Việt Nam là đất nước của nghịch lý, nên tôi không biết kinh phí mà Bộ Y tế dự trù là 25.200 tỷ đồng để nhập 150 triệu liều vaccine Covid-19 là to hay nhỏ, là nhiều hay ít?
Giống như chuyện dân gian châm biếm, vẫn làm vè như sau:
Việt Nam Ta Là một đất nước hơi nhỏ
Trong cái nước hơi nhỏ có một Thủ Đô thật to
Trong Thủ Đô thật to có những con đường rất nhỏ
Trong những con đường rất nhỏ lại có những căn nhà thật to
Trong những căn nhà thật to lại có những cô vợ thật nhỏ
Những cô vợ thật nhỏ lại dành cho những Ông Quan thật to
Những Ông Quan thật to hay đeo một cái cặp thật nhỏ
Những cái cặp thật nhỏ thường có những dự án thật to
Những dự án thật to nhưng hiệu quả lại thật nhỏ
Hiệu quả thì thật nhỏ nhưng thất thoát thật to
Thất thoát thật to lại được coi là cái lỗi thật nhỏ….
Trở lại nguồn kinh phí vaccine, ngày 26-2-2021, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã ký ban hành Nghị quyết số 21-NQ-CP về “mua và sử dụng vaccine phòng COVID-19” giao Bộ Y tế chủ trì phối hợp với các bộ, ngành, địa phương có liên quan mua, nhập, nhận tài trợ 150 triệu liều vaccine để sử dụng cho người từ 18 tuổi trở lên.
Ngay sau đó, VinGroup tài trợ 4 triệu liều, mỗi nhà tài trợ còn lại chỉ tặng năm ba chục ngàn liều. Tổng cộng chừng năm triệu liều, còn lại 145 triệu liều do ngân sách dự phòng của trung ương và địa phương gánh! Nhớ lại ngày 24-05-2019, VietnamNet đăng bài: “Xây nhà hát ở Thủ Thiêm: Kinh phí 1.500 tỷ đồng là rất nhỏ”. Nếu so với tựa bài này thì kinh phí mua Vaccine hơi bị to!
Nhung so với kinh phí xây đường sắt Cát Linh – Hà Đông (tức tuồng cải lương “Tình Anh Đắp Chiếu”), được điều chỉnh tăng tổng mức đầu tư ban đầu tư 8.770 tỷ lên 18.000 tỷ đồng (tăng 9.231 tỷ đồng, tương đương trên 205%), thì 25.200 tỷ mua vaccine để cứu sống 75 triệu dân là hơi bị nhỏ! Hơi bị nhỏ, không quá to mà phải mất ba tháng Bộ Tài chính mới mò cho ra!
Dư luận, báo chí so sánh sau ba tháng có Nghị quyết mua vaccine, ngành y tế chỉ chích hơn 950.000 liều cho y bác sĩ và nhân viên chống dịch, bằng 1% dân số, trong khi Anh chích gần 100% và Mỹ thì 48%!
Mặc dù, từ cuối tháng 1-2021, Bộ Tài chính đã nắm một cục tiền trong tay, bởi vì dự toán kinh phí ngân sách Trung ương năm 2020 vẫn còn 64.760 tỷ đồng chưa sử dụng (không gồm các khoản đã được chuyển nguồn sang năm 2021), nhưng Bộ Tài chính không nói ra thì các bộ có liên quan làm sao biết dược?
Cuối cùng, Bộ Tài chính “lập công” trình Chính phủ, để Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội phương án phân bổ dùng nguồn tiết kiệm chi và kinh phí còn lại của ngân sách Trung ương năm 2020, trong đó đề nghị được dùng 12.100 tỷ đồng từ nguồn tiết kiệm chi năm 2020 để mua vaccine COVID -19.
Nhờ vậy, ngày 18-5-2021, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ mới ra tay, ký ban hành Nghị quyết số 1271 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sử dụng nguồn tiết kiệm chi và kinh phí còn lại của ngân sách Trung ương năm 2020. Trong đó, giao Chính phủ sử dụng 12.100 tỷ đồng, nguồn tiết kiệm chi năm 2020 để mua vaccine phòng dịch Covid-19.
Hôm sau, ngày 19-5-2021, Bộ Tài chính làm thủ tục cho “đủ tụ”: tờ trình để Chính phủ phê duyệt việc thành lập Quỹ mua 150 triệu liều vaccine Covid-19. Ngày 26-5-2021, Thủ tướng Phạm Minh Chính ký ban hành Nghị quyết 53-NQ-CP về việc thành lập Quỹ vaccine phòng COVID-19. Cùng ngày, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái ký ban hành Quyết định 779-QĐ-TTg thành lập Quỹ vaccine phòng COVID-19. Từ đầu năm 2021, Bộ Y tế đã dự trù mua 150 triệu liều vaccine để tiêm phòng cho khoảng 75 triệu người, với tổng nhu cầu kinh phí ước khoảng 25.200 tỷ đồng, bao gồm kinh phí mua vaccine, kinh phí vận chuyển, bảo quản, phân phối, tổ chức tiêm chủng.
Rồi, giữa năm mới tìm ra nguồn kinh phí thừa để nhập vaccine, thì liệu cuối năm nay có kịp mua về đủ liều không?
