Hai hãng công nghệ khổng lồ Apple và Facebook đang choảng nhau, chưa đến mức chí tử nhưng cũng không kém phần căng thẳng. Facebook vừa tung ra chiến dịch truyền thông đánh Apple bằng cách mua nguyên trang quảng cáo, nói rằng “Apple có kế hoạch tung ra bản cập nhật làm thay đổi internet mà chúng ta vốn quen thuộc, theo cách tệ hại hơn”.
Cuộc chiến bắt đầu khi Apple có kế hoạch tung ra một tính năng mới trên các thiết bị di động của họ giúp cảnh báo người sử dụng một ứng dụng (chẳng hạn Facebook) đang “theo dõi hoạt động của bạn”. Lúc ấy người sử dụng được yêu cầu hai chọn lựa: hoặc cho phép (“Allow”) hoặc không đồng ý (“Ask App not to Track”).
“Người dùng nên biết khi nào dữ liệu của họ được thu thập và chia sẻ trên các ứng dụng và website khác – và họ nên có lựa chọn để cho phép điều đó hay không” – Apple thông báo. Với Facebook, điều này gần như chắc chắn ảnh hưởng nghiêm trọng đến doanh thu từ các nhà quảng cáo. Facebook sử dụng nhiều dữ liệu truy cập chẳng hạn lịch sử duyệt web để hiển thị quảng cáo, dựa vào thuật toán xác định mối quan tâm sản phẩm của người sử dụng. Nó cũng giúp Facebook chứng minh với các nhà tiếp thị rằng quảng cáo của họ đang hoạt động tốt trên nền Facebook.
Hai đại công ty có mô hình kinh doanh hoàn toàn khác nhau. Năm ngoái, Facebook kiếm được 70 tỷ USD từ quảng cáo, gần như là nguồn doanh thu duy nhất của họ. Trong khi quảng cáo chỉ là phần nhỏ trong doanh thu 275 tỷ USD hàng năm của Apple.
Hai công ty, có trụ sở chính cách nhau 15 phút lái xe, đã gầm gừ nhau trong nhiều năm. Giám đốc điều hành Apple, Tim Cook, lâu nay vẫn thường xuyên chỉ trích Facebook “chuyên thu thập dữ liệu cá nhân”; trong khi giám đốc điều hành Facebook Mark Zuckerberg nói rằng iPhone là sản phẩm đắt tiền dành cho giới thượng lưu chứ không phải đại chúng. Facebook thậm chí khuyến khích nhân viên mình sử dụng các thiết bị Android thay vì sản phẩm Apple. Apple chẳng vừa gì. Năm ngoái, họ đã đánh thẳng vào tổng hành dinh Facebook, khi chặn quyền truy cập của nhân viên Facebook vào các ứng dụng nội bộ của công ty Facebook chạy trên nền hệ điều hành iPhone.
Apple cho biết tính năng thông báo người sử dụng về các ứng dụng theo dõi dữ liệu cá nhân sẽ ra mắt vào đầu năm 2021. Có không ít nhóm vận động cho quyền riêng tư như Electronic Frontier Foundation đã ủng hộ. Phần mình, Facebook đang lôi kéo hàng triệu doanh nghiệp nhỏ vốn mua quảng cáo trên Facebook và Instagram vào cuộc. Facebook nói rằng nếu Apple làm như vậy thì “cả lũ sẽ chết”. “Hãy xem các trang web nấu ăn hoặc blog thể thao yêu thích của bạn.
Hầu hết đều miễn phí vì chúng hiển thị quảng cáo” – Facebook nói – “Sự thay đổi của Apple sẽ hạn chế khả năng chạy các quảng cáo được cá nhân hóa. Để có thể sống, nhiều người sẽ phải tính phí đăng ký, khiến internet trở nên đắt hơn trong khi lại giảm nội dung miễn phí chất lượng cao”. Facebook cũng đặt ra vấn đề độc quyền trong trường hợp này. “Chúng tôi tin rằng Apple đang hành xử theo kiểu không theo tinh thần cạnh tranh, khi sử dụng quyền kiểm soát đối với App Store để mang lại lợi nhuận”. Facebook thật ra cũng hành xử vì lợi nhuận chứ chẳng phải vì người sử dụng. Bản thân họ đang dính vào một vụ kiện độc quyền được 48 tổng chưởng lý các tiểu bang Mỹ đệ trình.
Cuộc chiến chưa biết ngã ngũ thế nào. Apple đã từ chối không cho lên Apple Store của mình ít nhất năm phiên bản của ứng dụng Facebook Gaming từ tháng 2 đến tháng 6, theo New York Times. Giờ đây, Facebook đang lôi thêm một công ty khác vào để “xử” Apple: Epic Games. Công ty này, nơi sản xuất trò chơi điện tử phổ biến Fortnite, đã đệ đơn kiện Apple vào mùa hè với cáo buộc vi phạm luật chống độc quyền bằng cách yêu cầu giới lập trình viết ứng dụng bán trên Apple Store phải dùng hệ thống thanh toán của Apple.
