Cựu Thủ tướng Ý Silvio Berlusconi đã qua đời hôm 12 Tháng Sáu 2023, để lại một tài sản khổng lồ cho năm người con của ông. Ngay từ đầu thập niên 1990, những người này đã bước vào đế chế do cha mình lập ra. Và họ đã trưởng thành trong đế chế ấy…
ĐẾ CHẾ BERLUSCONI
Marina Berlusconi và Pier Silvio Berlusconi, hai chị em sinh ra từ người vợ thứ nhất, nay đã 57 và 54 tuổi. Chị cả Marina đã ngồi ghế chủ tịch tập đoàn Fininvest gần hai thập niên. Fininvest, do ông Silvio Berlusconi lập ra năm 1975, nay có doanh số 3.8 tỷ euro/năm, thuê dụng 20,000 nhân viên. Ngoài ra, bà chủ tịch này còn nắm quyền điều hành nhà xuất bản Mondadori. Em trai của bà, Pier Berlusconi, là nhân vật số một của Mediaset, một tập đoàn thính thị tư nhân số một tại Ý với hơn chục đài truyền hình phát sóng miễn phí cho bất cứ ai muốn xem mà chẳng hề phải đóng đồng xu nào.
Sau những ngày tang chế với đỉnh điểm là thánh lễ an táng rất trang trọng tưởng dành cho các bậc vua chúa diễn ra trong Duomo Di Milano, ngôi đại thánh đường tuyệt đẹp nổi tiếng thế giới, thì người dân Ý tiếp tục lên cơn sốt khi biết nội dung di chúc mà Silvio Berlusconi đã soạn. Nhân vật chủ sở hữu khối tài sản lớn thứ ba toàn nước Ý – theo tạp chí kinh tế Forbes – để lại cho năm người con của mình một tài sản trị giá hơn 6.2 tỷ euro. Gồm bất động sản trên đất liền, du thuyền hạng sang, các tác phẩm nghệ thuật quý giá và rất nhiều cổ phần tập đoàn Fininvest.
Năm người con của ông thuộc hai nhánh. Nhánh thứ nhất gồm Marina và Pier Silvio, sinh ra bởi vợ thứ nhất là bà Carla Elvira Dall’Oglio. Nhánh thứ hai gồm Barbara, Eleonora và Luigi (39, 37 và 34 tuổi), đều chào đời tại Thụy Sĩ người vợ thứ hai, nữ diễn viên Veronica Lario. Với người vợ thứ nhất, ông Silvio Berlusconi từ một doanh nhân trẻ tiến thân trên đường thành công lớn; còn với người vợ thứ hai, ông đã thành danh và nắm trong tay uy lực đến độ có khả năng gây biến động đến cuộc sống chính trị thường nhật ở đất nước Ý.
Hiện tại, người ta vẫn chưa biết từng người con sẽ nhận thế nào và bao nhiêu khi mà cuộc họp các luật sư của họ chưa đến hồi kết thúc nhưng trước mắt ai cũng rõ một việc: Chìa khóa mở vào Fininvest đã được trao cho hai người con lớn. Theo quyết định của người bố đã khuất, chị Marina và em trai Pier Silvio nắm 53% cổ phần vốn Fininvest. Ngoài trách nhiệm quản lý và kiểm soát Mediaset và Mondadori, họ còn được 30% vốn của Banca Mediolanum, thuộc top 10 ngân hàng uy tín và an toàn nhất châu Âu; rồi còn là quyền lợi từ câu lạc bộ bóng đá Monza, nhà hát Manzoni ở Milan.
Theo những người có hiểu biết về đế chế Berlusconi thì mọi chuyện liên quan việc chia gia tài sẽ diễn ra suôn sẻ, không có tranh chấp gây scandal ồn ào, như từng và còn đang diễn ra với một số nhân vật nổi tiếng thế giới chẳng hạn như nam danh ca Pháp Johnny Hallyday. Vì ba người con thuộc nhánh hai của đại gia đình Berlusconi lâu nay rất thầm lặng, chấp nhận mọi việc mà người bố đề ra. Hiện thời Barbara đã rút ra khỏi CLB AC Milan; Eleonora ra khỏi hiệp hội thiện nguyện và Luigi ra khỏi Medionanum. Hiện nay, Eleonora, người con gái kín miệng nhất không còn vai trò nào trong hội đồng quản lý Fininvest. Cô theo đuổi nghề thiết kế và kinh doanh nữ trang, đồ da thời trang deluxe. Luigi thì xây dựng sự nghiệp bên lãnh vực tài chánh và công ty khởi nghiệp.
