Những ‘vùng xanh’, nơi con người sống thọ và khỏe mạnh

(minh họa: Unsplash)

Dan Buettner dành hơn một thập niên để nghiên cứu các khu vực trên thế giới mà người dân sống lâu hơn và khỏe mạnh hơn bất kỳ nơi nào khác trên hành tinh.

Những “vùng xanh” này thật đáng kinh ngạc vì người dân ở đó không chỉ sống lâu hơn mà còn sống tốt hơn những nơi khác trên thế giới. Bên cạnh việc có một tỷ lệ lớn những người sống đến 100 tuổi, dân số già cũng vẫn hoạt động tốt ở độ tuổi 80 và 90, và thường không mắc các bệnh thoái hóa phổ biến ở hầu hết các nước công nghiệp hóa.

Các vùng Blue Zones là Ikaria, một hòn đảo ở Hy Lạp; Okinawa, một hòn đảo ở Nhật Bản; vùng Barbagia của Sardinia (Ý); Loma Linda, một thành phố nhỏ ở California và bán đảo Nicoya ở Costa Rica.

Với nhóm Blue Zones gồm các nhà nghiên cứu y tế, nhà nhân chủng học, nhà nhân khẩu học và nhà dịch tễ học, tác giả Dan Buettner và cộng sự đã tìm ra mẫu số chung dựa trên bằng chứng của tất cả các khu vực Blue Zones. Họ gọi chúng là Power 9:

1.Di chuyển tự nhiên: Di chuyển tự nhiên suốt cả ngày –  đi bộ, làm vườn, làm việc nhà –  là một phần cốt lõi trong lối sống của “vùng xanh”.
2.Mục đích: Người Okinawa gọi đó là ikigai và người Nicoyan gọi đó là “plan de vida”. Biết lý do tại sao bạn thức dậy vào buổi sáng sẽ giúp bạn khỏe mạnh hơn, hạnh phúc hơn và kéo dài thêm bảy năm tuổi thọ.
3.Giảm căng thẳng: Căng thẳng là một phần của cuộc sống, nhưng những người sống trăm tuổi ở Blue Zones có những nghi thức giảm căng thẳng được xây dựng trong thói quen hàng ngày của họ. Người Cơ Đốc Phục Lâm cầu nguyện, người Ikaria ngủ trưa và người Sardinia tạo ra những giờ hạnh phúc. Như uống trà, vẽ tranh, chơi đàn, …

4.Quy tắc 80%. Những người ở khu vực Blue Zones ngừng ăn khi dạ dày của họ đã no 80% và ăn bữa ăn nhỏ nhất vào đầu buổi tối.

5.Ăn đậu, ngũ cốc, rau, trái và giảm ăn thịt: Đậu là nền tảng của hầu hết các chế độ ăn kiêng trăm tuổi. Rau, trái cây và ngũ cốc hoàn thành phần còn lại của cách ăn kiêng và thịt được ăn với số lượng nhỏ.
6.Rượu vang: Uống rượu vang với lượng ít nhưng thường xuyên (với bạn bè và/hoặc đồ ăn) là một phần của lối sống Blue Zones.

7.Đức tin: Là một phần của cộng đồng dựa trên đức tin, tuổi thọ sẽ tăng thêm từ 4 đến 14 năm.
8.Những người thân yêu: Có mối quan hệ gia đình thân thiết và bền chặt (với vợ/chồng, cha mẹ, ông bà và cháu) là điều phổ biến với những người trăm tuổi ở “vùng xanh”.
9.Mối liên lạc: Những người sống thọ nhất thế giới có bạn thân và mạng lưới xã hội mạnh mẽ.

Và đây là những gì tác giả chia sẻ:

Sau khi dành rất nhiều thời gian ở các khu vực “vùng xanh” này và đi khắp thế giới để thuyết trình và trình bày nghiên cứu của mình, Dan Buettner muốn tìm cách mang những bài học về tuổi thọ này về nhà.

Nhiều người cao niên vẫn sống vui, sống khỏe. (minh họa: Dan Senior/Unsplash)

Đưa Blue Zones đến Hoa Kỳ
Không có suối nguồn tươi trẻ vật chất, bạn không cần phải di chuyển đến những nơi xa xôi này để kéo dài tuổi thọ của mình. Nó cũng không thể chỉ là “gene tốt”. Nghiên cứu song sinh của Đan Mạch cho chúng ta thấy rằng gene chỉ quyết định 20% tuổi thọ. Lối sống và môi trường chiếm phần còn lại. Trong thời gian ở tất cả các khu vực trong “vùng xanh”, Dan Buettner tận mắt chứng kiến môi trường quyết định lối sống của những người khỏe mạnh nhất thế giới như thế nào. Họ không cố gắng để được khỏe mạnh.

Nhìn vào các nguyên tắc của Power 9, đó là một nhiệm vụ khó khăn để tìm ra cách áp dụng các thông lệ phổ biến được tìm thấy ở các “vùng xanh” cho Hoa Kỳ. Môi trường nhân tạo của chúng ta (môi trường nhân tạo xung quanh nơi chúng ta sống, làm việc và vui chơi) tạo điều kiện thuận lợi cho lối sống không lành mạnh của chúng ta. Phần lớn người Mỹ sống ở những nơi dành cho xe hơi chứ không phải dành cho người đi bộ, điều này không chỉ ảnh hưởng đến việc di chuyển tự nhiên (đi bộ, đi xe đạp, đi bộ đường dài) mà còn ảnh hưởng đến các nguyên tắc Power 9 khác.

