Quốc hội Hoa Kỳ trong cuộc họp khoáng đại kéo dài suốt đêm qua lúc sáng sớm hôm nay thứ Năm 07-01, đã chứng nhận kết quả cuộc bầu cử, theo đó ông Joseph R. Biden Jr đắc cử thành tổng thống thứ 46 của nước Mỹ. Làn sóng tháo chạy khỏi chính phủ Trump của các quan chức cao cấp lan rộng giữa lúc có nhiều nghị sĩ, dân biểu kêu gọi khởi động Tu chính án 25 để loại bỏ ông Trump khỏi quyền lực.
Trump: “sẽ có một sự chuyển giao có trật tự”
Hơn hai tháng qua kể từ ngày bầu cử 03-11-2020, ông Donald Trump, tổng thống đương nhiệm, đã liên tục đưa ra những tuyên bố sai lầm rằng cuộc bầu cử đã bị đánh cắp, thực hiện nhiều vụ kiện “gian lận bầu cử” nhưng đều thất bại vì không có bằng chứng. Những tuyên bố vô căn cứ của ông Trump đã khơi dậy sự giận dữ của những người ủng hộ ông và dẫn tới đỉnh điểm là cuộc bạo loạn tấn công vào trụ sở Quốc hội Hoa Kỳ vào hôm qua thứ Tư 06-01; đánh dấu một ngày đen tối trong lịch sử chế độ dân chủ Mỹ.
Lần đầu tiên trong lịch sử hiện đại của Mỹ có cảnh đám đông nổi loạn hành động với danh nghĩa của tổng thống lại phá hoại văn phòng của Chủ tịch Quốc hội Nancy Pelosi, đập vỡ cửa sổ, cướp bóc tranh nghệ thuật và kiểm soát trong một thời gian ngắn hội trường Thượng viện, nơi họ thay phiên nhau ngồi vào chiếc ngai mà ông Mike Pence vừa ngồi để chủ trì phiên họp khoáng đại Quốc hội, chụp ảnh với nắm tay vung lên đầy đe dọa.
Ông Biden đã đổ lỗi cho ông Trump kích động cuộc nổi dậy.
Sáng nay thứ Năm, lúc 4 giờ sáng, ngay sau khi Phó Tổng thống Mike Pence khẳng định ông Joe Biden là người chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống, ông Trump nói sẽ có một cuộc chuyển giao tổng thống có trật tự. “Mặc dù tôi hoàn toàn không đồng ý với kết quả của cuộc bầu cử và dữ kiện khiến tôi phải chấp nhận, tuy nhiên sẽ có một sự chuyển giao có trật tự vào ngày 20 tháng 1,” ông nói trong một tuyên bố qua những người đại diện vì tài khoản Twitter của ông đã bị đình chỉ.
Kêu gọi cách chức hoặc luận tội ông Trump
Sáng nay thứ Năm, Thượng nghị sĩ Chuck Schumer (Dân chủ, New York), trưởng khối thiểu số Dân chủ trong Thượng viện, đã kêu gọi cách chức Tổng thống Trump ngay lập tức vì vai trò của ông ta trong việc xúi giục đám đông nổi loạn xâm chiến Điện Capitol một ngày trước đó, làm gián đoạn hoạt động của Quốc hội phê chuẩn chiến thắng của Tổng thống đắc cử Joseph R. Biden Jr. “Những gì đã xảy ra tại Điện Capitol của Hoa Kỳ ngày hôm qua là một cuộc nổi dậy chống lại đất nước do tổng thống kích động. Tổng thống này không nên giữ chức vụ một ngày nào nữa,” ông Schumer nói.
“Cách nhanh nhất và hiệu quả nhất – có thể thực hiện ngay hôm nay – để loại bỏ tổng thống này khỏi nhiệm sở là Phó Tổng thống kích hoạt ngay lập tức Tu chính án 25 [giành quyền điều hành đất nước từ tay ông Trump]. Nếu Phó Tổng thống và Nội các từ chối đứng lên thì Quốc hội nên tái nhóm họp để luận tội tổng thống,” ông Schumer nói thêm.
“Đã đến lúc khởi động Tu chính án 25 để chấm dứt cơn ác mộng này,”
Dân biểu Adam Kinzinger (Cộng hòa, Illinois)
Khoản 4 của Tu chính án 25 cho phép Phó Tổng thống Mike Pence và đa số thành viên Nội các chính phủ bỏ phiếu đưa ông Pence lên làm tổng thống trong hai tuần còn lại của nhiệm kỳ tổng thống 45. Các quan chức hành pháp đã bắt đầu thảo luận phương án này.
Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi, người có quyền khởi động bất kỳ cuộc luận tội nào, vẫn chưa đưa ra bình luận về vấn đề này. Hạ viện có kế hoạch tổ chức một cuộc họp báo lúc 1 giờ chiều nay giờ Washington.
Dân biểu Adam Kinzinger (Cộng hòa, Illinois) cũng đã đưa ra một lời kêu gọi tương tự trước đó. “Đây là sự thật. Tổng thống đã gây ra chuyện này [cuộc bạo loạn tấn công Quốc hội]. Tổng thống không còn phù hợp, và không tốt. Bây giờ tổng thống phải giao quyền kiểm soát hành pháp một cách tự nguyện hoặc không tự nguyện,” ông Kinzinger nói trong video đăng trên Twitter. “Đã đến lúc khởi động Tu chính án 25 để chấm dứt cơn ác mộng này,” ông Kinzinger nói thêm.
