Tân Thủ Tướng Canada Mark Carney vừa phá vỡ truyền thống khi thực hiện chuyến công du ngoại quốc đầu tiên đến Âu Châu, thay vì đến Mỹ.
Tại Anh và Pháp, ông Mark Carney được tiếp đón nồng nhiệt trong khi mối quan hệ Mỹ-Canada đang trong tình trạng lạnh nhạt vì chính sách tăng thuế với các mặt hàng của Canada nhằm buộc nước này phải chấp nhận thành một tiểu bang của Mỹ.
Trước việc Tổng Thống Donald Trump có ý định dùng sức mạnh kinh tế để sáp nhâp Canada vào Mỹ, một chính trị gia Canada là bà Elizabeth May nêu đề xuất biến 3 tiểu bang của Mỹ thành tỉnh thuộc Canada. Đó là California, Oregon và Washington. Bà May cũng đề nghị thống đốc ba tiểu bang này tổ chức trưng cầu dân ý về khả năng tách khỏi Mỹ và trở thành một phần của Canada.
Đề xuất của bà May hẳn là vô lý. Và bà không phải không biết là nó vô lý, bất khả thi. Song khi đưa ra cái đề xuất vô lý đó, hẳn bà May muốn cho ông Trump hiểu rằng cái ý tưởng biến Canada thành bang thứ 51 của Mỹ cũng vô lý như vậy. Nghĩa là bà May muốn vị tổng thống Mỹ nên vất vào thùng rác cái ý tưởng vô lý của ông.
Hẳn ông Mark Carney không muốn bị ông Trump gọi là “Thống Đốc” thay vì “Thủ Tướng” như đã gọi cựu Thủ Tướng Justin Trudeau. Đặt ngược lại, nếu ông Mark Carney tuyên bố muốn sáp nhập nước Mỹ vào Canada và gọi ông Trump là “Thống Đốc” thì ông Trump cũng đâu có chịu.
Chưa hết, còn một kẻ “vô lý” nữa. Đó là Raphael Glucksmann, một nghị sĩ đại diện Pháp tại Nghị Viện Âu Châu. Ông này kêu gọi Washington trả lại cho nước Pháp tượng Nũ Thần Tự Do vì cho rằng nước Mỹ dưới sự lãnh đạo của ông Trump không còn đại diện cho những giá trị từng khiến nước Pháp trao tặng bức tượng. Tượng Nữ Thần Tự Do vốn là quà của nhân dân Pháp tặng nước Mỹ, nhân kỷ niệm 100 năm ra Tuyên Ngôn Độc Lập.
Lời kêu gọi của ông Glucksmann có thể đến từ việc chính quyền Trump gần đây thay đổi chính sách liên quan tới cuộc xung đột Nga-Ukraine. Và lời kêu gọi này xem ra cũng rất vô lý, vì bức tượng từ lâu đã trở thành tài sản của nước Mỹ. Đòi là đòi thế nào? Ông Glucksmann có lẽ không phải không biết lời kêu gọi của mình là vô lý, bất khả thi. Nhưng khi đưa ra lời kêu gọi đó, hẳn ông ta có ý nhắc nhở chính quyền Trump phải biết tôn trọng tinh thần của bản Tuyên Ngôn Độc Lập Mỹ, đó là: “Mọi người sinh ra đều bình đẳng. Họ được Tạo Hóa ban cho một số quyền tất yếu bất khả xâm phạm, trong đó có quyền sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc.” Đoạn văn này thể hiện một tiêu chuẩn đạo đức mà nước Mỹ cần phấn đấu. Tổng Thống Abraham Lincoln xem Tuyên Ngôn Độc Lập là nền tảng của triết lý chính trị của mình.
Vấn đề ở đây không phải nước Mỹ được tiếp tục có quyền sở hữu đối với bức tượng Nữ Thần Tự Do, mà là phải chứng tỏ mình tiếp tục xứng đáng với nó. Đáng tiếc là với cái suy nghĩ “Nước Mỹ Trên Hết,” chính quyền Trump đang đưa ra những chính sách sai trái, gây mất lòng các đồng minh, thân hữu. Những chính sách đó khiến nước Mỹ xa rời tinh thần tốt đẹp của Tuyên Ngôn Độc Lập.
Tổng Thống Donald Trump cần hiểu rằng một nước Mỹ vị kỷ không bao giờ xứng đáng với sự kính trọng của thế giới tự do. Ông ta nên soi gương nhìn lại mình và loại bỏ những chính sách xấu xí làm méo mó hình ảnh tốt đẹp bấy lâu nay của nước Mỹ, thay vì tiếp tục có những luận điệu lệch lạc, cứ như thế giới là của riêng mình. Bằng không, tượng Nữ Thần Tự Do, nếu không được đem trả cho Pháp, thì chỉ đáng đem vất xuống biển!