Chúng ta dành phần lớn thời gian trong cuộc sống hàng ngày của mình trên xe hơi để đi làm, đi mua sắm và vâng, thậm chí là đến phòng tập thể dục. Điều này chỉ làm tăng căng thẳng và khiến bạn mất ít thời gian quý báu để nấu những bữa ăn lành mạnh, giao lưu với bạn bè và gia đình cũng như tham gia vào công việc tình nguyện. Mọi cửa hàng và nhà hàng đều chứa đầy những lựa chọn dễ dàng, không lành mạnh. Vì vậy, mỗi năm, chúng ta trở nên không khỏe mạnh, nặng nề, căng thẳng và cô đơn hơn.

Năm 2009, Dan Buettner hợp tác với Healthways để bắt đầu “Dự án Vùng Xanh”, mang nguyên tắc tuổi thọ Power 9 đến toàn bộ cộng đồng. Để làm được điều này, họ tập trung vào việc thay đổi môi trường xây dựng, biến lựa chọn lành mạnh trở thành lựa chọn dễ dàng. Thay vì chỉ tập trung vào từng cá nhân, dự án tạo ra những thay đổi bền vững, lâu dài, ảnh hưởng đến toàn thể cộng đồng và các thế hệ tương lai.

Như nhận định, dự án Blue Zones không phải là một nhiệm vụ dễ dàng. Thay đổi cách cộng đồng di chuyển, ăn uống và kết nối đòi hỏi phải làm việc với chính quyền địa phương, doanh nghiệp, trường học và các tổ chức tôn giáo. Các chuyên gia làm việc với các nhà quy hoạch thành phố và chính quyền địa phương để tạo vỉa hè và đường dành cho xe đạp, dọn dẹp các công viên địa phương, đồng thời khiến việc vận động trở nên dễ dàng và thú vị hơn. Họ làm việc với các nhà hàng, cửa hàng tạp hóa, trường học và những người sử dụng lao động lớn để làm cho thực phẩm lành mạnh dễ tiếp cận hơn và ít tốn kém hơn. Họ cũng làm việc với các nhóm cộng đồng địa phương và các tổ chức tôn giáo để tạo ra các nhóm đi bộ và các cơ hội khác để cư dân gặp gỡ những người mới, tạo kết nối mới và cải thiện cuộc sống bằng công việc tình nguyện hoặc sở thích mới.

Dưới đây là năm nơi mà cư dân ở đó sống thọ và khỏe mạnh nhất thế giới, theo Dan Buettner trong cuốn sách “The Blue Zones Solution” của ông.

IKARIA, GREECE

Hòn đảo này cách bờ biển Thổ Nhĩ Kỳ tám dặm ở Aegean Sea , có tỷ lệ tử vong ở tuổi trung niên và chứng sa sút trí tuệ thấp nhất thế giới. Nghiên cứu liên kết việc tăng tuổi thọ của họ với khẩu phần ăn Địa Trung Hải truyền thống của họ, vốn nhiều rau và chất béo lành mạnh, đồng thời chứa một lượng nhỏ các sản phẩm từ sữa và thịt.

OKINAWA, JAPAN

Là hòn đảo lớn nhất trong quần đảo cận nhiệt đới do Nhật Bản kiểm soát, Okinawa là nơi có những phụ nữ sống lâu nhất thế giới. Các loại thực phẩm chủ yếu như khoai lang Okinawa, đậu nành, ngải cứu, nghệ và goya (một loại mướp đắng) giúp người dân Okinawa sống lâu và khỏe mạnh.

Okinawa-Nhật bản (ảnh: Erika m/Unsplash)

OGLIASTRA REGION, SARDINIA

Vùng cao nguyên miền núi của hòn đảo Ý này tự hào có mật độ đàn ông trăm tuổi cao nhất thế giới. Dân số của vùng đất này có khẩu phần ăn ít protein, liên quan đến tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường, ung thư và tử vong thấp hơn đối với những người dưới 65 tuổi.

LOMA LINDA, CALIFORNIA

Cộng đồng này có mật độ người Cơ Đốc Phục Lâm tập trung cao nhất ở Hoa Kỳ, và một số cư dân sống khỏe mạnh hơn 10 năm so với người Mỹ trung bình nhờ tuân theo khẩu phần ăn kiêng gồm ngũ cốc, trái cây, quả hạch và rau như trong Kinh Thánh.

NICOYA PENINSULA, COSTA RICA

Ở khu vực Trung Mỹ này, cư dân có tỷ lệ tử vong ở tuổi trung niên thấp nhất thế giới và là nơi tập trung nhiều nam giới trăm tuổi cao thứ hai. Bí quyết trường thọ của họ một phần nằm ở cộng đồng đức tin mạnh mẽ, mạng lưới xã hội sâu rộng và thói quen hoạt động thể chất thường xuyên, cường độ thấp.

Share:

Ý kiến độc giả
Quảng Cáo

Có thể bạn chưa đọc

Quảng Cáo
Quảng Cáo
Quảng Cáo
Quảng Cáo
Quảng Cáo
Quảng Cáo
Share trang này:
Facebook
Twitter
Telegram
WhatsApp
LinkedIn
Email
Kênh Saigon Nhỏ: