Một nghiên cứu mới cho thấy cách chúng ta khám phá môi trường có thể góp phần giúp não bộ lão hóa khỏe mạnh hơn.
Những phát hiện này có khả năng đưa ra các phương pháp mới để ngăn chặn sự suy giảm nhận thức cũng như các dấu hiệu sinh học sớm để chẩn đoán bệnh Alzheimer.
Điều hướng không gian là kỹ năng mà chúng ta sử dụng hàng ngày và nó có xu hướng suy giảm khi về già. Về mặt lịch sử, sự suy giảm về khả năng định hướng này được cho là do trí nhớ không gian ngày càng kém đi. Mặt khác, theo một khám phá gần đây, điều đó cũng có thể là do những thay đổi trong cách con người khám phá môi trường mới.
Vaisakh Puthusseryppady, nhà nghiên cứu sau tiến sĩ tại University of California, Irvine, cho biết trong một tuyên bố: “So với những người trẻ tuổi, những người trung niên nhìn chung thể hiện ít khả năng khám phá hơn khi tìm hiểu một môi trường mê cung mới lạ và ưu tiên tìm hiểu các vị trí quan trọng cụ thể trong mê cung thay vì bố cục tổng thể của nó.”
Trong một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Frontiers in Aging Neuroscience, Puthusseryppady và các đồng nghiệp đã tuyển dụng một nhóm gồm 87 tình nguyện viên trung niên với độ tuổi trung bình là 50 và 50 tình nguyện viên trẻ với độ tuổi trung bình là 19. Sau đó, các tình nguyện viên được yêu cầu khám phá và học cách định hướng mê cung trong thực tế ảo.
Mê cung bao gồm các hành lang và ngã tư được ngăn cách bởi hàng rào, với các vật thể đặc biệt nằm rải rác ở những vị trí chiến lược. Sau khi tự do khám phá mê cung, các tình nguyện viên được yêu cầu di chuyển giữa hai đồ vật được chọn ngẫu nhiên.
Có lẽ không có gì đáng ngạc nhiên khi nhìn chung, những tình nguyện viên trẻ tuổi thành công hơn trong việc tìm ra con đường của mình. Tuy nhiên, điều thực sự nổi bật là sự khác biệt trong cách những người tham gia trẻ và lớn tuổi học cách hòa nhập với môi trường mới.
Mary Hegarty, giáo sư tại Khoa Khoa Học Tâm Lý và Não Bộ tại University of California, Santa Barbara, đồng thời là tác giả chung của bài báo, cho biết, so với các bạn trẻ, những người trung niên khám phá môi trường mê cung ít hơn, vì họ di chuyển quãng đường ngắn hơn, dừng lại trong thời gian dài hơn tại các điểm quyết định và tiếp cận nhiều đồ vật hơn.
Những khác biệt này quan trọng đến mức các nhà nghiên cứu có thể sử dụng trí tuệ nhân tạo để dự đoán chính xác nhóm nào (trẻ hay trung niên) mà mỗi cá nhân rơi vào chỉ dựa trên mô hình học tập định hướng của họ.
Vậy tại sao chúng ta lại thấy sự thay đổi này trong hành vi khám phá khi con người già đi?
Theo các nhà nghiên cứu, nó liên quan đến các mạng lưới điều hướng trong não chúng ta thay đổi khi về già. Nếu đúng như vậy, họ đưa ra giả thuyết rằng người trẻ có thể giúp đỡ người lớn tuổi duy trì mạng lưới não “trẻ hơn” thông qua các bài tập định hướng đơn giản.
“Nếu chúng ta huấn luyện người trung niên khám phá những môi trường mới lạ tốt hơn – tập trung vào việc di chuyển những khoảng cách xa hơn, ghé thăm những con đường kết nối môi trường, theo cách trải rộng hơn, sẽ giúp cải thiện về trí nhớ không gian, làm chậm sự suy giảm khả năng nhận thức của họ,” đồng tác giả Daniela Cossio, một sinh viên tiến sĩ tại UC Irvine, cho biết trong một tuyên bố.
Những phát hiện này cũng có ý nghĩa đối với các bệnh thoái hóa thần kinh liên quan đến tuổi tác, như bệnh Alzheimer.
Elizabeth Chrastil, một trong những tác giả, cho biết trong một tuyên bố: “Hiện tại chúng tôi đang nghiên cứu xem liệu những thay đổi trong hành vi này có thể được xác định ở những người có nguy cơ mắc bệnh Alzheimer cũng như ở những người đã mắc bệnh Alzheimer rồi hay không. Chúng tôi dự đoán rằng hành vi khám phá bị thay đổi cuối cùng có khả năng trở thành một dấu hiệu lâm sàng mới cho sự suy giảm nhận thức sớm liên quan đến bệnh Alzheimer.”
(theo Newsweek)
