bị té ngã, chảy máu, cha mẹ đứa trẻ vẫn bảo không sao, bé không cần sự giúp đỡ.
Một trong những trải nghiệm không tốt với Rosemarie là năm 2016, khi bà đi cùng gia chủ sang Singapore và chỉ vì một chuyện không vừa ý, cô chủ trẻ đã quát mắng người giúp việc lớn tuổi giữa phi trường khiến bà nhận ra khoảng cách chủ-tớ, bà đã nghỉ việc và tìm gia đình khác.
Hàng xóm của xóm trọ Osin ngoại, ông Nguyễn Thanh Nhật (35 tuổi), cho VnExpress biết khoảng 5 năm trở lại đây số người ngoại quốc sang Việt Nam giúp việc nhà ngày càng đông, hiện tại xóm trọ có khoảng 20 người, thuộc nhiều quốc tịch, nhưng đông nhất là Philippines.
Ông Trần Phương Nam, phó chủ tịch phường Thảo Điền, cho biết trên địa bàn hiện có hơn 8,600 người ngoại quốc sinh sống, thuộc 109 quốc gia và vùng lãnh thổ.
Trong đó, người có quốc tịch Philippines là 376. Tất cả đều đăng ký tạm trú và có giấy phép lao động hợp pháp, trong số đó có 84 người đăng ký giúp việc nhà toàn thời gian.
Chia sẻ với VnExpress về lý do tại sao thuê người giúp việc Philippines, bà Trần Thanh Phương (30 tuổi, ngụ phường Thảo Điền) cho biết trước đây từng thuê người Việt giúp việc, nhưng khi bà sanh con, người giúp việc này đặt ra nhiều yêu cầu ngoài thỏa thuận khiến bà khó chịu phải cho nghỉ.
Nhiều lần người giúp việc nghỉ ngang, bà phải tìm thuê người qua công ty môi giới và tốn phí dịch vụ một triệu đồng để họ giới thiệu người khác, khiến bà nản, tìm thuê người Philippines.
Theo bà Phương, người giúp việc Philippines rất tự giác trong công việc, không bao giờ phải để chủ nhắc. Họ còn chủ động làm những việc không phải bổn phận của mình như phân loại đồ trước khi giặt; trước khi ủi; kỹ lưỡng chăm sóc từ đồ nội y đến drap – vỏ gối – mền của chủ.
Điều hài lòng nhất đối với bà Phương là họ luôn làm hết việc chứ không làm hết giờ và không bao giờ buôn chuyện của chủ nhà với người bên ngoài.
Hơn thế nữa, lợi thế lớn nhất của người Philippines là họ giỏi tiếng Anh, có thể dạy giao tiếp cho trẻ em từ sớm, đỡ được khoản thuê người dạy tiếng Anh cho trẻ.
Bà Nguyễn Thu Trang (35 tuổi, ngụ khu Phú Mỹ Hưng, quận 7) cũng phàn nàn về người giúp việc nội. Bà nói các Osin người Việt được các trung tâm giới thiệu thường không chăm chỉ, lại dễ dàng bỏ việc vì nghĩ mình có thể quay lại trung tâm tiếp tục kiếm việc khác.
Hiện Trang đang thuê một giúp việc người Philippines với mức lương 20 triệu đồng/tháng ($851) mà bà cảm thấy rất hài lòng, vì người này không chỉ quán xuyến giỏi việc nhà, nấu ăn ngon, chăm sóc trẻ chu đáo kiêm gia sư dạy tiếng Anh, mà còn biết sơ cứu và lái xe hơi.
Bà Trang kể người giúp việc Philippines của bà chỉ làm hai – ba tiếng một ngày là xong hết việc trong nhà, cái gì không biết, họ sẽ chủ động lên mạng tìm thông tin.
Xu hướng thuê Osin ngoại của nhà giàu Việt không phải mới đây mà đã có từ hơn 10 năm trước, lúc đầu chỉ là vài gia đình thương gia Việt từng sinh sống ở ngoại quốc mới thuê họ, sau tiếng lành của người giúp việc ngoại đồn xa, nhà giàu Việt thuê người giúp việc Philippines, Malaysia… ngày càng nhiều.
Ở Hà Nội, ngoài người Philippines, có công ty còn cung cấp cả người giúp việc Kenya, Ghana, Mozambique….nhưng nhu cầu tuyển người Philippines làm bảo mẫu hay quản gia vẫn cao nhất.
Nghề giúp việc nhà của người Philippines đã có tiếng trên thế giới và Singapore là quốc gia sử dụng người giúp việc nhà Philippines đông nhất. Cái gì thế giới giàu có sử dụng thì nhà giàu Việt Nam cũng sử dụng.
Chỉ đáng buồn cho lao động Việt Nam là ngay cả nghề giúp việc nhà cũng không chuyên nghiệp nổi, bị nhà giàu Việt chê.
