Tổng Thống Zelensky đã bác bỏ khả năng Ukraine nhượng bộ lãnh thổ cho Nga, và rằng “mọi quyết định chống lại Ukraine hoặc không có sự góp mặt của Ukraine đều là những quyết định đi ngược lại hòa bình.”
Ông Zelensky khẳng định Ukraine luôn sẵn sàng với những quyết định mang lại hòa bình, song nhấn mạnh đó phải là một nền hòa bình “nghiêm túc,” trong đó không có chuyện Ukraine nhượng bộ lãnh thổ của mình.
Tuyên bố của ông Zelensky được đưa ra sau khi có tin Tổng Thống Donald Trump và Tổng Thống Vladimir Putin sẽ gặp nhau ở Alaska ngày 15 Tháng Tám, với thông báo của Washington rằng “sẽ có sự trao đổi lãnh thổ.” Có thể nói với tuyên bố đanh thép này, ông Zelensky muốn đập tan mọi toan tính của Washington và Moscow về lãnh thổ của Ukraine.
Người ta chưa thực sự hiểu Washington muốn gì khi dùng cụm từ “sẽ có sự trao đổi lãnh thổ”, song xem ra hoàn toàn đúng nếu nói rằng mọi quyết định liên quan tới lãnh thổ của Ukraine đều là những quyết định vô giá trị nếu không có sự đồng ý của Ukraine. Bởi Ukraine là một quốc gia có chủ quyền và ngoài Ukraine, không ai có quyền đưa ra các quyết định liên quan tới lãnh thổ của Ukraine.
Chắc chắn Tổng Thống Zelensky hoàn toàn đúng khi cho rằng mọi quyết định chống lại Ukraine hay không có sự góp mặt của Ukraine đều là những quyết định đi ngược lại nền hòa bình, và rằng “xung đột không thể kết thúc nếu không có Ukraine.”
Trong thời gian gần đây, Tổng Thống Donald Trump liên tục được nhiều quốc gia hoặc cá nhân đề cử cho giải Nobel Hòa Bình vì những cống hiến của ông cho hòa bình. Ngày 20 Tháng Sáu, chính phủ Pakistan đăng bài viết dài trên mạng xã hội X, chính thức đề cử ông Trump cho giải Nobel Hòa Bình năm 2026, nhằm ghi nhận vai trò can thiệp ngoại giao quyết đoán của ông trong cuộc xung đột Ấn – Pakistan.
Theo Pakistan, ông Trump đã thể hiện tầm nhìn chiến lược và tài lãnh đạo xuất sắc trong việc bảo đảm lệnh ngừng bắn giữa Islamabad và New Delhi. Vài ngày sau đề cử của Pakistan, nghị sĩ Cộng Hòa Earl Carter đã đề cử ông Trump cho Nobel Hòa Bình vì vai trò “phi thường” của ông trong việc làm trung gian cho lệnh ngừng bắn giữa Israel và Iran. Tháng trước, Campuchia cũng đã đề cử Nobel Hòa Bình cho ông Trump vì đã giúp chấm dứt xung đột Thái – Cam.
Gần đây nhất, vị tổng thống thứ 47 của nước Mỹ lại tiếp tục được đề cử cho giải Nobel Hòa Bình danh giá sau khi ông làm trung gian hòa giải giữa Armenia và Azerbaijan. Hôm 8 Tháng Tám tại Tòa Bạch Ốc, Thủ Tướng Armenia Nikol Pashinyan và Tổng Thống Azerbaijan Ilham Aliyev đã ký tuyên bố chung về một thỏa thuận hòa bình giữa hai nước, trước sự chứng kiến của Tổng Thống Donald Trump. Sau khi thỏa thuận được ký kết, hai nhà lãnh đạo của Armenia và Azerbaijan tuyên bố sẽ đề cử ông Trump cho giải Nobel Hòa Bình.
Chưa biết liệu Armenia và Azerbaijan có giữ cam kết của họ trong việc chấm dứt giao tranh và tôn trọng sự toàn vẹn lãnh thổ của nhau hay không, nhưng trước mắt cần đánh giá cao sự tích cực của ông Trump trong việc đem lại hòa bình cho hai nước này, vốn là “sân sau” của Nga. Nhẽ ra không phải là Mỹ, mà chính Nga mới là nước phải đứng ra hòa giải cho Armenia và Azerbaijan, với tư cách là đàn anh trong khu vực. Vậy là sự kiện diễn ra tại Tòa Bạch Ốc hôm 8 Tháng Tám cho thấy tầm ảnh hưởng của Mỹ, dưới sự lãnh đạo của Tổng Thống Trump, giờ đây đã lấn sang sân sau của Nga, đồng thời cho thấy nước Nga của Putin đang mất dần ảnh hưởng của mình đối với những nước mà mới hôm nào còn là “đàn em”.
Nhưng dù sao đi nữa, cần phải nói thẳng ra rằng ngày nào ông Trump chưa đem lại một nền hòa bình công bằng và nghiêm túc cho Ukraine, thì ngày đó ông vẫn chưa thực sự xứng đáng có cái vinh dự được trao Nobel Hòa Bình. Bởi cuộc xung đột Nga-Ukraine từ hơn 3 năm nay vẫn là mối quan tâm lớn nhất của thế giới. Liệu cuộc gặp giữa các ông Trump và Putin sắp tới tại Alaska có đem lại cơ hội nào cho hòa bình ở Ukraine hay không, hay chỉ đem lại chút phấn khởi nửa vời?
Cứ chờ xem. Sẽ là đáng thất vọng nếu ông Trump nhận được Nobel Hòa Bình năm 2026 khi hòa bình, một nền hòa bình công bằng , vẫn chưa đến với nhân dân Ukraine.
*Khi bài này vừa viết xong thì có tin Tòa Bạch Ốc đang cân nhắc mời Tổng Thống Zelensky đến Alaska, trước sự kiên quyết không nhượng lãnh thổ của ông. Kế hoạch này vẫn chưa được chốt và chưa rõ ông Zelensky cuối cùng có tới Alaska hay không.
