Luôn đặt người khác lên trước bản thân là một đức tính cao quý, nhưng thói quen làm hài lòng mọi người thường đi kèm với một số vấn đề không lường trước được.
Nếu bạn từng cảm thấy kiệt quệ về mặt cảm xúc, chẳng hạn như không bao giờ dám nói “không” hoặc bạn sẽ mất đi vị thế là một nhân viên xuất sắc, thì bạn đang gặp rắc rối, theo Hailey Magee, tác giả của cuốn sách self-help “Stop People Pleasing and Find Your Power” được xuất bản vào Tháng Năm.
“Tôi định nghĩa việc làm hài lòng mọi người là hành động đặt nhu cầu, cảm xúc, mong muốn và ước mơ của người khác lên hàng đầu mà không hề quan tâm đến những ưu tiên tương tự của chính mình,” Magee chia sẻ với podcast “HBR IdeaCast” của Harvard Business Review vào thời điểm gần đây. “Tức không chỉ là tử tế và hào phóng, mà còn là hy sinh bản thân trong quá trình thực hiện điều đó.”
Theo Magee, người cũng làm việc với khách hàng để hỗ trợ họ điều chỉnh xu hướng làm hài lòng mọi người, đặc điểm này thường biểu hiện theo ba cách tại nơi làm việc:
-Không muốn bày tỏ nhu cầu của mình, chẳng hạn như thời điểm nghỉ ngơi hoặc thời hạn gia hạn sau khi tăng thêm khối lượng công việc.
-Làm thay đồng nghiệp trong một nhiệm vụ hoặc dự án nhóm, khiến bản thân mệt mỏi trong quá trình này.
-Đầu hàng trước áp lực của xã hội, ví dụ như chuyển đổi mã với tư cách là một người da màu hoặc nói năng nhẹ nhàng vì là một phụ nữ.
Đặc điểm này rất phổ biến: Trong một cuộc khảo sát năm 2022 của YouGov đối với 1,000 người lớn ở Hoa Kỳ, 49% số người được hỏi chia sẻ rằng họ chắc chắn hoặc có lẽ là người làm vừa lòng mọi người.
Theo nhà tâm lý học tổ chức Adam Grant của Wharton, những người chuyên nghiệp tự nhận mình là “người cho đi” tại nơi làm việc – hoặc nhiều lần đặt ra câu hỏi “Tôi giúp gì được cho anh/chị?” – có xu hướng được sếp và đồng nghiệp của họ yêu mến.
Mặt khác, điều đó lại là nguyên nhân gây tổn hại đến chính họ.
“Khi bạn cho đi thông qua việc làm hài lòng những người xung quanh, bên ngoài, bạn sẽ trông có vẻ dễ tính, vui vẻ hoặc linh hoạt. Nhưng bên trong, nhiều lúc bạn cảm thấy bực bội, hoặc phải làm việc quá sức,” Magee giải thích.
Cách từ bỏ thói quen này khi nó trở nên có hại
Việc làm hài lòng mọi người không hẳn là xấu. Bạn chỉ cần nhận ra khi nào nó có tác động tiêu cực đến bạn, Magee khuyên nhủ. Hãy chú ý đến những khoảnh khắc bạn thấy mình làm quá sức vì người khác và cảm giác về mặt thể chất hoặc cảm xúc sau khi làm như vậy.
Rất nhiều người có tính cách này mà không nhận thức đầy đủ về nó, vì vậy, sẽ rất hữu ích khi họ tập trung vào câu hỏi “khi nào tôi làm hài lòng mọi người?” “Những dấu hiệu nào cho thấy điều gì đó không hiệu quả đối với tôi?”
Khi nhận thức được xu hướng của mình, bạn sẽ tạo ra thói quen mới là tránh xa những tình huống thúc đẩy chúng. Tác giả kiêm huấn luyện viên lãnh đạo Melody Wilding viết trên LinkedIn: Hãy thử xây dựng một “chính sách cá nhân” qua email và các tin nhắn khác. Hãy cho bản thân một khoảng thời gian trước khi trả lời bất kỳ điều gì không cấp bách.
Bạn có thể ngừng nhận cuộc họp sau 2 giờ chiều để bảo đảm có thời gian hoàn thành các nhiệm vụ trong ngày hoặc sử dụng “chiến lược im lặng,” bằng cách: Cố ý giữ im lặng trong những khoảnh khắc mà nếu không thì bạn sẽ giơ tay xin thêm việc hoặc hỗ trợ người khác. Bạn sẽ rèn luyện não bộ của mình suy nghĩ trước khi hành động và tự cho mình cảm giác kiểm soát mạnh mẽ hơn.
Bạn cũng không cần phải ngừng hoàn toàn giúp đỡ người khác tại nơi làm việc. Nếu có thêm thời gian để hỗ trợ ai đó và chưa cảm thấy kiệt sức hoặc quá tải, thì việc làm như vậy sẽ khiến bạn cảm thấy hạnh phúc hơn và củng cố các mối quan hệ tại nơi làm việc. Tuy nhiên, đừng biến điều đó thành một chuẩn mực. Việc làm hài lòng mọi người “thường gây hại cho bản thân nhiều hơn là có lợi. Trên thực tế, việc bạn xuất hiện trong trạng thái thư thả, cân bằng và không cảm thấy sự oán giận trong lòng đối với nơi làm việc và đồng nghiệp của mình sẽ mang lại lợi ích cho nơi mà bạn làm việc.”
