Chủ tịch Cuba Miguel Diaz-Canel hôm thứ Hai nói rằng các cuộc biểu tình lịch sử ở Cuba những ngày cuối tuần qua là do Mỹ “bóp nghẹt kinh tế” và các chiến dịch truyền thông xã hội của một số ít người phản cách mạng trong lúc Tổng thống Mỹ Joe Biden nói rằng ông đứng về phía người dân Cuba.
Cuộc biểu tình nổ ra giữa lúc Cuba lâm vào cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất kể từ khi cựu đồng minh Liên Xô sụp đổ, tình trạng thiếu lương thực và thuốc men cũng như mất điện ngày càng trầm trọng và số người nhiễm COVID-19 gia tăng. Sự điều hành kém cỏi của đảng Cộng sản Cuba cùng với việc thắt chặt các lệnh trừng phạt kéo dài hàng thập kỷ của Hoa Kỳ càng làm cho cuộc sống của người dân thêm khốn khó.
Cuộc biểu tình ở thủ đô Havana và các thành phố khác trong một đất nước được kiểm soát chặt chẽ đã đánh dấu sự biểu lộ rõ ràng nhất tình cảm chống chính phủ cộng sản được tích tụ trong nhiều thập niên qua; và chính quyền tỏ ra cương quyết dập tắt mọi phản kháng. Từ lúc biểu tình nổ ra ngày hôm qua đến nay, Internet ở Cuba rất chập chờn, có lẽ do chính quyền cố ngăn chặn những người biểu tình liên lạc với nhau.
Trong một bài phát biểu trên truyền hình với toàn bộ nội các đứng bên cạnh, ông Miguel Diaz-Canel – Chủ tịch nhà nước kiêm Bí thư thứ Nhất đảng Cộng sản Cuba – nói hoạt động chống lại cách mạng Cuba gần đây đã gia tăng trên các phương tiện truyền thông xã hội; một số ít những người “phản cách mạng” đã kích động tình trạng bất ổn ở khắp các thành phố vào hôm qua Chủ nhật trong các cuộc biểu tình chống chính phủ lớn nhất trong nhiều thập kỷ.
“Chúng ta đã thấy chiến dịch chống Cuba phát triển như thế nào trên mạng xã hội mấy tuần qua… lợi dụng những vấn đề và sự thiếu thốn của chúng ta để tạo ra sự bất mãn, sự bất tuân, thao túng tình cảm và cảm xúc của người dân,” ông Diaz-Canel nói.
Các đường phố của thủ đô Havana có vẻ yên tĩnh vào sáng thứ Hai, rất đông cảnh sát đặc biệt gia tăng tuần tra trên đại lộ ven biển và các phố chính của thủ đô. Báo chí quốc tế cho biết đã có khoảng 80 người biểu tình bị bắt trong ngày hôm qua.
Tổng thống Biden trong một tuyên bố hôm thứ Hai cho biết Hoa Kỳ sát cánh với người dân Cuba trong lời kêu gọi tự do và cứu trợ khỏi đại dịch coronavirus và nhiều thập kỷ đàn áp. “Người dân Cuba đang dũng cảm khẳng định các quyền cơ bản và phổ biến. Những quyền đó, bao gồm quyền biểu tình hòa bình và quyền tự do xác định tương lai của chính mình, phải được tôn trọng”, ông Biden nói.
“Hoa Kỳ kêu gọi chế độ Cuba lắng nghe người dân và phục vụ nhu cầu của họ vào thời điểm quan trọng này hơn là làm giàu cho bản thân”, ông Biden nói thêm. Trong thời gian vận động tranh cử, ông Biden đã hứa sẽ nới lỏng các lệnh trừng phạt Cuba do chính quyền Trump áp đặt, mà ông cho là “gây thiệt hại cho người dân Cuba và không có tác dụng thúc đẩy dân chủ và nhân quyền”, nhưng đến nay ông vẫn chưa thực hiện lời hứa đó.
Chính sách phong tỏa, cấm vận kinh tế của Mỹ đối với Cuba đã có nhiều thập niên, được nới lỏng một phần dưới thời chính quyền Obama để rồi lại bị siết chặt vào năm 2017 dưới thời chính quyền Trump. Ông Trump đã ban hành sắc lệnh hạn chế người Mỹ du lịch đến Cuba, cấm vận việc chở dầu của Venezuela đến đảo quốc này, và hạn chế dòng tiền kiều hối mà người Cuba sống ở Mỹ gửi về nước. Hồi tháng Giêng 2021, chỉ vài ngày trước khi chấm dứt nhiệm kỳ, Bộ trưởng Mike Pompeo của chính quyền Trump đã đưa Cuba trở lại danh sách các quốc gia bảo trợ cho khủng bố quốc tế, một động tác ngoại giao sẽ gây khó khăn cho của chính phủ Joe Biden trong việc giao thiệp với Havana sau này.
Những chính sách cứng rắn với Cuba của ông Trump được đông đảo dân Mỹ gốc Cuba ở Florida ủng hộ, giúp ông giành chiến thắng ở tiểu bang này trong cuộc bầu cử tổng thống hồi tháng Mười Một năm ngoái dù ông thua chung cuộc trước ông Biden.
Trong bài phát biểu sáng nay của mình, ông Diaz-Canel đã công kích cái mà ông gọi là đạo đức giả của Washington, cho rằng Hoa Kỳ đang thúc đẩy cuộc khủng hoảng ở Cuba bằng lệnh cấm vận thương mại. Theo ông Diaz-Canel, cách tốt nhất để giúp đỡ người dân Cuba trong hoàn cảnh này là Hoa Kỳ bãi bỏ các biện pháp cấm vận kinh tế. “Hãy dỡ bỏ phong tỏa .. và sau đó chúng ta sẽ thấy những gì mà người dân nước này – đã đạt được thành tích xã hội to lớn bất chấp thực tế một nền kinh tế chiến tranh – có thể làm được gì,” ông Diaz-Canel kêu gọi.
Tổng thống Mexico Andres Manuel Lopez Obrador lên tiếng ủng hộ Cuba vào hôm thứ Hai, nói rằng lệnh cấm vận kinh tế của Hoa Kỳ đối với hòn đảo này nên được chấm dứt để giúp đỡ người dân. Lopez Obrador phát biểu trong một cuộc họp báo: “Sự thật là nếu muốn giúp đỡ Cuba, điều đầu tiên cần làm là đình chỉ phong tỏa Cuba vì phần lớn các quốc gia trên thế giới đang yêu cầu”.
Đọc thêm: