Trong một cuộc phỏng vấn mới đây, Tổng Thống Nga Vladimir Putin nói rằng Nga sẽ không thể giữ được chủ quyền nếu chỉ dựa vào doanh thu từ dầu khí.
Ông nhấn mạnh sự độc lập về công nghệ, và rằng ông đã đúng khi bảo vệ những nỗ lực kéo dài hàng thập niên qua nhằm nội địa hóa ngành công nghiệp xe hơi, điều mà theo ông là cần thiết để bảo vệ tính tự chủ về kinh tế và chính trị của nước Nga.
Chắc chắn ông Putin đã đúng khi nhấn mạnh tầm quan trọng của sự độc lập của nước Nga trong công nghệ xe hơi nói riêng và công nghệ nói chung. Và tất nhiên ông cũng đúng khi cho rằng Nga không thể giữ được chủ quyền nếu chỉ dựa vào doanh thu từ dầu khí. Bởi sự lệ thuộc không bao giờ là điều hay ho.
Câu hỏi đặt ra là tại sao tới giờ này ông Putin mới chịu nhìn nhận điều hiển nhiên này. Tới nay ông đã làm chủ Điện Kremlin được 25 năm. Trong suốt 25 năm đó ông đã làm gì mà để nước Nga giờ này không có được sự độc lập trong kinh tế? Rõ ràng là vì bấy lâu nay ông luôn tự tin rằng với lượng dầu khí dồi dào của mình, nước Nga thừa sức không chế Phương Tây mà nền kinh tế vốn lệ thuộc khá nhiều vào dầu khí Nga. Ông cho rằng nền kinh tế của Phương Tây sẽ chết nếu không có dầu khí Nga. Nghĩa là theo ông, Phương Tây không có cách nào thoát khỏi sự lệ thuộc đó, dù rất muốn, đặc biệt là khi Phương Tây còn tỏ ra thiếu sự đoàn kết trong việc chống lại Nga, điều đã được thể hiện khi Nga chiếm bán đảo Crimea của Ukraine năm 2014.
Đây được tin là lý do chính khiến Moscow phát động cuộc xâm lược vào Ukraine năm 2022, cho rằng Phương Tây sẽ chỉ phản ứng cho có chứ không đời nào dám nhảy vào cứu Ukraine trong khi còn phải lệ thuộc vào dầu khí Nga.
Vậy là trong khi Điện Kremlin ỷ y về thế mạnh dầu khí của mình thì hóa ra Phương Tây đã có chuẩn bị cho việc thoát khỏi sự lệ thuộc vào dầu khí Nga, dù đó là điều không dễ dàng. Nhưng không dễ dàng không có nghĩa là không làm được. Và thực tế là Phương Tây đã làm được điều này trước sự cay cú của Nga. Moscow đã sai khi đánh giá thấp sự đoàn kết của Phương Tây.
Và một khi dầu khí, thế mạnh của Nga, không còn là thế mạnh của nước này thì tất nhiên Nga sẽ lâm vào thế yếu. Moscow phải nhận ra rằng nước Nga cần có sự thay đổi và không được tiếp tục sống dựa vào nguồn dầu khí của họ nữa, cho dù nó vẫn còn rất dồi dào. Hôm qua khác, hôm nay khác.
Vấn đề là ngay cả khi Moscow cố gắng phát triển ngành công nghiệp của họ, bao gồm công nghệ xe hơi, thì liệu họ có giải quyết được vị thế của ngành công nghiệp Nga hay không. Sẽ là ảo tưởng nếu Moscow nghĩ rằng có thể nhanh chóng đưa công nghiệp xe hơi Nga sánh ngang với công nghiệp xe hơi của Phương Tây. Bởi ngành công nghiệp xe hơi của Phương Tây mạnh như thế nào thì ai cũng biết rồi. Bao nhiêu năm qua, trong khi Phương Tây vẫn luôn phát triển ngành công nghiệp này thì nước Nga của Putin chỉ lo chế tạo tên lửa thì làm gì công nghiệp xe hơi Nga không tụt hậu.
Mà nói gì Phương Tây, chỉ cần so với xe hơi Trung Quốc cũng đủ thấy xe hơi Nga thấp kém như thế nào. Các thương hiệu xe hơi Trung Quốc hiện đang thống trị thị trường Nga, nắm giữ 9/10 vị trí thương hiệu bán chạy nhất. Chỉ thương hiệu Lada của Nga là có mặt trong top 10. Trong khi xe hơi Trung Quốc chiếm 63% thị phần thị trường xe hơi Nga thì thị phần của các hãng xe nội giảm xuống còn chưa tới 30%.
Theo Hiệp Hội Xe Hơi Trung Quốc (CPCA), năm ngoái xe hơi Trung Quốc xuất khẩu vào Nga tăng gấp 7 lần so với năm 2022, thời điểm Phương Tây áp đặt lên Nga hàng ngàn lệnh cấm vận. Một điều đáng nói là số xe hơi Trung Quốc bán sang Nga là xe chạy xăng hoặc xe đã qua sử dụng. Đây là những loại xe mà nhà sản xuất Trung Quốc khó bán tại thị trường nội địa, nơi xe điện ngày càng phổ biến. Bắc Kinh hiện có chính sách và biện pháp khuyến khích chủ xe chạy xăng chuyển sang xe điện.
Rõ ràng các nhà sản xuất xe hơi Trung Quốc sẽ không còn lợi thế một khi cuộc chiến ở Ukraine kết thúc. Với Bắc Kinh, cuộc chiến này kéo dài sẽ có lợi cho Trung Quốc về nhiều mặt, không chỉ là việc nước này mua được dầu giá bèo của Nga. Không phải tự nhiên mà Ngoại Trưởng Vương Nghị nói rằng Trung Quốc không thể để Nga thua ở Ukraine.
Chắc chắn Putin đã sai khi phát động cuộc xâm lược vào Ukraine, cho dù ông ta có phủ nhận thế nào đi nữa. Chỉ là ông ta không đủ can đảm thừa nhận sai lầm này. Sai lầm nghiêm trọng đã đẩy Nga vào thất bại toàn diện, từ chính trị đến ngoại giao, kinh tế. Nhưng hối thì đã muộn. Trong tình thế hiện nay, rất khó cho Nga rút chân khỏi vũng lầy Ukraine mà không bị tổn thương về nhiều mặt. Khi ồ ạt kéo quân vào Ukraine với ý đồ ăn tươi nuốt sống đất nước nhỏ bé này, hẳn Putin tính rằng Phương Tây mà nhảy vào cứu Ukraine thì Moscow sẽ cắt đứt nguồn dầu khí cho “chết mẹ” Phương Tây.
Giờ thì đã rõ mẹ ai chết!