Lời kêu gọi của ông Kinzinger đảng Cộng hòa nối sau những tuyên bố tương tự mà các Dân biểu Charlie Crist và Ted Lieu vào thứ Tư và một lá thư có chữ ký của 17 thành viên đảng Dân chủ trong Ủy ban Tư pháp Hạ viện đã được gửi tới ông Pence kêu gọi viện dẫn Tu chính án thứ 25 để phế truất ông Trump.
Facebook chặn ông Trump
Facebook sẽ chặn Tổng thống Trump đăng bài trên các nền tảng của mình, bao gồm cả Instagram, ít nhất là cho đến khi kết thúc nhiệm kỳ, giám đốc điều hành Mark Zuckerberg cho biết sáng nay thứ Năm.
“Những sự kiện gây sốc trong 24 giờ qua chứng tỏ rõ ràng rằng Tổng thống Donald Trump có ý định sử dụng thời gian tại vị còn lại của mình để phá hoại quá trình chuyển giao quyền lực một cách hòa bình và hợp pháp cho người kế nhiệm được bầu là ông Joe Biden. Chúng tôi tin rằng nếu cho phép tổng thống tiếp tục sử dụng dịch vụ của chúng tôi trong giai đoạn này là một rủi ro quá lớn. Do đó, chúng tôi mở rộng quy tắc ngăn chặn mà chúng tôi đã đặt trên tài khoản Facebook và Instagram của ông ấy vô thời hạn và trong ít nhất hai tuần tới cho đến khi quá trình chuyển giao quyền lực trong hòa bình hoàn tất”, ông Zuckerberg viết.
Facebook trước đó cho biết họ sẽ đình chỉ tài khoản của ông Trump trong 24 giờ sau khi một số bài đăng của tổng thống vào thứ Tư đã gây ra bạo lực ở Điện Capitol. Mạng Twitter cũng đã khóa tài khoản của ông Trump trong 12 giờ và yêu cầu ông xóa ba tweet mà công ty cho rằng có thể kích động bạo lực.
Các quyết định chưa từng có từ Twitter và Facebook được đưa ra sau nhiều năm các công ty truyền thông xã hội đã cho phép ông Trump vi phạm chính sách của họ mà không bị ảnh hưởng.
Làn sóng tháo chạy khỏi Tòa Bạch ốc
Quyền Chủ tịch Hội đồng Cố vấn Kinh tế Nhà Trắng, Tyler Goodspeed đã từ chức sáng nay thứ Năm, sự kiện mới nhất trong làn sóng từ chức ngày càng lan rộng sau khi Tổng thống Trump kích động một đám đông gây bạo loạn ở Điện Capitol Hoa Kỳ.
Ông Goodspeed đã lãnh đạo hội đồng từ tháng 7-2020 và đã phục vụ trong chính quyền Trump từ năm 2017. Sự ra đi của ông làm cho hội đồng không còn thành viên nào, thường bao gồm một chủ tịch và hai thành viên khác. Chủ tịch hội đồng cuối cùng đã được Thượng viện xác nhận, ông Kevin Hassett, đã từ chức năm 2019; cựu Quyền Chủ tịch Tomas Philipson đã ra đi hồi tháng Sáu.
Mick Mulvaney, cựu Chánh văn phòng Tòa Bạch ốc, đã từ chức đặc phái viên tại Bắc Ireland vào tối hôm qua thứ Tư. Phó Cố vấn An ninh quốc gia, Matthew Pottinger cũng đã từ chức.
Ông Pottinger – một nhà báo từng phụ trách văn phòng báo The Wall Street Journal ở Bắc Kinh – là một trong những quan chức cao cấp của chính phủ chống đối mạnh mẽ các chính sách bành trướng của Trung Quốc, và ủng hộ Tòa Bạch ốc có phản ứng mạnh mẽ hơn với đại dịch coronavirus. Ông thường bị đồng nghiệp chế giễu vì đeo khẩu trang đi làm.
Các quan chức khác cũng đang xem xét từ chức để phản đối vụ bao vây Điện Capitol hôm qua. Một trong những quan chức cao cấp nhất đang cân nhắc ra đi là Cố vấn An ninh quốc gia Robert C. O’Brien.
Ông Mulvaney cho biết ông dự đoán sẽ có nhiều đơn từ chức hơn trong vài ngày tới.
Bà Stephanie Grisham, cựu Thư ký Báo chí Tòa Bạch ốc, từng giữ chức Chánh văn phòng cho Đệ nhất phu nhân Melania Trump, đã đệ đơn từ chức ngày hôm qua. Bà Grisham đã làm việc cho ông Trumps kể từ chiến dịch tranh cử năm 2016 và là một trong những phụ tá phục vụ lâu nhất của họ.
Rickie Niceta, Thư ký Xã hội của Tòa Bạch ốc, cũng cho biết bà sẽ từ chức, theo một quan chức chính quyền quen thuộc với các kế hoạch của bà. Và Sarah Matthews, Phó Thư ký Báo chí Nhà Trắng, cũng đã đệ đơn từ chức, nói trong một tuyên bố rằng bà “vô cùng lo lắng trước những gì tôi thấy hôm nay”.
Và John Costello, một trong những quan chức an ninh mạng cao cấp nhất của đất nước, cũng từ chức hôm thứ Tư, nói với các cộng sự rằng bạo lực trên Đồi Capitol là “điểm đột phá”, ông hy vọng đó sẽ là “một lời cảnh tỉnh.”