THUẬN LỢI VÀ THỬ THÁCH
“Vấn đề duy nhất lúc này, nếu muốn xem đó là một vấn đề phải giải quyết,” ông Mario Gerevini, nhà báo của tờ Corriere della Sera ở Milan viết, “là chuyện có chia gia tài cho Marta Fascina hay không?”. Đây là người yêu cuối cùng của Silvio Berlusconi, kém ông đến 54 tuổi. Trong di chúc sửa lần thứ ba vào Tháng Một 2022, ông Silvio Berlusconi có nói là dành cho Marta Fascina 100 triệu euro. Nhưng lấy số tiền không nhỏ này từ phần gia tài đã chia cho người con nào để gửi cho Marta?
Vấn đề cũng có thể nẩy sinh từ thách đố “một đế chế hai bộ não điều hành”. Cả Marina và Pier Silvo đều là cổ đông lớn nhất của Fininvest và cùng có quyền quyết định – tuy tiếng nói của chị Marina có phần mạnh hơn vì là chủ tịch tập đoàn – và đó sẽ là chuyện gây thử thách lớn. Từ lâu, Marina đã là “cục cưng” của bố Silvio Berlusconi, là “cô học trò gương mẫu” của “Il Cavaliere” (Hiệp sĩ) Silvio, khi mà ở tuổi vị thành niên đã luôn chờ sẵn phía ngoài phòng họp, sổ tay và viết trên tay, sẵn sàng ghi lại mọi dặn dò của bố. Chả vì thế mà từ 20 năm qua, Marina Berlusconi luôn có tên trong danh sách 50 phụ nữ có tầm ảnh hưởng nhất thế giới.
Theo nhận xét của nhà báo Mario Gerevini, “từ đây Fininvest sẽ là một tập đoàn gia đình thực thụ chứ không còn là tập đoàn của ông Berlusconi nữa. Tập đoàn gia đình này sẽ không phải chịu mưa chịu nắng về mặt chính trị của nước Ý trong khối EU và như thế sẽ thuận lợi hơn khi tiến hành các hoạt động phía ngoài biên giới Ý, cụ thể là tại Đức.” Điều quan trọng hơn cả, khi cầm lái, hai chị em Marina và Pier Silvio cần sớm có chiến lượt phát triển mới, phù hợp với thời mới khi mà làn sóng streaming đang bùng phát khắp thế giới.
“Truyền hình, nhánh kinh doanh truyền thống của nhà Berlusconi, đang suy yếu khắp nơi, nhất là ở Ý, một đất nước đang già nua. Trong khi đó các công ty chuyên ngành streaming đang trở thành những gã khổng lồ,” kinh tế gia Alessandro Penati nhận xét. Tuy doanh thu từ quảng cáo vẫn còn tốt nhưng từ một thập niên trở lại đây, đế chế truyền hình mà ông Berlusconi dựng lên đã không còn thấy những khoản tiền lớn về với mình nữa, giảm 1/3 trong khi lượng khán giả của Italia 1 (đài chính của đế chế Berlusconi) đã giảm 50%.
“Câu hỏi hai chị em nhà này cần đặt ra là, còn nên tiếp tục như lâu nay nữa không,” giám đốc công ty quản lý vốn Quaestio Capital Management nói. “Tôi không hiểu họ nghĩ sao, không biết chiến lược của họ là gì trong một lãnh vực rõ ràng đang suy sụp trong một đất nước đang suy yếu. Nếu phải đầu tư, tôi sẽ không bỏ một đồng euro nào vào”.
Một thử thách quan trọng khác mà Marina và Pier Silvio phải làm gì với “gia sản” Forza Italia. Cũng lại là chuyện tiền nong. Đảng này hiện đang nợ Fininvest khoảng 90 triệu euro. Số tiền này được ông cựu chủ tịch Hội đồng Berlusconi rút ra từ chính két sắt gia đình vào năm 2022 để tài trợ cho kế hoạch tranh cử của đảng.
Tính đến nay hai người con lớn của ông Berlusconi vẫn chưa đặt chân vào thế giới chính trị Ý. Tuy nhiên, theo tờ Il Foglio, giữa Marina Berlusconi và nữ chủ tịch đảng Fratelli d’Italia, bà Giorgia Meloni, đương kim thủ tướng Ý, đã có một thỏa thuận, qua đó, người con cả của ông Berlusconi cam kết “nuôi dự án chính trị” của người bố (ông thành lập đảng năm 2013) và ngược lại, vào thời điểm thích hợp, Fininvest sẽ rút hẳn ra khỏi mọi hoạt động của đảng Forza Italia; đổi lại, chính phủ do bà Meloni lãnh đạo sẽ ủng hộ Fininvest trong những dự án làm ăn khắp châu Âu. Mọi chuyện vẫn còn chưa êm, ông Silvio Berlusconi vẫn gây tiếng ồn dù đã chết.
