Có nhiều ý kiến cho rằng việc chính quyền của Tổng Thống Mỹ Donald Trump hy sinh Ukraine cho Nga nhằm kéo Nga rời xa Trung Quốc đã thất bại, vì thực tế cho thấy Nga không đổi phe, và cái giá Mỹ phải trả là uy tín toàn cầu.
Vấn đề ở dây là Nga không rời xa TQ thì chớ, mà còn xích lại gần hơn với TQ, và cả Ấn Độ. Vào Tháng Chín 2025, TT Trump thừa nhận: “Có vẻ chúng ta đã mất Ấn Độ và Nga vào tay TQ” khi nhìn bức hình chụp lãnh đạo ba nước này đứng bên nhau tại Hội nghị Thượng đỉnh của SCO (Tổ chức Hợp tác Thượng Hải) ở TQ.
Bỏ rơi Ukraine, phản bội Âu Châu là những gì người ta đang nhìn thấy ở chính quyền Trump, những kẻ muốn lờ đi rằng chính Nga đã gây ra cuộc chiến đẫm máu ở Ukraine, lờ đi rằng cuộc chiến đó không đơn thuần là một cuộc xung đột khu vực, mà còn là một cuộc chiến mang tầm vóc thế giới, cuộc chiến giữa chính nghĩa tự do với thế lực ma quỷ, bạo tàn.
Lịch sử cho thấy chính sách xoa dịu như cách Mỹ đang thực hiện đối với Nga không bao giờ hiệu quả. Hiệp ước Munich được ký kết bởi các nhà lãnh đạo Anh, Pháp,Ý và Đức năm 1938, theo đó trao vùng Sudetenland của Tiệp Khắc cho Đức như một nỗ lực “xoa dịu” của Anh, Pháp nhằm ngăn chặn thế chiến, hóa ra lại đẩy nhanh bước tiến của Hitler.
Cũng vậy, khi ký kết Bản Ghi nhớ Budapest năm 1994, Mỹ, Anh, Nga về nguyên tắc đã đồng ý rằng biên giới của Ukraine là bất khả xâm phạm. Song thực tế cho thấy đó chỉ là tờ giấy lộn không hơn không kém. Nó đã không ngăn được Nga chiếm đoạt Crimea của Ukraine. Nó cũng không ngăn được Nga phát động cuộc xâm lược Ukraine năm 2022, dẫn đến sự rối loạn của trật tự thế giới.
Đi cùng với sự suy sụp của trật tự thế giới là sự suy sụp uy tín toàn cầu, vị thế đạo đức của Mỹ, quốc gia sau Thế chiến 2 đã sử dụng sức mạnh của mình để tạo ra một trật tự thế giới mới, một nền hòa bình kiểu Mỹ – Pax Americana – trong đó Mỹ thể hiện vai trò trung tâm với tư cách một siêu cường toàn cầu. Dấu ấn mạnh mẽ nhất của Pax Americana chính là việc Mỹ triển khai kế hoạch Marshall giúp tái thiết Âu Châu từ tro tàn của Thế chiến 2, cũng như sự hình thành và mở rộng NATO.
Hôm 13 Tháng Mười Hai, Thủ Tướng Đức Friedrich Merz cảnh báo Âu Châu phải theo đuổi lợi ích riêng của mình khi cho rằng thời kỳ “Hòa bình kiểu Mỹ” đã kết thúc. “Thời kỳ Pax Americana kéo dài hàng thập niên gần như đã kết thúc ở Âu Châu. Nó không còn tồn tại dưới hình thức mà chúng ta từng biết,” ông Merz nói.
Bất chấp Moscow hứa hẹn rằng Nga sẽ không xâm lược Âu Châu, Thủ Tướng Merz cáo buộc rằng Nga đang muốn vẽ lại biên giới Âu Châu, khôi phục ảnh hưởng mà Moscow từng có thời Liên Xô. Ông Merz cho rằng Moscow sẽ không dừng lại ở Ukraine mà sẽ còn lấn tới.
Mới đây Tổng Thống Trump thừa nhận mình không chắc liệu đảng Cộng Hòa có thể giữ được quyền kiểm soát Hạ Viện trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm tới hay không. Nếu điều này xảy ra thì có thể tin đó là do chính quyền của ông đã ban hành nhiều chính sách mất lòng dân, về đối nội cũng như đối ngoại. Để tránh điều không hay này xảy đến với đảng Cộng Hòa, hẳn TT Trump phải điều chỉnh lại các chính sách của mình trước khi quá muộn, trong đó có chính sách nhượng bộ Nga. Đâu phải người dân Mỹ nào cũng tán đồng sự khom lưng của Washington trước Moscow.
Nhìn chung, những người ủng hộ cuộc đấu tranh của Ukraine hiện không có cái nhìn thiện cảm với chính quyền Trump. Họ chỉ mong cái chính quyền này sớm ra đi, nhường chỗ cho một chính quyền biết đặt chính nghĩa tự do lên trên hết, có ý thức trách nhiệm với thế giới, biết quí trọng và đề cao cụm từ “Pax Americana.”
Nhiều người cho rằng những gì chính quyền Trump đang thực hiện với nước Mỹ cũng như với các đồng minh lâu năm chỉ mang tính nhiệm kỳ. Họ tin rằng một khi chính quyền này không còn nữa thì nước Mỹ sẽ thoát khỏi tình trạng tự cô lập như hiện nay. Một nước Mỹ đơn độc sẽ không kéo dài lâu. Mọi chuyện sẽ lại đâu vào đấy với một nước Mỹ được sự kính trọng của bè bạn năm châu nếu Washington biết sống có trách nhiệm với thế giới như thời Tổng Thống Ronald Reagan.
Mong lắm thay.
